Hemodiyaliz hastalarının beslenme durumunun saptanması ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi

Abstract

Kronik böbrek hastalığının (KBH) ülkemiz açısından önemli bir halk sağlığı sorunu olduğu ortaya konulmuştur. Hastalara en çok uygulanan renal replasman tedavisi hemodiyaliz (HD)'dir. Bu çalışma; hemodiyaliz tedavisi gören hastaların hemodiyaliz programına uyumlarını belirlemek ve diyete uyumları sonucu yaşam kalitesiyle olan ilişkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma, Ekim 2017- Kasım 2017 tarihleri arasında Özel Tekirdağ Yaşam Hastanesi Diyaliz Merkezinde tedavi gören 20-87 yaşları arasında olan 58 (26 kadın, 32 erkek) hasta üzerinde yapılmıştır. Bu hastalara kişisel bilgileri ve hastalıklarına ilişkin anket formu uygulanmıştır. Hastaların beslenme durumları; 3 günlük besin tüketim kaydı ve Subjektif Global Değerlendirme (SGD) ile belirlenmiştir. Hastaların yaşam kalite düzeyleri SF-36 yaşam kalite ölçeği ile değerlendirilmiştir. Hastaların antropometrik ölçümleri alınmış, biyokimyasal parametreleri analiz edilmiştir. Hastaların %67,2' sinde kronik böbrek yetmezliğine eşlik eden hastalık vardır. Hastalarda kronik böbrek yetmezliğine eşlik eden hastalıkların başında hipertansiyon (%37,9) gelmektedir. Hastaların yarısından fazlası hem enerji hem de protein alımı açısından yetersiz tüketim yapmıştır (p<0,05)(enerji <35 kkal/kg/g, protein <1 g/kg/g). Çalışmadaki kadın hastaların SF-36 alt skalalarından fiziksel fonksiyon, fiziksel rol güçlüğü, emosyonel rol güçlüğü ve enerji açısından aldıkları puanların erkek hastalara göre önemli derecede düşük olduğu saptanmıştır (p<0,05). Çalışmadaki hastaların diyaliz günü, diyaliz dışı ve hafta sonu diyetle enerji ve besin ögeleri tüketim ortalamaları arasındaki farklar değerlendirilmiştir. Hem kadın hem de erkek hastaların en yüksek enerji alımlarını hafta sonu yaptıkları ancak erkek hastalarda enerji tüketim ortalamaları açısından diyaliz günü, diyaliz dışı gün ve hafta sonu arasındaki farkların istatistiksel açıdan önemli olduğu belirlenmiştir (p=0,002). Sonuç olarak çalışmadaki hastaların yeterli miktarda enerji ve protein tüketmediği saptanmıştır. Bu durum uzun sürerse, hastalarda malnütrisyon ortaya çıkabilir. KBH'li hastalara beslenme eğitimi verilmeli ve hastalar belirli aralıklar ile takip edilmelidir. Anahtar Kelimeler: Kronik böbrek yetmezliği, Hemodiyaliz, Yaşam kalitesi, Beslenme durumu

Chronic kidney disease (CKD) has been shown to be an important public health problem in our country. Hemodialysis is the most frequently employed renal replacement therapy. This study has been undertaken to assess the compliance of hemodialysis patients to their dialysis program and to determine the relationship between their compliance to their diet program and their quality of life. The study was carried out on 58 chronic renal failure patients (26 females, 32 males) aged between 20 and 87 years at the Tekirdag Yaşam Hospital Dialysis Center between October and November 2017. They were given a questionnaire about their demographic and disease characteristics. Nutritional statuses of the patients were determined by a 3-day food intake record and Subjective Global Assessment (SGA). The quality of life of the patients was assessed by the SF-36 Quality of Life scale. Their anthropometric measurements and relevant biochemical parameters were analyzed. Besides CKD, 67.2 % of the patients had accompanying diseases, of which hypertension (37.9%) was the most frequent. More than half of the patients had inadequate intake of both energy and protein (energy <35 kcal/kg/d; protein <1 g/kg/d) (p <0.05). The SF-36 subscales revealed that the female patients performed significantly less in terms of physical function, physical role weakness, emotional role weakness and energy scores, as compared to the male patients (p <0.05). The differences between the dietary energy and nutrient intake averages on the days of dialysis, non-dialysis weekdays and weekend diets were assessed. It was observed that both male and female patients had the highest energy intake at the weekend, however, the differences between the dialysis day, non-dialysis day and weekend were statistically significant in terms of energy intake averages only in male patients (p=0.002). In conclusion, it was found that the patients in the study did not take sufficient energy and protein. This can result in malnutrition in the long run. Nutrition education should be given to patients with CKD and patients should be followed up at regular intervals. Key Words: Chronic renal failure, Hemodialysis, Life quality, Nutritional status