İşletmelerde çalışma sermayesinin belirlenmesinde bir model önerisi: Borsa'da işlem gören Ünye-Adana Çimento A.Ş. uygulaması

Abstract

Günümüzde işletmelerin başarısızlığa uğramalarının en önemli sebebi, bilançolarındaki cari aktiflerle cari pasifler arasındaki ilişkinin ifadesi olan çalışma sermayelerinin iyi yönetilmemesidir. Son yıllarda görülen muhasebe, finans ve denetim skandalları, çalışma sermayesi yönetimi başta olmak üzere 'etkin yönetim' ilkelerindeki başarısızlıklar nedeniyle yaşanmıştır. Çalışma sermayesi yönetiminde asıl amaç, çalışma sermayesinin maksimizasyonundan daha çok optimum noktasının yakalanmasıdır. Günümüzde artan rekabet koşulları ve küreselleşme, şirketlerin yönetim tarzlarında; çalışma sermayesi yönetimlerinde radikal değişimleri zorunlu kılmıştır. Çalışma sermayesinin gerçeğe yakın tesbiti de bu değişimlerden biri olmalıdır. Günümüzde sanayi şirketleri, geleceğin belirsizliğinden dolayı, optimum çalışma sermayesi miktarlarını tam olarak hesaplayamamakta ise de bazı yöntemlerle bu ihtiyaç miktarları yaklaşık olarak hesaplanabilmektedir. Ancak, her yöntem, gerçeğe yakın sonuç vermemektedir. Müşterilerin dönüş katsayısı, hammadde, yarı mamul ve mamul stok dönüş katsayıları düşük, üretim süreci uzun olan; satış seviyesi mevsimlik ve aylık dalgalanma gösteren, satıcı vadesi dışında kısa vadeli banka kredisi vb. finansman yollarını da kullanmak zorunda kalan, üretim maliyetleri yüksek çimento sektörünün, diğer sektörlerden daha fazla çalışma sermayesine ihtiyaç duyduğu bir gerçektir. Bu tez çalışması ile geçmiş dönem denetim raporları KAP'ta yayımlanan şirketlerin net çalışma sermayesi tahminleri yapılmaya çalışılmıştır. Geçmiş dönemin çalışma sermayesi, rasyolar ve Net Çalışma Sermayesi Değişim Tablosu ile analiz edilmiş, Günlük Masraf Yöntemi ve Schmallenbach Formülü ile net çalışma sermayesi ihtiyacı hesaplanmıştır. Uygulamada sıklıkla kullanılan Günlük Masraf Yöntemi'nin yapısal ve sektörel birtakım sınırlılıkları gözlenmiştir. Çalışma sermayesinin optimum seviyesinin tesbitinde yaşanan sorunlar, finansal problemlere neden olmaktadır. Çimento sektörü için net çalışma sermayesinin optimum tutarının tesbitinde, Schmallenbach Formülü diğer yöntemlere göre daha rasyonel, etkin, güvenilir, gerçeğe yakın tahminde bulunulmasını sağladığından sektöre kullanılmak üzere önerilmiştir. Anahtar Kelimeler: Optimum Çalışma Sermayesi, Denetim Raporu, Çimento Sektörü, Günlük Masraf Yöntemi, Schmallenbach Formülü. Tarih: Mayıs, 2016.The most important reason of companies failure today is the bad administration of working capital which is statement of the relantionship between the current actives and current passives on balance sheet. Account, finance and audit scandals that is seen in the last years is experienced because of the failure of 'effective management' principles with working capital management at top of the list. The actual cause in working capital management is catching more optimum points then working capital maximization. Today increasing competitive requirements and globalization made it necessary to make radical changes in companies capital management in corporate management styles. Realistic determination of working capital should be one of these changes. Today the industry companies can't calculate the exact optimum working capital amount in extense because of the unstability of the future. Even in this situation requirement amount can be closely calculated with some methods. But, every method hasn't given on outcome that close to reality. It is a reality that high production costed, cement sector needs more working capital then other sectors, customers, turnover, raw material, semi finished products and materials stock returns are law, long production process; shows monthly and seasonal waves in sales levels, short term bank credit without the seller's term etc., that have to be used the financal ways. Forecast net working capital of the companies whose past term menegement reports that had been published at KAP, had been tried to done in this thesis. Past terms working capital is analysed with ratios and Net Working Capital Change Form, optimum net working capital need is computed with the Daily Management of Expense and Schmallenbach Formula. Some structual and sectoral limits had frequently been observed in Daily Management of Expense. Problems experienced in assessing the working capital optimum level has been causing financial problems. Because the Schmallenbach Formula is more rational, effective, trustworthy and supplies appreisment closer to reality it has been suggested to use in sector on working capital optimum level detection. Keywords: Optimum Working Capital, Audit Report, Cement Sector, Daily Expense Audit, Schmallenbach Formula. Date: May, 2016.