Yetişkin bireylerde üstbilişler dürtüsellik ve çocukluk çağı olumsuz yaşantıların duygusal yemeye etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada yetişkin bireylerde üstbilişler dürtüsellik ve çocukluk çağı olumsuz yaşantıların duygusal yemeye etkisi incelenmiştir. Çalışma İstanbul ilinde 18-65 yaş arasında 675 yetişkin kadın ve erkek normal kilolu, aşırı kilolu ve obez bireyler ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak Sosyo Demografik Bilgi Formu, Türkçe Duygusal Yeme Ölçeği, Üstbilişler Ölçeği-30 (ÜBÖ-30), Barratt Dürtüsellik Ölçeği Kısa Formu ve Çocukluk Çağı Olumsuz Yaşantılar Ölçeği Türkçe Formunun (ACE-TR) yer aldığı beş bölümden oluşan anket formu kullanılmıştır. Çalışmanın verileri Çalışmada kullanılan Google Forms aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen veriler istatistiksel analize tabi tutulmuştur. Öncelikle katılımcıların tanımlayıcı istatistikleri ortaya konmuş, araştırma değişkenlerinin demografik değişkenler bakımından incelemesi bağımsız t testi ve ANOVA testi ile gerçekleştirilmiştir. Farklılıkların olduğu durumlarda farklılıkların hangi gruplarda olduğunu tespit etmek amaçlı post-hoc (Tukey) testi uygulanmıştır. Çocukluk çağı olumsuz yaşantılar, dürtüsellik, üstbilişlerin ve duygusal yeme üzerine etkisinin incelenmesi amacıyla da çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda elde edilen bulgular şu şekilde özetlenebilir: Duygusal yeme ve üstbilişlerde cinsiyete göre kadınlar lehine farklılık olduğu, dürtüsellikte erkekler lehine farklılık olduğu, çocukluk çağı olumsuz yaşantılarda ise cinsiyetlere göre anlamlı farklılık olmadığı saptanmıştır. Duygusal yeme ve çocukluk çağı olumsuz yaşantıların anne babayla büyümeye göre anlamlı farklılık göstermediği, üstbilişlerde anne babayla büyüyenler lehine anlamlı farklılık olduğu, dürtüsellikte anlamlı farklılık olduğu saptanmamıştır. Duygusal yeme, üstbilişler ve çocukluk çağı olumsuz yaşantıların ailede obez olan kişilerin lehine anlamlı farklılık olduğu, dürtüsellikte ise anlamlı fark olmadığı bulunmuştur. Çocukluk çağı olumsuz yaşantılar, ailesinde obez olanlar lehine anlamlı farklılık olduğu, üstbilişler, duygusal yeme ve dürtüsellikte anlamlı farklılık olmadığı saptanmıştır. Duygusal yeme, üstbilişler, dürtüsellik ve yaş grupları arasında anlamlı farklılık olmadığı saptanmıştır. Çocukluk çağı olumsuz yaşantıların ise yaş grupları arasında anlamlı bir farklılık gösterdiği bulunmuştur. Yaşın artmasıyla çocukluk çağı olumsuz yaşantıların etkisini azalttığı görülmüştür. Duygusal yeme ve üstbilişlerin beden kitle indeksi gruplarına göre değişebileceği, dürtüsellik ve çocukluk çağı olumsuz yaşantıların ise beden kitle indeksine göre değişmeyeceği ortaya konmuştur. Çocukluk çağı olumsuz yaşantıların duygusal yeme üzerinde etkisi bulunmadığını, ancak üstbilişler ve dürtüsellik düzeyi arttıkça duygusal yeme eğiliminin de artacağını ortaya koymaktadır. Beden kitle indeksi normal grupta, üstbilişlerin ve dürtüselliğin duygusal yemeyi anlamlı olarak yordadığı saptanmıştır. Beden kitle indeksi kilolu grupta, üstbilişlerin ve dürtüselliğin duygusal yemeyi anlamlı olarak yordadığı bulunmuştur. Çocukluk çağı olumsuz yaşantılar ise duygusal yemeyi anlamlı olarak yordamamaktadır. Beden kitle indeksi aşırı kilolu grupta, üstbilişlerin duygusal yemeyi anlamlı olarak yordadığı bulunmuştur. Dürtüsellik ise duygusal yemeyi anlamlı olarak yordamamaktadır.

In this study, the effects of metacognitions, impulsivity and childhood negative experiences on emotional eating were investigated in adults. The study was conducted with 675 adult female and male normal weight, overweight and obese individuals between the ages of 18-65 in the province of Istanbul. A five-part questionnaire including the Socio-Demographical Information Form, Turkish Emotional Eating Scale, Metacognition Scale-30 (MCQ-30), Barratt Impulsivity Scale Short Form and Childhood Adverse Experiences Scale Turkish Form (ACE-TR) was used as data collection tool. . The data of the study were collected through the Google Forms used in the study. The obtained data were subjected to statistical analysis. First of all, the descriptive statistics of the participants were revealed, and the analysis of the research variables in terms of demographic variables was carried out with independent t-test and ANOVA test. In cases where there were differences, the post-hoc (Tukey) test was applied to determine which groups the differences were in. Multiple regression analysis was also used to examine the effects of childhood negative experiences, impulsivity, metacognitions and emotional eating. The findings obtained at the end of the study can be summarized as follows: It has been determined that there is a difference in favor of women in terms of emotional eating and metacognitions according to gender, there is a difference in favor of men in impulsivity, and there is no significant difference in terms of gender in negative childhood experiences. Emotional eating and childhood negative experiences did not differ significantly according to growing up with parents, there was a significant difference in metacognition in favor of those who grew up with parents, and there was no significant difference in impulsivity. It was found that emotional eating, metacognitions and negative childhood experiences were significantly different in favor of obese people in the family, but there was no significant difference in impulsivity. It was determined that there was a significant difference in favor of negative childhood experiences, obese family members, and no significant difference in metacognitions, emotional eating and impulsivity. There was no significant difference between emotional eating, metacognitions, impulsivity and age groups. It was found that negative experiences in childhood showed a significant difference between age groups. It has been observed that the effect of childhood negative experiences decreases with increasing age. It has been revealed that emotional eating and metacognitions can vary according to body mass index groups, while impulsivity and childhood negative experiences do not change according to body mass index. It reveals that negative childhood experiences have no effect on emotional eating, but as the level of metacognition and impulsivity increases, the tendency to emotional eating will also increase. In the group with normal body mass index, metacognitions and impulsivity were found to significantly predict emotional eating. In the body mass index overweight group, metacognitions and impulsivity were found to significantly predict emotional eating. Childhood negative experiences do not significantly predict emotional eating. In the BMI overweight group, metacognitions were found to significantly predict emotional eating. Impulsivity, on the other hand, does not significantly predict emotional eating.