Hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda öz-bakım gücü, hastalığa uyum ve sıvı kontrolü ilişkisinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma, hemodiyaliz tedavisi alan hastaların hastalığa uyum, öz-bakım gücü ve sıvı kontrolü ilişkisinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini İstanbul ilinde bulunan Dialife Diyaliz Merkezi'nde tedavi gören 109 yetişkin hasta oluşturmuştur. Araştırma verileri Hasta Bilgi Formu, Kronik Hastalıklara Uyum Ölçeği, Öz-Bakım Gücü Ölçeği ve Hemodiyaliz Hastalarında Sıvı Kontrol Ölçeği kullanılarak yapılmıştır. Verilerin analizinde Shapiro-Wilk Testi, Kruskal-Walis Testi, Dunn-Bonferroni Testi ve Mann-Whitney U testi kullanıldı. Hastaların Kronik Hastalıklara Uyum Ölçeği toplam puan ortalaması 77,07±6,20, Fiziksel Uyum alt boyutu puan ortalaması 39,00±3,19, Sosyal Uyum alt boyutu puan ortalaması 19,07±2,93 ve Psikolojik Uyum alt boyutu puan ortalaması 19,00 ±2,24'tür. Öz-Bakım Gücü Ölçeği puan ortalaması 104,37±7,64'tür. Hemodiyaliz Hastalarında Sıvı Kontrol Ölçeği toplam puan ortalaması 51,50±3,97, Bilgi alt boyut puan ortalaması 17,01±1,85, Davranış alt boyut puan ortalaması 24,18±3,03 ve Tutum alt boyut puan ortalaması 10,31±1,37'dir. Kronik Hastalıklara Uyum Ölçeği toplam puanları ile Öz-Bakım Gücü Ölçeği puanları arasında pozitif yönde, istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır. Öz-Bakım Gücü puanları ile Hemodiyaliz Hastalarında Sıvı Kontrol Ölçeği toplam puanları arasında pozitif yönde, istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır. Kronik Hastalıklara Uyum Ölçeği toplam puanları ile Hemodiyaliz Hastalarında Sıvı Kontrol Ölçeği toplam puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmamıştır. Ancak Kronik Hastalıklara Uyum Ölçeği Fiziksel Uyum alt boyut puanları ile Hemodiyaliz Hastalarında Sıvı Kontrol Ölçeği Davranış alt boyut puanları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki saptanmıştır. Anahtar kelimeler: Hemodiyaliz, Öz-bakım gücü, Kronik hastalığa uyum, Sıvı kontrolüThis study was conducted to determine the relationship between self-care power, compliance to chronic disease and fluid control of patients receiving hemodialysis treatment. The research sample consisted of 109 adult patients who were treated at the Dialife Dialysis Center in Istanbul. The data of the research were made using the Patient Information Form, Adaptation to Chronic Illness Scale (ACIS), Self-Care Agency Scale (ESCA) and Hemodialysis Patients Fluid Control Scale (FCHPS). Shapiro-Wilk, Kruskal-Walis, Dunn-Bonferroni, Mann-Whitney U tests were used to analyze the data. The total mean score of ACIS was 77.07±6.20, the mean scores of sub-dimensions were Physical Adaptation 39.00±3.19; Social Adaptation 19.07±2.93 and Psychological Adaptation 19.00±2.24. The mean score of ESCA was 104.37±7.64. The total mean score of FCHPS was 51.50±3.97, the mean scores of subdimensions were Knowledge 17.01±1.85; Behavior 24.18±3.03 and Attitude 10.31±1.37. A positive, statistically significant relationship was found between the total scores of ACIS and ESCA scores; and between ESCA scores and FCHPS total scores. There was no statistically significant relationship between the total scores of the ACIS and the FCHPS. However, a significant positive correlation was found between the Physical Adaptation sub-dimension scores of the ACIS and the Fluid Control Scale Behavior sub-dimension scores in Hemodialysis Patients. Keywords: Hemodialysis, Self-care agency, Adaptation to chronic illness, Fluid control.