Kocaeli ilinde yaşayan bireylerin organ bağışına ilişkin tutumlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma Kocaeli ilin de yaşayan bireylerin organ bağışına ilişkin tutamlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı araştırma olarak yapıldı. Araştırmanın evrenini Kocaeli ilin de bulunan 679 daireden oluşan Kent Konut sitesinde yaşayan tüm bireyler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise 18 yaşından büyük, okuma yazma bilen, pskiyiatrik rahatsızlığı bulunmayan, görme ve işitme engeli olmayan ve çalışmaya katılmaya gönüllü tüm bireyler oluşturdu. Araştırmanın verilerinin elde edilmesinde araştırmacılar tarafından literatüre göre hazırlanmış 'Kişisel Bilgi Formu' ve ''Organ Bağış Tutum Ölçeği(Organ DonationAttitudeScale- ODAS)'' kullanıldı. Araştırmanın verilerinin değerlendirilmesi İstatistiksel analizler için NCSS (NumberCruncher Statistical System) 2007 (Kaysville, Utah, USA) programı kullanıldı. Çalışma verileri değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metotlar (ortalama, standart sapma, medyan, birinci çeyreklik, üçüncü çeyreklik, frekans, yüzde, minimum, maksimum) kullanıldı. Nicel verilerin normal dağılıma uygunlukları Shapiro-Wilk testi ve grafiksel incelemeler ile sınanmıştır. Normal dağılım göstermeyen nicel değişkenlerin iki grup arası karşılaştırmalarında Mann-Whitney U test kullanıldı. Normal dağılım göstermeyen nicel değişkenlerin ikiden fazla grup arası karşılaştırmalarında Kruskal-Wallis test ve Bonferroni düzeltmeli Mann Whitney U test kullanıldı. Nitel verilerin karşılaştırılmasında Pearson ki-kare test ve Fisher-Freeman-Haltonexacttest kullanıldı. İstatistiksel anlamlılık p<0,05 olarak kabul edildi. Araştırma sonucun da Kocaeli Kent Konut sitesinde yaşayan bireylerin Organ Bağışı Tutum Ölçeği 'Yardımseverlik ve ahlaki değerler/ inançlar' alt boyutundan aldıkları puanlar 21 ile 120 arasında değişmekte olup, ortalama 99,26±17,74 olarak, 'Tıbbi Olarak ihmal edilme korkusu' alt boyutundan aldıkları puanlar 10 ile 57 arasında değişmekte olup, ortalama 24,41±10,87 olarak, 'Bedensel yaralanma korkusu' alt boyutundan aldıkları puanlar 10 ile 59 arasında değişmekte olup, ortalama 26,53±11,46 olarak saptanmıştır. Negatif ifadelerin toplamı 20 ile 113 arasında değişmekte olup, ortalama 50,94±20,24 olarak saptanmıştır. Yardımseverlik ve ahlaki değerler/ inançlar alt boyutunun iç tutarlılığı α=0,908 olarak, İhmal edilme korkusu alt boyutunun iç tutarlılığı α=0,814 olarak, Bedensel yaralanma korkusu alt boyutunun iç tutarlılığı α=0,823 olarak saptanmış olup, ölçeğin güvenilirliğin yüksek düzeyde olduğu söylenebilir. Anahtar Kelimeler: Organ bağışı, Halk, TutumThisstudy is carriedout as descriptiveresearch in ordertodeterminefactorsaffectingthe organ donorsliving in the Kocaeli province. Theuniverse of study is composed of theallindividualsliving in the Kent Konut Sites(679 flats) found in the Kocaeli province. Thesampling of thestudy is composed of tgevolunteerindividualswhoareolderthan 18,literate, havingnopsychiatricdiscomfortandvisionandhearingdisability. Forobtainigthedatas of thestudy 'ThePersonal Information Form' thatpreparedfromtheresearchersaccordingtheliteratureand 'Organ DonationAttitudeScale- ODAS' areused. NCSS (NumberCruncher Statistical System) 2007 (Kaysville, Utah, USA) programsareusedforevaluatingthedatas of thestudyandstatisticanalysis. Determinatstatisticmethods(average, standart deviation, median, firstquarter, thirdquarter, frequency, percent, minimum, maximum) areusedforevaluatingthestudydatas. Conformity of quantitativedatKato normal distribution is testedbyShapiro-Wilk test andgraphicalresearches. Mann-Whitney U test is usedforthecomparison of thetwogroupsthatare not showing normal distribution in quantitivevariables. Kruskal-Wallis Test andBonferronicorrection Mann Whitney U Test areusedforthecomparison of morethantwogroupsthatare not showing normal distribution in quantitivevariables. Pearson ki-square Test ve Fisher-Freeman-Haltonexacttestareusedforthecomparison of qualitativedatas. Statististicalmeaning is accepted p<0,05. As a result of resarch, 'ODAS' livingindividuals in Kocaeli Kent Konut Sitesandsub –dimension of 'Helpfulnessand moral values/ beliefs' pointsvaries 21 to 120 andaverage is detected 99,26±17,74. Thepoints of Sub-dimension of 'Thefear of medicallyneglect' varies 10 to 57 andaverage is detected 24,41±10,87. Thepoints of Sub-dimension of 'Thefear of bodilyinjury' varies 10 to 59 andaverage is detected 26,53±11,46. Total negativeexpressionsvaries 20 to 113 andaverage is detected 50,94±20,24. Theinternalconsistency of thesub –dimension of 'Helpfulnessand moral values/ beliefs' is detected α=0,908.The internalconsistency of thesub –dimension of 'Thefear of medicallyneglect' is detected α=0,814. Theinternalconsistency of thesub –dimension of 'Thefear of bodilyinjury' is detected α=0,823. Theraliability of thescale can be saidhigh. KeyWords: Organ donor, population, attitude