Öğretmenlerin sanal zorbalık farkındalığı ve çevrimiçi teknolojiler öz-yeterliği arasındaki ilişkinin incelenmesi (İstanbul Silivri örneği)

Abstract

Bu araştırmanın amacı, öğrencilerin sanal zorbalık/sanal mağduriyet yaşantılarına ilişkin öğretmenlerin farkındalık düzeyleri ve çevrimiçi teknolojiler öz-yeterliklerini çeşitli değişkenler açısından incelemek ve öğrencilerin sanal zorbalık/sanal mağduriyet yaşantılarına ilişkin öğretmenlerin farkındalık düzeyleri ile çevrimiçi teknolojiler öz-yeterlikleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu bağlamda, öğretmenlerin sanal zorbalık farkındalık düzeyleri ve çevrimiçi teknolojiler öz-yeterliklerinde cinsiyet, branş, kıdem, çocuk sahibi olma, sosyal medya hesabı bulunma, cep telefonundan internete bağlanma, iş dışında internet kullanım sıklığı, iş dışında interneti günlük kullanım süresi, sanal zorbalıkla ilgili herhangi bir mesleki gelişim seminerine katılım, sanal zorbalık eylemine maruz kalma ve sosyal çevresinde sanal zorbalığa şahit olma değişkenlerine göre anlamlı bir fark olup olmadığını ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırma, İstanbul'un Silivri ilçesinde bulunan, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı resmi ortaokul ve liselerde kadrolu olarak görev yapmakta olan 486 öğretmen ile yürütülmüştür. İlişkisel tarama ve nedensel karşılaştırma türlerinde desenlenmiş olan araştırmada, verilerin toplanmasında 'Kişisel Bilgi Formu', 'Öğretmenlerin Sanal Zorbalık Farkındalık Ölçeği' ve 'Çevrimiçi Teknolojiler Öz-Yeterlik Ölçeği' kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS 20.0 paket programında yapılmıştır.Betimsel istatistikler, t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Kruskal Wallis H, Mann Whitney U ve Pearson korelasyonkatsayısı teknikleri kullanılarak veriler analiz edilmiştir.Analizlerin sonuçlarını değerlendirmede p˂.05 düzeyi minimum kritik değer olarak kabul edilmiştir. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin sanal zorbalık farkındalık düzeylerinin oldukça yüksek olduğu görülmektedir. Öğretmenlerin sanal zorbalık farkındalık düzeylerinde cinsiyet, sanal zorbalıkla ilgili herhangi bir mesleki gelişim seminerine katılma, sanal zorbalık eylemine maruz kalma ve sosyal çevrelerinde sanal zorbalığa şahit olma değişkenlerine göre anlamlı bir fark bulunmaktadır. Buna karşın,branş, kıdem, çocuk sahibi olma, sosyal medya hesabı bulunma, cep telefonundan internete bağlanma, iş dışında internet kullanım sıklığı ve iş dışında interneti günlük kullanım süresi değişkenlerine göre anlamlı bir fark bulunmamaktadır. Araştırma sonucunda elde edinilen bulgulara göre, öğretmenlerin çevrimiçi teknolojiler öz-yeterlikleri, en yüksek eşzamansız etkileşim I ve en düşük eşzamanlı etkileşim alt boyutundadır. Öğretmenlerin çevrimiçi teknolojiler öz-yeterliklerinde cinsiyet, branş, kıdem, çocuk sahibi olma, sosyal medya hesabı bulunma, cep telefonundan internete bağlanma, iş dışında internet kullanım sıklığı, iş dışında interneti günlük kullanım süresi ve sosyal çevrelerinde sanal zorbalığa şahit olma değişkenlerine göre anlamlı bir fark bulunmaktadır. Buna karşın sanal zorbalıkla ilgili herhangi bir mesleki gelişim seminerine katılma ve sanal zorbalık eylemine maruz kalma değişkenlerine göre anlamlı bir fark bulunmamaktadır. Araştırma sonucuna göre, öğretmenlerin sanal zorbalık farkındalık düzeyi ile çevrimiçi teknolojiler öz-yeterlikleri arasında düşük düzeyde, anlamlı bir pozitif ilişki bulunmaktadır.The aim of this study is to examine teachers' cyberbullying awareness level of students' cyberbullying/cyber victimization experiences and online technologies self-efficacy in terms of various variables and to examine the relationship between teachers' cyberbullying awareness level of students' cyberbullying/cyber victimization experiences and online technologies self-efficacy. In this sense, it is aimed to manifest whether there is a meaningful difference in teachers' cyberbullying awareness level and online technologies self-efficacy in terms of variables such as gender, field of study, seniority, having a child, having a social media account, connecting to internet via mobile phone, frequency of internet use out of work, daily time spent on internet out of work, attending an occupational development seminar on cyberbullying, being targetted at cyberbulling and witnessing cyberbullying in their social environment. The research was conducted with 486 teachers who work permanently at official secondary and high schools bound to Ministry of National Education. The research was carried out by relational scanning and ex post facto models. 'Personal Information Form', 'Teachers' Cyberbullying Awareness Scale' and 'Online Technologies Self-Efficacy Scale' were used to collect data. Data analysis was done by SPSS 20.0 package program.Data were analyzed using descriptive statistics, t-test, one way variance analysis, Kruskal Wallis H, Mann Whitney U and Pearson Correlation Techniques. To evaluate the results, p˂.05 was accepted as the minimum significance level. As a result of the research, it was concluded that teachers' cyberbullying awareness level is fairly high. There is a significant difference in teachers' cyberbullying awareness level in terms of variables such as gender, attending an occupational development seminar on cyberbullying, being targetted at cyberbulling and witnessing cyberbullying in their social environment. However, there is not a significant difference in terms of variables such as field of study, seniority, having a child, having a social media account, connecting to internet via mobile phone, internet use frequency out of work and daily time spent on internet out of work. According to the research findings, teachers' online technologies self-efficacy scores are the highest in asyncronous interaction I subscale, but the lowest in sychronous interaction subscale. There is a significant difference in teachers' online technologies self-efficacy in terms of variables such as gender, field of study, seniority, having a child, having a social media account, connecting to internet via mobile phone, internet use frequency out of work, daily time spent on internet out of work and witnessing cyberbullying in their social environment. However, there is not a significant difference in terms of attending an occupational development seminar on cyberbullying and being targetted at cyberbullying. According to the research results, there is low-level, positive, meaningful correlation between teachers' cyberbullying awareness level and online technologies self-efficacy.