Sağlık sektöründe proje finansman modelleri Türkiye için bir model önerisi ve bir hastane projesinin fizibilite analizi

Abstract

Tüm devletlerin sağlık, eğitim, ulaşım ve altyapı yatırımları başta olmak üzere, birçok Kamu hizmetini kaliteli ve düşük bir fiyat ile sunması beklenir. Ancak tüm bu hizmetlerin devletler tarafından vatandaşlarına sunulabilmesi için Kamunun çok büyük maliyetlere katlanması gerekir. Kamunun hizmet üretmesine bir diğer alternatif olan özelleştirme, 1980’li yılardan beri dünyada yaygın olarak uygulanmaktadır. Özelleştirmenin avantaj ve dezavantajlarının yoğun olarak tartışıldığı son yıllarda bu soruna verimli bir çözüm önerisi olarak, alternatif proje finansman modelleri ortaya atılmıştır. Kamu ve Özel Sektör Ortaklığı - KÖSO (Public Private Partnership - PPP) olarak da bilinen bu proje finansman yöntemi altında bir çok türev model tanımlanmıştır. Bu modellerden birçoğu özellikle ABD, Avusturalya ve Avrupa ülkelerinde sağlık, eğitim, ulaşım ve altyapı hizmetlerinde son yıllarda artan bir hızla kullanılmaya başlamıştır. Bu çalışmada 100 yatak kapasiteli bir hastane projesinin KÖSO modeli ile hayata geçirilmesi ile ilgili bir fizibilite çalışması yapılmıştır. Hastanenin tasarım, inşaat ve operasyon sürecinde hem özel sektör ortağın hem de devletin tüm nakit giriş ve çıkışları tahmin edilerek net nakit akışlarına ulaşılmış ve bu nakit akışlarının özel sektör ortağı ve devlet için net bugünkü değerleri ve iç verim oranları hesaplanmıştır. Ayrıca, hastane projesinin KÖSO modeli ile değil de, devlet tarafından finanse edilmesi ve işletilmesi durumunda projenin devlete sağlayacağı net bugünkü değer hesaplanarak, KÖSO modeli çıktıları ile karşılaştırılmış ve ortaklık modelinin her iki taraf için de önemli avantajlar sağladığı ortaya konmuştur.