Teknik öğretmenlerde örgütsel stres kaynakları ile iş ve yaşam doyumu arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmanın amacı teknik öğretmenlerin örgütsel stres kaynakları, iş ve yaşam doyumunun bazı değişkenlere göre anlamlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığını ve bu üç bağımlı değişken arasında anlamlı ilişkiler olup olmadığını ortaya koymaktır. Araştırmanın örneklem grubunu 2013-2014 Eğitim ve öğretim yılında İzmir ili Konak, Bornova ve Karabağlar merkez ilçelerindeki bazı Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerinde görev yapan 320 teknik öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak 'Kişisel Bilgiler Anketi (KBA)', 'Örgütsel Stres Ölçeği (ÖSÖ)', 'Yaşam Doyum Ölçeği (YDÖ)' ve 'İş Doyum Ölçeği (İDÖ)' kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, Pearson korelasyon analizi bağımsız örneklemler için t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve çoklu regresyon analizi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular şu şekildedir: Teknik öğretmenlerin örgütsel stres kaynakları olarak en yüksek ortalamayla 'Emeklilik ve gelecekle ilgili kaygılarım var' ile en düşük ortalamaya sahip 'Yıllık izinlerimi tam ve zamanında kullanamıyorum' bulunmaktadır. Teknik öğretmenlerin örgütsel stres kaynakları yaş, kıdem ve medeni duruma göre anlamlı olarak farklılaşmaktadır. Fakat cinsiyet değişkenine göre ise anlamlı bir farklılaşma yoktur. İş doyumu olarak en yüksek ortalamayla 'iş yeri arkadaşlarımla ilişkilerim' ile en düşük ortalamaya sahip 'İş yerimdeki ikramiye ya da prim olanakları' bulunmaktadır. İş doyumu, yaş, kıdem, medeni durum ve cinsiyet değişkenlerine göre anlamlı olarak farklılaşmaktadır. Yaşam doyumu açısından en yüksek ortalamaya sahip'Yaşamın birçok yönüyle ideallerime yakınım' ile en düşük ortalamaya sahip 'Yeniden dünyaya gelseydim yaşamımda hemen hemen hiçbir şeyi değiştirmezdim' bulunmaktadır. Yaşam doyumu, cinsiyete göre anlamlı olarak farklılaşmaktadır. Fakat yaşam doyumu, yaş, kıdem ve medeni duruma göre anlamlı olarak farklılaşmamaktadır. Örgütsel stres kaynakları değişkeniyle, hem iş doyumu değişkeni hem de yaşam doyumu değişkeni arasında anlamlı negatif ilişkiler vardır. İş doyumu değişkeni ile yaşam doyumu değişkeni arasında ise pozitif yönde bir ilişki vardır. Örgütsel stres faktörlerinin iş doyumunun negatif yönde anlamlı bir yordayıcısı olduğu görülmüştür. Aynı şekilde örgütsel stres faktörlerinin yaşam doyumunun da negatif yönde anlamlı bir yordayıcısı olduğu görülmüştür. İş doyumunun yaşam doyumunun olumlu yönde bir yordayıcısı olduğu görülmüştür. Anahtar kelimeler: Stres, Örgütsel Stres, İş Doyumu, Yaşam Doyumu.

The aim of this research is to put forward(to prove) that if there are any significant differences in technical teachers' organizational stress sources, job satisfaction and life satisfaction according to some variables, and if there are any significant relationships between these three dependent variables. The sample consisted of 320 technical teachers that were working at some Professional and Technical Anatolian High Schools in central towns of İzmir; Konak, Bornova and Karabağlar in the 2013-2014 academic year. 'Personal Knowledge Survey (PKS)', 'Job Stress factors Scale', 'Organizational Stress Scale (OSS)', 'The Satisfaction with Life Scale (SWLS) ' and 'Job Satisfaction Scale (JSS)' were used to gather data. During data analysis, descriptive statistics, Pearson correlations, independents samples t-test and one-way analysis of variance (ANOVA), and multiple regression analysis were used. In the research, technical teachers' organizational stress sources, job satisfaction and life satisfaction are the dependent variables of the research. Age, gender, civil status, education and the period of professional career are the independent variables. The findings at the end of the research are like these: 'I have anxiety about retirement and future' has the highest average and 'I can go my annual holiday fully and in time' has the lowest average in the Technical Teachers' organizational stress sources. There are significant differences in the Technical Teachers' organizational stress sources acoording to age and period of professional career. However, there is not any significant difference according to gender. While 'My relationship with colliques' has the highest average as job satisfaction, 'the opportunities of Premium in workplace' has the lowest average. In terms of job satisfaction, there are significant differences according to age, career, civil status and gender variables. In terms of life satisfaction, the highest average is 'I am fairly close to my goals with good deals of all life aspects', as the lowest average is 'If I was born again, I wouldn't have changed almost anything'. There are significant differences according to life satisfaction and sex variables. But there is not any significant difference according to age, civil status, education and period of professional career variables. Within the organizational stress sources, there is a significant and negative relationship between both life satisfaction and job satisfaction. There is also a significant and positive relationship between job satisfaction and life satisfaction. Organizaitonal stress factors are found to be the negative predictors of job satisfaction. At the same time, it is seen that organizational stress factors are related negatively to life satisfaction. Finally, job satisfaction is seen to be positively related to life satisfaction. Keywords: Stress, Organizational Stress, Job Satisfaction, Life Satisfaction