Yüksek Enflasyon Dönemlerinde BIST Sektörel Endekslerinin Dalgalanmaları: Markov Rejim Switching Analizi

Abstract

Enflasyonun yüksek seyrettiği dönemler genellikle finansal piyasalarda belirsizliğe ve risklere neden olmaktadır. Türkiye’de 2017-2023 dönemi, ekonomik ve finansal dalgalanmaların sıklıkla yaşandığı bir zaman dilimini kapsamaktadır. Bu dönemde enflasyonun yüksek seyretmesi, ülkede birçok sektörü etkilemiş ve finansal piyasalarda belirgin volatilite yaratmıştır. BIST sektör endeksleri de bu ekonomik ortamdan etkilenmiş ve farklı volatil performans sergilemiştir. Özellikle enerji, gıda ve içecek gibi sektörler genellikle enflasyondan daha fazla etkilenirken, hizmet ve teknoloji gibi sektörler, ekonomik dalgalanmalara daha esnek bir şekilde adapte olmuştur. Bu çalışmada BIST Sektör Endekslerinden: Gıda ve İçecek, Elektrik, Turizm ve Teknoloji endekslerinin zaman içerisinde (2017-2023) izlediği seyri yani yüksek ve düşük getirili dönemleri incelemek amacıyla tek değişkenli Markov Regime Switching (MRS) modeli tahmin edilmiştir. Bulgulara göre, Gıda ve İçecek endeksinin belirli bir piyasa rejiminde uzun süre kararlılık gösterildiği ve bu rejime geçildiğinde kalma olasılığının yüksek olduğu görülmektedir. Elektrik endeksi için, endeksin belirli bir piyasa rejiminde uzun süre kalma eğiliminde olduğu ve piyasadaki değişikliklere hızlı uyum sağlayabildiği anlaşılmaktadır. Yüksek enflasyon dönemlerinde BIST-Turizm Endeksi'nde uzun süreli kararlılık gözlenmiş ve düşük volatilite dönemi geniş bir zaman dilimini kapsamıştır. Bu durum, turizm sektörünün ekonomik belirsizliklere karşı direnç gösterdiğini ve uzun vadeli planlamalara daha uygun olduğunu göstermektedir. BIST-Teknoloji Endeksi için, belirli bir piyasa rejiminde uzun süre kararlılık gösterildiği ve düşük volatilite döneminin neredeyse yüksek volatilite dönemi kadar sürdüğü anlaşılmaktadır. Bu durum, teknoloji sektörünün ekonomik belirsizliklere karşı direnç gösterdiğini ve uzun vadeli istikrarını koruduğunu göstermektedir. Bu çalışmanın literatüre katkısı, yüksek enflasyon dönemlerinde BIST sektör endekslerinin dalgalanmalarını analiz etmek amacıyla sektörlere özgü uzun vadeli kararlılık ve volatilite özelliklerini ortaya koymasıdır. Yatırımcılara sektörler arasındaki farklı performans özellikleri hakkında önemli bilgiler sağlayarak daha etkili stratejiler oluşturmalarına olanak sunmaktadır.