Kredi temerrüt takasının ithalat üzerindeki etkisinin incelenmesi

Abstract

Finansal piyasaların gelişmesi ile küreselleşsen dünya ekonomisinde yatırım araçlarının hızla artması ülkeler arasında rekabet ortamının oluşmasını tetiklemektedir. Finansal piyasalarda yatırımcıların hızlı bir şekilde ve kolaylıkla gelir elde edebilmeleri açısından türev ürünler büyük öneme sahiptir. Ancak yatırımcıların kolay yoldan gelir elde edebilmeleri için piyasayı iyi bilmeleriyle beraber ülkelerin ekonomik durumlarını ve ülkelerin riskliliğini de iyi bilmeleri gerekmektedir. Yatırımcılar karşı tarafla Kredi Temerrüt Takası Sözleşmesi yaparak kendilerini karşı tarafın ödeme yapmama riskine karşı güvence altına almış olurlar. Çalışmamızın amacı, Kredi Temerrüt Takası (CDS) risk primleri, tüketici fiyatları endeksi, üretici fiyatları endeksi ve döviz kurunun, ithalat üzerindeki etkisini, ithalatın düşük ve yüksek hacmi arasındaki farkı göz ardı etmeden gözlemlemektir. Bu amaca yönelik olarak, Türkiye’de 2012-2022 dönemleri arasında gerçekleşen reel efektif döviz kuru oynaklığı, ithalat, kredi risk primi, ÜFE ve TÜFE değerleri ekonometrik analizler vasıtasıyla araştırılmıştır. Koenker ve Basset (1978) tarafından geliştirilen Kantil Regresyon tekniğinden faydalanılarak hem değişkenlerin normal olmama yapısı göz ardı edilmemiş hem de ithalat hacimlerinin farklı değerlerini ihtiva eden kademesel görünümlü modeller tahminlenmiştir. Elde edilen ampirik bulgular, risk primleri ve döviz kuru oynaklığındaki artışların ithalat üzerinde olumsuz etkilerinin olduğunu, buna karşılık ÜFE ve TÜFE artışlarının ise ithalatı arttıran faktörler olduğunu ortaya koymuştur.