Postpartum depresyon ile öz şefkat ve psikolojik dayanıklılık düzeylerinin ilişkisi

Abstract

Bu araştırmada postpartum depresyon ile öz şefkat ve psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmaya 1 ile 12 ay arasında doğum yapmış yaş ortalaması 32,08 olan 120 anne katılmıştır. Katılımcılara, demografik bilgi formu, Edinburgh Doğum Sonrası Depresyonu Ölçeği, Öz-Anlayış Ölçeği ve Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği uygulanmıştır. Araştırma, ilişkisel tarama yöntemi ile yürütülmüştür. Sosyo-demografik değişkenler bakımından katılımcıların postpartum depresyon, öz şefkat ve psikolojik dayanıklılık puanları incelendiğinde, yaş arttıkça öz şefkatin arttığı; eğitim düzeyi arttıkça kişilerin gelecek algısı ve sosyal kaynaklar alt boyutlarında aldıkları puanların yükseldiği; çalışanlarda gelecek algısı puanlarının daha yüksek olduğu; bebeği 0-6 ay arasında olanların öz şefkat ve sosyal kaynaklar puanlarının daha yüksek olduğu; gebeliği planlı olanların psikolojik dayanıklılık puanlarının daha yüksek olduğu; iki ve üzeri çocuk sahibi olanların öz şefkat ve psikolojik dayanıklılık düzeylerinin daha yüksek olduğu bulunmuştur. Ayrıca, düşük ya da ölü doğum yaptığını belirten annelerin postpartum depresyon puanları yüksek; öz şefkat ve gelecek algısı puanları ise daha düşük bulunmuştur. Psikolojik rahatsızlık öyküsü bildiren annelerin öz şefkat ve kendilik algısı puanları daha düşük; hamilelik süreciyle ilgili eğitim alanların kendilik algısı ve sosyal yeterlilik puanları daha yüksek; uyku saati 0-6 saat arası olanların postpartum depresyon puanları yüksek, öz şefkat puanları daha düşüktür. Gün içerisinde kendisine 2-4 saat zaman ayıran annelerin psikolojik dayanıklılık puanları daha yüksek bulunmuştur. Postpartum depresyon, öz şefkat ve psikolojik dayanıklılık alt boyutları arasındaki ilişki incelendiğinde, depresyon ve öz şefkat arasında negatif yönlü, güçlü düzeyde ve anlamlı ilişki saptanmıştır. Öte yandan, postpartum depresyon ile psikolojik dayanıklılık ile sosyal kaynaklar negatif; sosyal yeterlilik, kendilik algısı ve gelecek algısı puanları arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişki saptanmıştır. Ayrıca, annelerin öz şefkat puanları ile gelecek algısı ve kendilik algısı negatif yönlü; sosyal kaynaklar ise pozitif yönlü ve anlamlı ilişkili bulunmuştur. Araştırmada elde edilen sonuçların postpartum depresyonun risk ve koruyucu faktörlerini anlamak açısından önemli bulgular sunduğu görülmektedir. Anneler ve anne adaylarına yönelik geliştirilecek müdahalelerin postpartum depresyon riskini azaltmak ve öz şefkat ve psikolojik dayanıklılık gibi koruyucu faktörlerin ekseninde yapılandırılması gerektiği düşünülmektedir.In this study, the relationship between postpartum depression and levels of self-compassion and psychological resilience was examined. 120 mothers who gave birth between 1 and 12 months with an average age of 32.08 participated in the study. Demographic information form, Edinburgh Postpartum Depression Scale, Self-compassion Scale and Adult Psychological Resilience Scale were administered to the participants. The research was conducted with the relational screening method. When the postpartum depression, self-compassion and psychological resilience scores of the participants were examined in terms of socio-demographic variables, it was found that as age increases, self-compassion increases; as the level of education increases, people's future perception and social resources sub-dimensions increase, employees have higher future perception scores. It was found that the self-compassion and social resources scores of those aged between 0-6 months were higher, those with a planned pregnancy had higher psychological resilience scores, and those with two or more children had higher levels of self-compassion and psychological resilience. In addition, mothers who reported miscarriage or stillbirth had significantly higher postpartum depression scores; self-compassion and future perception subscale scores were found to be lower. Self-compassion and self-perception subscale scores of mothers who reported a history of psychological disorder were lower; Self-perception and social competence scores of those who are educated about the pregnancy process are higher; those with 0-6 hours of sleep have higher postpartum depression scores and lower self-compassion scores. Psychological resilience scores of mothers who spent 2-4 hours only for themselves during the day were found to be higher. When the relationship between postpartum depression, self-compassion and psychological resilience sub-dimensions was examined, a negative, strong and significant relationship was found between depression and self-compassion. On the other hand, postpartum depression and psychological resilience and social resources have negative relationship. A positive and significant relationship was found between social competence, self-perception and future perception scores. In addition, mothers' self-compassion scores and future perception and self-perception are negatively correlated; social resources were found to be positively and significantly correlated. It can be considered that the results obtained in the study provide important findings in terms of understanding the risk and protective factors of postpartum depression. It is thought that interventions for mothers and expectant mothers should be structured in the axis of protective factors including reducing the risk of postpartum depression and self-compassion and psychological resilience.