Okul öncesi dönem çocuklarının mizaç özellikleri ile ebeveynlerin psikolojik iyi oluş ve dayanıklılıkları arasındaki ilişki

dc.contributor.advisorMestçioğlu, Özlem
dc.contributor.authorKöseoğlu, Büşra
dc.date.accessioned2024-08-07T20:17:52Z
dc.date.available2024-08-07T20:17:52Z
dc.date.issued2022
dc.departmentLisansüstü Eğitim Enstitüsü / Psikoloji Ana Bilim Dalı / Klinik Psikoloji Bilim Dalı
dc.description.abstractBu araştırmada, okul öncesi dönem çocuk sahibi annelerin psikolojik dayanıklılık ve psikolojik iyi oluş düzeyleriyle çocuklarının mizaç özellikleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmaya 304 anne katılmıştır. Katılımcılara kişisel ve çocuklukla ilgili değişkenlerin yer aldığı 'Sosyodemografik Bilgi Formu'; psikolojik dayanıklılık düzeyleri için 'Yetişkin Dayanıklılık Ölçeği'; iyi oluş düzeyi için 'Kişisel İyi Oluş İndeksi' ve çocuk mizaç özellikleri için 'Çocuklar için Kısa Mizaç Ölçeği' uygulanmıştır. Araştırmada, sosyo-demografik özellikler bakımından annelerin psikolojik dayanıklılık ve iyi oluş düzeyleri ile çocuk mizaç alt boyutlarının farklılıkları incelenmiştir. Ayrıca, annelerin psikolojik dayanıklılık ve iyi oluş düzeyleriyle çocuk mizaç alt boyutları arasındaki ilişki incelenmiş ve çocuk mizaç özelliklerinin aracı rolü olup olmadığı ele alınmıştır. Araştırma bulgularına göre, çocuğun cinsiyeti, çocuk sayısı, çocuğun doğum sırası değişkenleri bakımından psikolojik dayanıklılık, psikolojik iyi oluş ve çocuk mizaç alt boyutlarında anlamlı farklılık saptanmamıştır. Eğitim düzeyini üniversite olarak bildiren annelerin iyi oluş puanları anlamlı düzeyde daha yüksektir. Ayrıca, lisansüstü mezunu annelerin çocuklarının ritmiklik ve sebatkarlık puanlarının anlamlı düzeyde yüksek olduğu bulunmuştur. Korelasyon bulgularına göre, annelerin psikolojik dayanıklılık ve iyi oluş düzeylerinin çocuk mizaç alt boyutlarıyla anlamlı düzeyde ilişkili olduğu bulunmuştur. Sonuçlara göre, annelerin psikolojik dayanıklılık ve iyi oluş puanları ritmiklik, sebatkarlık ve sıcakkanlılık boyutlarıyla pozitif yönlü; tepkisellik boyutu ile negatif yönlü ve anlamlı düzeyde ilişkili olduğu bulunmuştur. Anne psikolojik iyi oluş ve psikolojik dayanıklılık düzeylerinde çocuk mizaç özelliklerinin aracı rol analizine göre, en yüksek düzeyde aracı role sahip çocuk mizaç özelliklerinin ritmiklik ve sebatkarlık olduğu sonucu elde edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgular, okul öncesi dönemde kendisini önemli ölçüde gösteren mizaç özelliklerinin annelerin psikososyal özellikleriyle bağlantılı olduğunu göstermektedir. Çocukların mizaç özelliklerinin gözetilmesi ve annelerin psikososyal açıdan işlevselliğini koruyabilmek adına söz konusu farklılıkları ve ilişkileri ele alabilecek eğitsel uygulamaların yapılandırılabileceği düşünülmektedir.
dc.description.abstractIn this study, the relationship between the psychological resilience and psychological well-being of mothers of preschool children and their children's temperament characteristics was examined. 304 mothers participated in the study. 'Sociodemographic Information Form', which includes personal and child-related variables; 'Adult Resilience Scale' for psychological resilience levels; 'Personal Well-Being Index' for well-being level and 'Short Temperament Scale for Children' were applied for child temperament characteristics. In the study, the differences in psychological resilience and well-being levels of mothers and child temperament sub-dimensions in terms of socio-demographic characteristics were examined. In addition, the relationship between mothers' levels of resilience and well-being and child temperament sub-dimensions was examined, and whether child temperament characteristics had a mediating role was discussed. According to the research findings, no significant difference was found in the sub-dimensions of psychological resilience, personal well-being and child temperament in terms of the gender of the child, the number of children, and the birth order variables of the child. Well-being scores of mothers whose education level was reported as university were significantly higher. In addition, it was found that the rhythmicity and perseverance scores of the children of graduate mothers were significantly higher. According to the correlation findings, it was found that the psychological resilience and well-being levels of the mothers were significantly related to the child temperament sub-dimensions. According to the results, the psychological resilience and well-being scores of the mothers were positive in terms of rhythmicity, perseverance and warmth; It was found that there was a negative and significant relationship with the irritability dimension. According to the mediation analysis, it was concluded that the temperament characteristics of the children with the highest mediator role were rhythmicity and perseverance. The findings obtained in the study show that the temperament characteristics that show themselves significantly in the pre-school period are related to the psychosocial characteristics of their mothers. It is thought that educational practices that can address these differences and relationships can be structured in order to observe the temperamental characteristics of the children and to protect the psychosocial functionality of the mothers.en
dc.identifier.endpage101en_US
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=5XiSE4yCP_gmnukpMEp65XY2upx_Hh4Ih9UsHkDpM5t27NKVWVSuHpnLJkvfaayq
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.14517/5418
dc.identifier.yoktezhttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=5XiSE4yCP_gmnukpMEp65XY2upx_Hh4Ih9UsHkDpM5t27NKVWVSuHpnLJkvfaayq
dc.language.isotr
dc.subjectPsikoloji
dc.subjectEbeveynler
dc.subjectKişilik özellikleri
dc.subjectOkul öncesi dönem
dc.subjectPsychologyen_US
dc.subjectParentsen_US
dc.subjectOkul öncesi eğitim
dc.subjectPersonality traitsen_US
dc.subjectPreschool perioden_US
dc.subjectOkul öncesi çocuklar
dc.subjectPreschool educationen_US
dc.subjectPsikolojik dayanıklılık
dc.subjectPreschool childrensen_US
dc.subjectHardiness on psychologicalen_US
dc.subjectPsikolojik iyi oluş
dc.subjectPsychological well beingen_US
dc.titleOkul öncesi dönem çocuklarının mizaç özellikleri ile ebeveynlerin psikolojik iyi oluş ve dayanıklılıkları arasındaki ilişki
dc.titleThe relationship between the temperatures of preschool children and the psychological well-being and resilience of parentsen_US
dc.typeMaster Thesisen_US
dspace.entity.typePublication

Files