Okul müdürü ile öğretmenler arası çatışmalarda yöneticiler tarafından kullanılan çatışma yönetim tarzlarının incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada okul öncesi eğitim kurumlarındaki örgüt içi çatışmaların yönetiminde kullanılan tümleştirme, uzlaşma, ödün verme, hükmetme tarzlarının öğretmenler arasında nasıl algılandığı incelenmiştir. Bu amaçla öğretmenlerin algılarına göre okul öncesi eğitim kurumlarındaki müdürler tarafından çatışmalarında kullanılan örgütsel çatışma yönetimi tarzları belirlenmiş, bu tarzların öğretmenlerin yaşı, çalışma durumu ve medeni hal gibi demografik değişkenlere göre değişip değişmediği ele alınmıştır. Araştırmanın evreni 2020-2021 öğretim yılında İstanbul ilinde bulunan devlet okullarına bağlı anaokulu veya okulöncesi kurumlarında görev yapmakta olan 2082 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın örnekleminde en az 324 okul öncesi öğretmeninden veri toplanması gerektiği hesaplanmış ve toplamda 372 öğretmenden veri toplanmıştır. Çalışmada Rahim (1983) tarafından geliştirilmiş, Gümüşeli (1994) tarafından Türkçeye uyarlanmış olan, 'Rahim Örgütsel Çatışma Ölçeği' kullanılmıştır. Ölçekten elde edilen verilerin analizinde SPSS paket programı kullanılmıştır. Araştırma bulguların genel olarak elde edilen sonuçlar şu şekildedir; Araştırmaya katılan öğretmenlerin görev tiplerine bakıldığında %88,8 inin tam zamanlı olarak çalıştığı görülmektedir. Katılımcıların %74,6'sı kadın ve % 57'sinin evli oldukları çıkan bulgular arasındadır. Katılımcıların yaş ortalamasının ise 33.59 olduğu belirlenmiştir. Yaşanan öğretmen-yönetici çatışmalarında kullanılan yönetim tarzlarının algılanması yaşa ve medeni duruma göre farklılık gösterdiği görülmüş, öğretmenin çatışma tarzını algılama boyutunda tam zamanlı ya da kısmi zamanlı çalışıyor olması arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Cinsiyete göre bakıldığında kadın ve erkek öğretmenler arasında yönetim tarzları algıda farklılık göstermiştir. Genel olarak çatışma yönetimi tarzları açısından incelendiğinde eğitim kurumlarında çatışmanın yönetim tarzlarına bakıldığında algıda herhangi bir farklılığa rastlanmadığı gözlemlenmiştir. Anahtar Sözcükler: Örgütsel çatışma, çatışma yönetimi, çatışma yönetimi tarzları, yönetici-öğretmen çatışması

In this study, how the methods of integration, compromise, reconciliation and domination used in the management of intra-organizational conflicts in preschool education institutions are perceived among teachers. For this purpose, organizational conflict management methods used in teachers 'conflicts were determined, and whether the methods used in conflict management vary according to demographic variables such as teachers' age, gender, working status and marital status. The research consists of 2082 teachers working in kindergarten or preschool education affiliated to public schools in Istanbul in the 2020-2021 academic year. In the sample of the study, it was calculated that data should be collected from at least 324 pre-school teachers, and in total, data was collected from 372 teachers. The 'Rahim Organizational Conflict Scale' was used in the study, which was developed by Rahim (1983) and adapted to Turkish by Gümüşeli (1994). SPSS package program was used in the analysis of the data obtained from the scale. When the job types of the teachers participating in the research are examined, it is seen that 88.8% of them work full-time. Among the findings, 74.6% of the participants were women and 57% were married. It was determined that the average age of the participants was 33.59. It was observed that the perception of management strategies used in teacher-manager conflicts and their effectiveness differ according to age and marital status, and no significant difference was found between the teachers' perception of conflict management in terms of whether they worked full-time or part-time. Regarding gender, while management strategies differ between male and female teachers in perception, there was no significant difference in effectiveness, and no difference was found in perception. When generally examined in terms of conflict management strategies, it has been observed that there is no difference in perception and effectiveness when conflict management methods in educational institutions are examined. Keywords: Organizational conflict, conflict management, conflict management styles, manager-teacher conflict