Medikal turizm hizmeti sağlayan hastanelerde kullanıcı açısından web sitesinin kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi: İstanbul'da iki zincir hastane örneği

Abstract

Globalleşen dünyada; ulaşım imkanlarının çeşitlenmesi, seyahat özgürlüklerinin artması ve uluslararası iş birliği gibi birçok etkenin sonucu olarak bireyler; koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerini almak için yaşadığı yerin dışına seyahat etmekte ve bu seyahat sağlık turizmi olarak tanımlanmaktadır. Hızla gelişme kaydeden ve sağlık turizminin alt başlıklarından olan medikal turizm için seyahat edenlerin sayısının 10 milyonu aştığı ve yıllık 100 milyar dolarlık bir ciroya ulaştığı bilinmektedir. Türkiye'de ise medikal turizm özel hastanelerin çabalarıyla yakın zamanda gelişmeler kaydetmiş, hastaneler uluslararası medikal turizm fuarlarına katılım göstermiş, yabancı hastalara verilen hizmetin kalitesini daha iyi hale getirmek için 'Uluslararası Hasta Birimleri' kurulmuş, hastanın bilgiye ve hizmete erişimini en verimli şekilde sağlamak amacıyla çoklu dil destekli hizmet sağlayan web siteleri yayına alınmıştır. Bu çalışmanın temel amacı; medikal turizm hizmeti veren İstanbul'daki iki özel hastane zincirinin web sitelerinin kullanıcı açısından kullanılabilirliğinin incelenmesidir. Tanımlayıcı araştırma tipinde olan bu çalışmada araştırmanın evrenini, İstanbul'da iki zincir hastaneye bir yıl içerisinde başvurması beklenen 600 kişi oluşturmaktadır. Örneklem, 01/01/2021 ile 15/04/2021 tarihleri arasında başvurmuş hasta veya hasta yakınlarından çalışmaya katılmayı kabul eden 237 kişidir. Web sitelerinin kullanılabilirliğine yönelik hasta görüşlerinin belirlenmesi için veri toplama yöntemi olarak kullanılan ölçek ise Wammi Web kullanılabilirlik anketidir. Wammi Web kullanılabilirlik anketi kullanışlılık-kontrol, memnuniyet, etkililik-etkileyicilik ve öğrenilebilirlik faktörlerinden oluşmaktadır. Bu doğrultuda, İstanbul ilinde hizmet veren iki özel hastane zincirine başvuran toplam 237 kişinin katılımıyla anket çalışması yapıldı. Elde edilen veriler analiz edilirken iki bağımsız değişken için Bağımsız Örneklem T-Testi, ikiden fazla bağımsız değişken için Tek Yönlü Varyans (ANOVA) Analizi testi kullanıldı. Araştırma sonucunda web sitelerinin kullanılabilirliğine ilişkin anketin kullanışlılık-kontrol, memnuniyet etkililik-etkileyicilik ve öğrenilebilirlik faktörleri ile yaş, cinsiyet, eğitim değişkeni, medeni durum, meslek, aylık gelir düzeyi değişkenleriyle arasında anlamlı bir farklılık olmadığı görüldü. Özel iki zincir hastaneden biri olan A Hastanesi ile diğer özel hastane olan B Hastanesi katılımcıları arasında Memnuniyet faktörü açısından anlamlı bir fark olduğu görüldü (p=0,030). A Hastanesi katılımcıları ile B Hastanesi katılımcıları arasında Etkililik-Etkileyicilik faktörü açısından anlamlı bir fark olduğu görüldü(p=0,002). A Hastanesi katılımcıları ile B Hastanesi katılımcıları arasında aylık gelir değişkeni açısından anlamlı bir fark olduğu görüldü(p=0,008). Sonuç olarak hastane web sitelerinin; tutundurma ve reklam faaliyetlerinde, hastane bilinirliği ve kurum stratejilerinde, erişilebilirlik ve sürdürülebilirlik açısından sağladığı faydalar belirlenmiştir. Bu bulgular ışığında medikal turizm hizmeti veren hastanelerin kullanıcıya yönelik tasarlanmış web sitelerine sahip olmasının önemli olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Medikal Turizm, Hastane Web Sitelerinin Önemi, Hasta Memnuniyeti.In the globalizing world, and thanks to many factors including the diversification of transportation opportunities and increased freedom of travel and international cooperation, individuals travel outside of their place of residence to receive preventive and curative health services and this travel is defined as health tourism. It is known that the number of travelers for medical tourism, which is developing rapidly and is one of the sub-headings of health tourism, exceeds 10 million and reaches an annual turnover of 100 billion dollars. In Turkey, medical tourism has recently made improvements with the efforts of private hospitals, hospitals have participated in international medical tourism fairs, 'International Patient Units' have been established to improve the quality of the service provided to foreign patients, and websites providing multilingual supported services have been launched to ensure the patient's access to information and services in the most efficient way. The main purpose of this study is to examine the usability of the websites of two private hospital chains in Istanbul, which provide medical tourism services, in terms of users. In this descriptive study, the population of the research consists of 600 who are expected to apply to two chain hospitals in Istanbul within a year. As the sample, 237 people from patients or their relatives who applied between 01/01/2021 and 15/04/2021 were determined. The scale used as a data collection method to determine patient opinions on the usability of websites is the Wammi Web usability questionnaire. The Wammi Web usability questionnaire consists of usability-control, satisfaction, effectiveness-impactness and learnability factors. In this direction, a survey was conducted with the participation of 237 people who applied to two private hospital chains serving in Istanbul. While analyzing the obtained data, the Independent Sample T-Test was used for two independent variables and the One-Way Analysis of Variance (ANOVA) test was used for more than two independent variables. As a result of the research, it was seen that there was no significant difference between the usability-control, satisfaction effectiveness-impactness and learnability factors of the questionnaire regarding the usability of the websites, and the variables of age, gender, education variable, marital status, occupation, monthly income level. There was a significant difference in the satisfaction factor between the participants of Hospital A, one of the two private chain hospitals, and Hospital B, the other private hospital (p=0.030). It was observed that there was a significant difference between the Hospital A participants and the Hospital B participants in terms of Effectiveness-Impressiveness factor (p=0.002). There was a significant difference in the monthly income variable between hospital A participants and Hospital B participants (p=0.008). As a result, the benefits of hospital websites in terms of promotion and advertising activities, hospital awareness and institutional strategies, accessibility and sustainability have been determined. In light of these findings, it was concluded that it is important for hospitals providing medical tourism services to have web sites designed for the user. Keywords: Medical Tourism, Importance of Hospital Websites, Patient Satisfaction.