Diyet polikliniğine başvuran kişilerde görüşme sıklığının diyet motivasyonu, ağırlık kaybı ve besin tüketim alışkanlıkları üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışma, Ağustos – Ekim 2022 tarihleri arasında Kocaelinin İzmit ilçesinde yaşayan, 19 - 65 yaş aralığında, Beden Kütle İndeksi (BKİ) 30-35 kg/m2 (I. Derece Obezite) olan ve ağırlık kaybı amacıyla İzmit belediyesi diyet polikliniğine başvuran kadınlarda yürütülmüştür. Çalışmaya katılım tamamen gönüllülük esasına dayanmakta olduğu gönüllü onam formunda belirtilmiş olup çalışmayı başından sonuna kadar eksiksiz tamamlayan, herhangi bir kronik rahatsızlığı olmayan, ilaç kullanmayan, gebelik ve laktasyon gibi özel durumu olmayan 48 kişi ile yapılmıştır. Çalışmaya katılan bireylere çalışma başlangıcında ve sonunda; demografik özellikler, genel ve sağlık bilgileri, diyet ve diyetisyen geçmişi, beslenme durumunun saptanması, beslenme alışkanlıkları sorularının yanı sıra Stunkard Beden Algısı Ölçeği, Diyet Özetkinlik İnançları Ölçeği, Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (IPAQ), Diyet Memnuniyet Ölçeği içeren anket formu uygulanmıştır. Çalışmaya katılmayı kabul eden bireyler 16'şar kişiden oluşan üç gruba dağıtılmıştır. Katılımcılar, polikliniğe başvuran bireyler arasından rasgele olarak seçilmiş olup grup dağılımlarının homojen olmasına dikkat edilmiştir. Her 3 grup arasındaki görüşme sıklığı farkının; motivasyon, diyetin sürdürülebilirliği, hedef ağırlığa ulaşma/yaklaşma üzerindeki etkileri araştırılmıştır. İlk grup ile 2 ay boyunca haftada 1 kez seans yapılarak toplam 8 görüşme, ikinci grupla ile 2 ay boyunca 2 haftada bir seans yapılarak 5 görüşme, üçüncü grupla ise ayda 1 seans yapılarak toplam 3 görüşme yapılmıştır. Her grupta görüşmeler esnasında katılımcıları destekleyici anahtar kelimelerin kullanıldığı ve onların motivasyonunu arttıracak konuşmalar yapılmıştır. Anket sonrasında edinilen bilgiler doğrultusunda, BKİ değeri 30-35 kg/m2 aralığında olan bu katılımcıların; ağırlık (kg), boy (cm) ve yaş (yıl) değerleri kullanılarak Mifflin St Jeor formülüyle günlük total enerjileri hesaplanmıştır. Hesaplanan enerjinin %50-60'ı karbonhidratlardan, %15-20'si proteinlerden, %20-35'i yağlardan oluşan diyet listesi hazırlanmıştır. Her görüşmede bu değer tekrar hesaplanarak diyetin enerjisi ve içeriği değiştirilmiştir. İlk grup yaş ortalaması 37,00 ± 7,64 yıl ve BKİ ortalaması 32,56 ± 1,32 kg/m2 olan 16 kadın katılımcıdan oluşturulmuştur. İkinci grup yaş ortalaması 39,50 ± 9,29 yıl ve BKİ ortalaması 32,21 ± 1,48 kg/m2 olan 16 kadın katılımcıdan oluşturulmuştur. Üçüncü grup ise yaş ortalaması 40,88 ± 10,42 yıl ve BKİ ortalaması 32,63 ± 1,8 kg/m2 olan 16 kadın katılımcıdan oluşturulmuştur. Çalışma sonunda haftada 1 görüşülen grupta ortalama -4,76 ± 2,37 kg ağırlık kaybı, 15 günde 1 görüşülen grupta ortalama -3,66 ± 3,03 kg ağırlık kaybı, ayda 1 görüşen grupta ise ortalama -1,82 ± 3,39 kg ağırlık kaybı olduğu gözlenmiştir. Diyetisyenle görüşme sıklığına göre oluşturulan gruplar ile vücut ağırlığı farkı ve BKİ farkı ortalama değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır. (p<0.05). Diyetsiyenle görüşme sıklığı fazla olan grupta az olan gruba göre son vücut ağırlığı, vücut ağırlığı farkı, BKİ farkı ve yağ kütlesi farkı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır. (p<0.05). Bu çalışma İstanbul Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Bölümü Etik Kurul'undan 25.05.2022 tarihli 'Etik Kurul Onayı' alınarak yürütülmüştür.This study was conducted between August - October 2022 on women aged 19-65 with body mass index (BMI) between 30-35 kg/m2 (1st degree obesity) who live in İzmit, Kocaeli, Turkey and applied to diet polyclinic of İzmit Municipality in order to lose weight. Informed about the entirely voluntary nature of the research via the consent form, 48 people who with no chronic illnesses or a special condition such as pregnancy or lactation and who are not on medication and who also have completed the study from its start to end participated in this study. Participants answered questions, including demographic attributes, general and health-related information, diet and dietician history, questions to determine the nutritional status and nutritional habits at the beginning and the end of the study, filled survey forms containing Stunkard's Figure Rating Scale, the Diet Self Efficiency Beliefs Scale, the International Physical Activity Questionnaire and the Diet Satisfaction Questionnaire. Those who agreed to participate in the study were divided into three groups, each consisting of 16 individuals. The participants were randomly selected among those who applied to the clinic and were harmonised. The research aims to study the effects of consultation frequency difference among 3 groups on motivation, diet sustainability and achieving or approaching the target weight. The first group had weekly consultations over 2 months, 8 in total; the second group had fortnightly consultations over 2 months, 5 in total; and the third group had monthly consultations, 3 in total. During sessions with all groups, the counsellors used supportive keywords and motivating dialogues. In line with the insights obtained from the survey results, the daily total energy values were calculated according to their weight (kg), height (cm), and age (year) pursuant to Mifflin St Jeor formula for the participants who have BMI of 30-35 kg/m2. The prepared diet programme had an energy content of 50-60% from carbohydrates, 15-20% proteins and 20-35% lipids. After each session this value was recalculated alongside modified diet energy and content. The first group consisted of 16 female counselees weighing an average age of 37.00 ± 7.64 and average BMI of 32,56 ± 1,32 kg/m2. The second group consisted of 16 female counselees weighing an average age of 39.50 ± 9.29 and average BMI of 32,21 ± 1,48 kg/m2. The third group consisted of 16 female counselees weighing an average age of 40.88 ± 10.42 and average BMI of 32,63 ± 1,8 kg/m2. The research concluded with observed average weight loss of -4,76 ± 2,37 kg for the weekly, -3,66 ± 3,03 kg for the fortnightly and -1,82 ± 3,39 kg for the monthly groups. A statistically meaningful correlation can be recognized between the consultation frequency with a dietitian and the average body weight difference and average BMI difference (p<0,05). Comparison of the group with less frequent sessions and more frequent sessions demonstrates a statistically meaningful relationship in terms of final body weight, body weight difference and fat mass (p<0,05). This research was conducted with the approval of Ethics Committee at İstanbul Okan University Health Sciences Institute Department of Nutrition and Dietetics dated 25th May 2022.