Reel Sektör Kur Riski Yönetiminde Forward ve Opsiyonların Performans Değerlemesi: Ampirik Bir Uygulama

Abstract

2009 yılında uygulanmaya başlanacak Basel II düzenlemesi ile bankalar kendilerine kredi risk yükü getiren bir işletme ile ya hiç çalışmayacak ya da yüksek fiyatlama ile kredi anlaşması yapacaklardır. Kredi müşterisi olan bir şirketin piyasa riski olarak kabul edilen kur dalgalanmaları sonucu nakit akışlarının olumsuz etkilenmesi bir bankaya kredi riski olarak yansımaktadır. Bu nedenle döviz ile çalışan şirketlerin kur riskini doğru olarak yönetebilmesi bankalar tarafından iyi kredi müşterisi olarak algılanmasına yardımcı olmaktadır. Şirketler, kur riskini transfer ederken, forward ve opsiyonlar gibi türev ürünleri kullanabilecekleri gibi, risklerinin tamamının transferi yerine belli bir kısmını da transfer etmeyi seçebilmektedirler. Kullanılacak ürünün seçiminde, piyasadaki kur ve faiz oranı değişimleri ile forward ve opsiyon kontratlarının fiyat düzeyleri dikkate alınmalıdır.Bu çalışmada, 1,000,000 dolar ve 1,000,000 euro açık pozisyonu olan bir şirketin, bu borcunu 15 gün, 1 ay ve 3 ay vade alternatiflerinde olmak üzere 31.12.2004 – 29.12.2006 tarihleri arasında, hergün forward ve opsiyon kontratları ile yönetmesi durumunda ortaya çıkacak kâr / zarar pozisyonu analiz edilmektedir. Bu çalışmanın amacı, söz konusu dönem içinde forward ve opsiyon kontratlarının dolar ve euro yatırımlarında performanslarının karşılaştırılmasıdır. Çalışmada kullanılan veriseti, 31.12.2004 – 29.12.2006 dönemi için günlük dolar ve euro kur verileri ile Nelson Siegel modeli ile çizilmiş 15 gün, 30 gün ve 90 gün vadeli YTL, dolar LIBOR ve euro LIBOR faiz oranlarından ve yine aynı zımni volatilite (implied volitility) verilerinden oluşmaktadır. Çalışmada, tarihsel volatilite hesaplamalarında GARCH (1;1) yaklaşımları kullanılmıştır. Elde edilen veriseti ile söz konusu dönem içinde her gün forward ve opsiyon fiyatlaması yapılmış ve spot kurlara göre şirketin kâr / zarar pozisyonu dolar ve euro alternatiflerinde karşılaştırılmıştır.