Büyükşehirlerde yaşayan yüksek öğrenim görmüş kişilerin finansal okuryazarlığı üzerine araştırma

Abstract

Günümüzde teknolojik ilerlemeler ve ekonomik gelişmeler sayesinde finansal sisteme entegre olan kullanıcı sayısının artmasına karşın, çoğu bireyin temel finansal ürünler haricindeki finansal ürünlerin farkında olmadıkları, bu ürünler hakkında farkındalığı bulunan bireylerin ise önceki deneyimlerinde bilinçsizce yaptıkları seçimler nedeniyle hatalı karar verdikleri ve verdikleri kararların sonuçlarını yorumlayamadıkları gözlemlenmiştir. Bu olgular ise bir bütün olarak ele alındığında, sonuç olarak bireylerin finansal sistemden uzaklaşmasına, ya da finansal sistemde kötü bir sicil edinerek kayıtdışı finansal aracılara yakınlaşmasına sebep olarak dolayısıyla finansal piyasanın etkinliğini kısıtlamasına yol açmıştır. Bu çalışmada, önceki çalışmalar ışığında finansal okuryazarlığı yüksek olduğu bilinen; yüksek öğrenim görmüş, meslek sahibi ve coğrafi olarak finansal ürünlere en geniş erişim imkanı sağlayan büyükşehirlerde yaşayan bireylere anket aracılığı ile ulaşılmıştır. Anket kapsamında bugüne değin literatürde yer alan çalışmalara nazaran finansal ürün kullanımının hem ekonomik sistem hem bireyler açısından faydaları değerlendirilerek, finansal ürünün ilk kullanım fikrinden itibaren kullanım sonrasındaki tüm süreç boyunca finansal ürün kullanıcısının bilgisi, farkındalık düzeyi, davranış biçimi ve finansal ürünlere yaklaşımı ölçülerek, finansal okuryazarlık ve finansal eğitim konusunda düşünceleri bir bütün olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Edinilen bulgulara göre, hedef kitlede yer alan bireylerin finansal farkındalık ve finansal okuryazarlık düzeylerinin toplumun diğer kesimlerinde yer alan bireylere nazaran yüksek olmasına karşın, bilgi ve beceri bakımından yine de yetersiz oldukları ve ürün kullanımı sonrasındaki süreçlerde ve finansal davranış biçimlerinde geleneksel kalıplardan yola çıkılarak hareket ettikleri ve bu durumun katılımcıların kendi beyanları ile de teyit edildiği görülmektedir. Çalışma sonucunda edinilen bulgular ışığında, ülke stratejileriyle de paralel olacak şekilde bireylerde finansal okuryazarlık seviyesinin artırılmasına yönelik önerilerde bulunulmuştur.With the developments in technology and economy, while the number of people integrated to the financial system have increased; however, it has been observed that many individuals are unaware of the financial products other than the basic ones or those who are aware of the financial products make their decisions unknowingly which results in making false or irrational decisions and inability to interpret the results of those decisions. This illiteracy in the financial products led individuals to move away from the financial system, get bad financial reputation and causes them to get help from the informal financial suppliers. This results in the limitations in the financial market activities. In this work, individuals who are known to have high level financial literacy and educational backgrounds, have jobs and have access to financial products were asked to fill out a survey about financial literacy. In contrast to the other works that are available in literature, this work considers the advantages use of financial products both from the economic system and the individuals point of view, and it makes a comprehensive study of the financial product users' financial literacy and the financial education covering the whole period of financial product usage, starting from the beginning of the idea of using a financial product until the after using the financial product, through evaluation of the financial product users' the financial product knowledge and awareness, and their ideas on the financial literacy and the financial education. The results suggest that although the target group has higher financial literacy and awareness than the rest of the society, but they are still lacking the knowledge and the skills in using the financial products, on the other hand their financial behavior is affected by the traditional patterns, and they are also aware that situation. Using the results obtained from this study, suggestions that are in parallel with the national strategies on increasing the financial literacy of the individuals have been made.