İlkokullarda görevli öğretmenler ve yöneticilerin okullarda yaşanan çatışma nedenleri ve çözümlerine ilişkin görüşleri (Karşıyaka örneği)

Abstract

Bu çalışmanın amacı, ilkokullarda görevli öğretmenler ve yöneticilerin okullarda yaşanan çatışma nedenleri ve çözümlerine ilişkin görüşlerini tespit etmek ve bu görüşlerin ankete katılan yönetici ve öğretmenlerin cinsiyetine, medeni durumuna, branşına, okul türüne, görev türüne, yaşına, okulundaki görev süresine ve kıdemine göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemektir. Araştırma, betimsel tarama türü bir çalışmadır. Evren, 2013-2014 eğitim öğretim yılı İzmir İlinde resmi ve özel ilkokullarda görevli toplam 360 müdür, 637 müdür yardımcısı, 9164 sınıf öğretmeni ve 2031 branş öğretmeni olmak üzere toplam 12192 kişiden oluşmaktadır. Karşıyaka İlçesinde faaliyette bulunan resmi ve özel ilkokullarda 799 öğretmen ve yönetici görev yapmaktadır. Dağıtılan 799 anketten resmi ilkokullardan 524'ü geri toplanmış, 20 anket çift seçenek işaretleme ya da cevapsız soru bırakılması nedeniyle geçersiz sayılmıştır. Özel ilkokullardan ise geri toplanan 105 anketin tamamı değerlendirilmeye alınmıştır. Böylece örneklem 609 kişiden oluşmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak, 2010 yılında Buket BAŞAK tarafından oluşturulan, 'Kişisel Bilgiler', 'Okullarda Çatışmaların Nedenlerinin Tespiti', 'Okullarda Çatışmaların Çözümüne İlişkin Tespitler' başlıklı üç kısımdan oluşan 'Çatışma Değerlendirme Anketi' kullanılmıştır. Elde edilen veriler bilgisayar ortamına aktarılarak Portable IBM SPSS Statistics v17 istatistik paket programı aracılığı ile analiz edilmiştir. Frekans, yüzde, bağımsız örneklem t testi, One Way ANOVA, Kruskal Wallis ve LSD testi teknikleri kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, öğretmen ve yönetici görüşlerine göre en yüksek çatışma nedeni olarak olayları, davranışları algılama farklılıkları, en düşük çatışma nedeni olarak ise örgütün büyüklüğü görülmüştür. En yüksek çatışma çözümü olarak; uzlaşma, en düşük çatışma çözümü olarak da çatışmaya taraf olan kişilerin yerlerinin değiştirilmesi olarak belirtilmiştir. İlkokulda görev yapan öğretmenler ve yöneticilerin cinsiyetlerine, medeni durumlarına, branşlarına, okulunda çalışma sürelerine göre okullarda yaşanan çatışma neden ve çözüm puanları arasında anlamlı bir farklılık yoktur. İlkokulda görev yapan öğretmenler ve yöneticilerin yaş, okul türü ve kıdemlerine göre okullarda yaşanan çatışma neden puanları arasında, görev türlerine göre okullarda yaşanan çatışma çözüm puanları arasında anlamlı bir farklılık vardır. Anahtar Kelimeler: Örgütsel Çatışma, Çatışma Nedenleri, Çatışma YönetimiThe purpose of this study is to determine the opinions of teachers and managers employed in primary schools regarding the causes and resolutions of conflicts experienced in schools, and to determine whether these opinions vary according to the gender, marital status, branch, type of school, type of duty, age, duration of employment at the school, and the severance of the teachers and managers. The study was performed in the form of descriptive scanning. The research population is composed of 12192 persons in total, namely 360 principals, 637 deputy principals, 9164 form teachers and 2031 branch teachers employed in state and private primary schools in 2013-2014 educational year in the province of İzmir. 799 teachers and managers are employed in the state and private primary schools in the district of Karşıyaka. Out of 799 questionnaires distributed in state schools, 524 were collected, 20 questionnaires were considered invalid due to the selection of multiple answers or leaving some questions unanswered. In private primary schools, all of the 105 questionnaires collected were evaluated. Thus, the sample was composed of 603 persons. For the purposes of this study, the 'Conflict Evaluation Questionnaire' prepared by Buket BAŞAK in 2010 consisting of three parts entitled 'Personal Details' 'Determining the Causes of Conflicts in Schools', 'Considerations Regarding the Resolution of Conflicts in Schools' was used as the data collection instrument. The data obtained were transferred to electronic environment and analyzed by means of the Portable IBM SPSS Statistics v17 package. Frequency, percentage, independent sample T- test, One Way ANOVA, Kruskal Wallis, and LSD test techniques were used. According to the findings derived from the opinions of teachers and managers, the highest cause of conflict is the differences in perceiving incidents or behaviors, and the lowest cause of conflict is the size of the organization. Accordingly, the highest resolution of conflict was specified as reconciliation, and the lowest resolution was changing the seats of the parties to the conflict. No significant variation was detected among the scores given by teachers and managers working in primary schools regarding the causes and resolution of conflicts experienced in schools by their gender, marital status, branch, type of school, and duration of employment in the school. A significant difference was found amongst the scores regarding the causes of conflicts experienced in schools by age and severance of the teachers and managers; and a significant difference was found amongst the scores regarding the resolution of conflicts experienced in schools by the type of duty. Keywords: Organizational Conflict, Causes of Conflict, Conflict Management