Çevirmen için yazınsal bir ‘dizimbozum’

Abstract

Devrik' terimi, işlemi bütünüyle belirtmediği için bu eski terim yşrine 'olağan-dizimsel-alan dışına konumlama' anlamında 'dışa-dizim' ya da 'dışa-konumlama' demek gerekir.1 İngilizce ile denk-leştirilirse, terimler: 'inversion'a 'başa kaydırma' ya da 'ters dizim', 'post-predicate-position'a 'sona-dizim' demek doğru olur. Türk-çedeki 'dışa-dizim' terimini 'out-position', 'dizimbozum' terimi de 'mal-position' ile karşılanabilir. 'Dışa-dizim' işlemi, İkinciyeni döneminde (1954-1960) öykü yazmaya başlayan Leylâ Erbil'e yetmemiş, seçtiği anlatıcı kişilerin, ya da konuşanların ruhsal bozukluklarını yansıtmak için yazar bu işlemin de ötesine geçerek, 'dizimbozum' olarak nitelenebilecek bir tür konum ve bağlaşım bozumuna yönelmiştir. Anlamlama ilişkileri korunarak yer yer başvurulan bu konumlama işlemi deneyimsiz bir çevirmen için sorun yaratabilir. İşi anlaşılır kılmak için çevirmen adaylarına öyle bir parçaya nasıl bakılabileceği gösterilmelidir. Bu metin o amaçla yazılmıştır.