Üniversite kütüphanelerine satın alınan işletme ve iktisat alanlarındaki elektronik bilgi kaynaklarının maliyet-fayda analizi

Abstract

Bütçesi gelişmiş ülke standartları altında olan ülkemizdeki üniversite kütüphanelerinin bütçelerini verimli kullanmayı amaçlayan bu çalışmada, üniversite kütüphanesinin tanımı, amacı, gelişimi ve bütçesi ayrıntılı bir şekilde incelendikten sonra kütüphaneye alınacak elektronik bilgi kaynaklarının seçiminde dikkat edilecek hususlar, fiyatlandırma yöntemleri, sağlama yöntemleri ve çakışma oranları belirlenmiştir. Elektronik bilgi kaynakları türlerinin (e-kitap, e-dergi, e-tez, e-danışma kaynakları, e-veri tabanları) tanımları, gelişimleri avantaj ve dezavantajları üzerinde durulmuş, ülkemiz üniversite kütüphaneleri tarafından kullanıcılarının hizmetine sunulan işletme ve iktisat alanlarındaki 10 veri tabanının maliyet-fayda analizi yapılmıştır. Bu analiz sunucunda her bir üniversitenin kullanım başına ödedikleri ücretler, ödenen para miktarının kullanım sayısına bölünmesiyle tespit edilmiştir. Ayrıca dünyada kullanılmakta olan 7676 adet elektronik veri tabanı paketi içinden tespit edilen, 63 firma tarafından sağlanan 233 adet işletme ve iktisat alanıyla ilgili veri tabanı paketi bir biriyle çakıştırılarak veri tabanlarının çakışma oranları üzerinde de durularak aynı kaynak için birden fazla ödeme yapılmamasının yol ve yöntemleri üzerinde durulmuştur. Anahtar Kelimeler: Üniversite Kütüphaneleri, Elektronik Bilgi Kaynakları, Çakışma Analizi, Maliyet-Fayda Analizi

When compared to well-developed countries, our country's budgets reserved for university libraries are beneath the standards set by these countries. After a detailed study we have decided to strive for a productive budgetspending for libraries in which we concentrated on the process of pricing, acquisition methods and researching concruity levels. The main focus was on the advantages and disadvantages of the development of electronic resources of this study e-books, e-scripts, e-journals, e-reference sources and other related databases. This process has enabled us to carry out a cost-benefit analysis of 10 databases of univerity libraries in the area of business and economics. We concluded our findings on this matter after observing university cost spending per usage dividing it by the amount of money spent on the number of utilization to these available resources. There are 7676 databases available on globall scale from which 63 enterprises provide 233 units of databases in the field of business and economics. These databases were compared for concruity in order to prevent overpayment and overlap the same resources available from different databases. Key words: University libraries, Electronic sources, Overlap analysis, Cost-benefit analysis.