Bir kamu hastanesinde bezdiri davranışlarının ölçülmesi ve değerlendirilmesi

Abstract

Bezdiri, iş yaşamında çalışanlar arasında görülen, kişiyi sindirmeye yönelik sistematik olarak uygulanan ahlak dışı davranıştır. Kişi, iş yaşamında dışlanarak çalışma verimi azalmaktadır. Hastanelerde yaşanan bezdiri olayları, hizmet kalitesini düşürmekte çalışanlar için olumsuz bir çalışma ortamı oluşmasına sebep olmaktadır. Bu çalışma, Vakıf Gureba Eğitim ve Araştırma Hastanesinde çalışmakta olan hemşire, servis sorumlu hemşireleri, başhemşire ve yardımcılarının hastanede bezdiriye uğrama, bu bezdiriye verilen tepkilerin ve hemşireler üzerindeki fizyolojik, psikolojik ve sosyal etkilerinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Araştırma evrenini Vakıf Gureba Eğitim ve Araştırma Hastanesinde çalışmakta olan 167 hemşire, servis sorumlu hemşireleri, başhemşire ve yardımcılarından oluşmaktadır. Veriler yüz yüze anket yöntemi ile elde edilmiş; geçerli kabul edilen 158 anket, SPSS 15.0 programı kullanılarak yapılmıştır. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesinde Mann-Whitney U test ve Kruskal-Wallis testi kullanılmıştır. Kişinin maruz kaldığı her bir bezdiri davranış grubu ile yaşadığı sorunlar arasındaki korelasyona bakılmış ve bu değişkenler arasında doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmaya katılan hemşirelerin yaş ortalamaları 31,6'dır. Bu grubun %95,6'sı (n=151) kadın, %67,1'i (n=106) evli ve %25,3'ü (n=40) lise, %64,5'i (n=102) lisans mezunudur. Çalışmaya katılan hemşirelerin %91,8'i (n=145) kadrolu, %8,2'si (n=13) sözleşmeli olduğu ve %91,8'si servis hemşiresi, %8,2'si (n=13) ise yönetici olarak hastanede görev almaktadır. Bezdiri davranışlarına maruz kalma ile cinsiyet, yaş, kurumdaki hizmet süresi, meslekteki çalışma süresi, çalışma yerindeki kadro durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Buna karşın, kişinin itibarına saldırı niteliğindeki davranışlara maruz kalma ile medeni durum arasında anlamlı bir ilişki belirlenmiştir. Analiz sonucuna göre bekâr çalışanlar evli çalışanlara göre daha fazla itibara saldırı niteliğindeki bezdiri davranışlarına maruz kalmaktadır. Ayrıca, lisans ve lisans üstü mezunu çalışanlar diğer çalışanlara oranla daha çok sosyal ilişkilere saldırı niteliğindeki bezdiri davranışlarına maruz kalmaktadır. Çalışmamızda yönetici statüsündeki hemşireler kendini gösterme ve iletişimin engellenmesi türündeki bezdiriye maruz kaldıkları gözlenmiştir. Çalışmamızda bezdiri davranışlarının %40'ı yöneticiler, %33'ü çalışma arkadaşları, %14'ü astlar ve %13'ü diğer kişiler (doktorlar, hasta ve hasta yakınları) tarafından uygulandığı saptanmıştır. Hemşirelerin bezdiri karşısında verdikleri tepkileri bakıldığında %37'si görmezden gelmiş, %20'si bölüm değiştirme talebinde bulunmuş ve %8'i ise yazılı olarak şikayette bulunmuştur. Çalışmamızda bezdiriye maruz kalan hiçbir hemşirenin istifa etmediği belirtilmiştir. Bezdiri konusunda yapılan çoğu araştırmada olduğu gibi bu çalışmada da yaşanılan sorun, iş yerinde bezdiriye maruz kalan çalışanların bu konudaki düşüncelerinin ortaya çıkması ve baskı görme korkularından dolayı gerçek fikirlerini ankete yansıtamadıklarını düşünmekteyiz. Anahtar Kelimeler: Bezdiri, Duygusal Taciz, Hemşire

Mobbing, seen among workers in workplace, is the systematically applied immoral behavior aimed to daunt an employee. Employee is rejected and employee's efficiency is diminished. Cases of mobbing in hospitals decrease service quality and cause a negative work environment for employees. This study is aimed to investigate mobbing in the hospital, reactions to this mobbing and physiological, psychological and social effects of mobbing on nurses with nurses, charge nurses, head nurse and head nurse assistants working in Vakıf Gureba Hospital. Study population consists of 167 with nurses, charge nurses, head nurse and head nurse assistants working Vakıf Gureba Hospital. Data is collected via face to face survey method and 158 surveys that are considered valid are analysed using SPSS 15.0 program. In statistical analysis of the data Mann-Whitney U Test and Kruskal-Wallis Test are used. The correlation between each mobbing behavioral group case an individual experienced and individual's problems are observed and linear regression analysis between these variables is performed. Average age for nurses participating in the study is 31.6. 95.6% (n=151) are women, 67.1% (n=106) are married and 25.3% (n=40) are high school graduate, %64,5'i (n=102) have bachelor's degrees. Of the nurses participating in the study 91.8% (n=145) are permanent staff, 8.2% (n=13) are on contract and 91.8% are clinic nurses and 8.2% (n=13) have administrative duties. No statistically significant correlation between experiencing mobbing and gender, age, length of service in the institution, length of service on profession or type of contract in institution have been found. On the other hand, a significant correlation between experiencing behavior targeting an individual's reputation and the individual's marital status have been found. According to result of the analysis, single employees experience behavior targeting an individual's reputation more often compared to married employees. In addition, employees with bachelor's or postgraduate degrees experience behavior targeting an individual's reputation more often compared to other employees. In our study, employees on administrative roles experience mobbing in forms of showing oneself and blocking communication. In our study, it is detected that 40% of mobbing cases are executed by administratives, 33% by workmates, 14% by subordinates and %13 by other people (doctors, patients and patient relatives). The reaction on face of mobbing 37% of employees ignored the mobbing, 20% requested a change of division, 8% filed written complaint. In our study, none of the employees that have experienced mobbing resigned. We think that, as seen in most of the studies on mobbing, this study also had a problem with employees, who experience mobbing in workplace, cannot reflect their true ideas on the survey due to fear of having their ideas about the subject coming forth and experiencing pressure. Keywords: Mobbing, Emotional Abuse, Nurse