Diyabetlilerde tatlandırıcı ve diyet diyabetik ürün kullanım durumu

Abstract

Diyabetliler ömür boyu sürecek olan tıbbi beslenme tedavilerinin içerisinde çeşitlilik yaratmak adına tatlandırıcı ve diyet/diyabetik ürünler kullanabilirler. Bu araştırma Ekim-Aralık 2017 tarihleri arasında, yaş ortalaması 52,46±11,74 yıl olan 85'i (%63,4) kadın, 49'u (%36,6) erkek olmak üzere toplam 134 yetişkin diyabetli ile yapılmıştır. Bu çalışmanın amacı diyabetlilerin tatlandırıcı ve diyet/diyabetik ürün kullanım durumlarını, kullanma ve kullanmama nedenleri ile tüketilen tatlandırıcıların çeşitlerini saptamaktır. Çalışmaya katılanların %79,1'inin herhangi bir tatlandırıcı kullanmadıkları belirlenmiştir. Tatlandırıcı kullananların ise en fazla Splenda (%6), daha sonra sırasıyla Stevia (%3), Sakarin (%3), Canderel (%3) ve Dulcaryl (%0,7) tercih ettikleri görülmüştür. Tatlandırıcı veya tatlandırıcılı ürün tüketmeme sebeplerinin 'sağlığa zararlı olduğu' (%29,1), 'tadını beğenmediği' (%18,4), 'fiyatını pahalı bulduğu' (%5,2) şeklinde olduğu belirlenmiştir. Tatlandırıcı ve tatlandırıcılı ürün tüketenlerin ise %11,9'unun şeker içermemesi ve %8,2'sinin ise enerji içermemesi nedeniyle tercih ettiği saptanmıştır. Diyabetlilerin diyet/diyabetik ürünleri tercih durumlarına bakıldığında; diyet ürünler içerisinde en çok diyet bisküvi/krakerleri (%17,2), daha sonra diyet içecekleri (%13,4) ve sırasıyla light meyveli yoğurt (%11,9), diyet sütlü tatlılar (%9), diyet dondurma (%8,2), diyabetik reçel/marmelat (%6), diyabetik çikolata (%5,2) ve diyet hamurlu tatlıyı (%3) tercih ettikleri görülmüştür. Çalışmada tip 2 diyabetlilerin tip 1 diyabetlilere göre daha fazla diyet dondurma ve diyet çikolata tükettikleri saptanmıştır (p< 0,05). Kadınların erkeklere göre evde daha fazla tatlandırıcılı tatlı yaptıkları bulunmuştur (p< 0,05). Bu çalışmanın sonucunda diyabetlilerin tatlandırıcılar konusunda yeterli ve doğru bilgiye sahip olmadıkları bulunmuştur. Diyabetlilerin sağlıklı beslenme uygulamaları çerçevesinde şeker yerine tatlandırıcılar ve diyet/diyabetik ürünleri kullanabilecekleri konusunda bilinçlendirilmeleri gerekir. Anahtar Kelimeler: Diabetes mellitus, Tatlandırıcılar, Diyabetik ürünler, Beslenme durumuDiabetics can use sweeteners and diet/diabetic products to create diversity within their lifelong medical nutritional therapies. The study was conducted between October and December 2017 with a total of 134 adult participants, mean age was 52,46 ± 11,74 years with 85 (63,4%) female and 49 (36,6%) male. The purpose of this study is to determine the dietary patterns of diabetics' use of sweeteners and diet/diabetic products, reasons for using/not using them, and types of sweeteners consumed. It was determined that 79,1% of the participants did not use any sweetener. Diabetics who use sweeteners prefer Splenda (6%), followed by Stevia (3%), Sakarin (3%), Canderel (3%) and Dulcaryl (0,7%). The most common reasons why they are not using them were 'harmful to health' (29,1%), followed by 'dislike taste' (18,4%) and 'expensive price' (5,2%). When the causes of use of sweeteners were examined, it was determined that diabetics prefer sweeteners and diet/diabetic products do not contain sugar at most 11,9% and they do not contain calories at 8,2%. According to their diet / diabetic products preference, they chose mostly diet biscuits/crackers (17,2%), followed by diet drinks (13,4%) and light fruity yogurt (11,9%), diet puddings (9%), diet ice cream (8,2%), diabetic jam/marmalade (6%), diabetic chocolate (5,2%) and diet dessert (3%). The study found that type 2 diabetics consumed more diet ice cream and diet chocolates than type 1 diabetics (p< 0,05). Also, it was found that females cook much more desserts containing sweeteners at home than males do (p <0.05). As a result of this study, it has been found that diabetics do not have enough knowledge about sweeteners. Diabetics need to be aware that they can use sweeteners and diet / diabetic products instead of sugar in the context of healthy nutritional practices. Key Words: Diabetes mellitus, Sweeteners, Diabetic products, Nutritional status