Algılanan anne baba tutumlarının ergenlerin öz-şefkat düzeyleri ve iletişim becerileri üzerine etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı 14-18 yaş arası ergenlerde algılanan demokratik, otoriter ve koruyucu anne baba tutumlarının, ergenlerin öz-şefkat düzeyleri ve iletişim becerileri üzerine etkisini incelemektir. Araştırmada, ergenlerin anne baba tutum algısı, öz-şefkat düzeyleri ve iletişim becerilerinin cinsiyet, yaş, kardeş sayısı, kardeş sırası, anne babanın eğitim durumu, ailenin gelir durumu gibi değişkenlere bağlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Bu çalışma, 2022-2023 eğitim-öğretim yılında İstanbul ilinde bulunan liselerden toplam 390 öğrenci üzerinde yürütülmüştür. Araştırma sonucunda, algılanan anne baba tutumu ile öz-şefkat düzeyleri ve iletişim becerileri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Ergenlerin algıladığı demokratik aile tutumu ile zihinsel, duygusal ve davranışsal iletişim becerileri arasında düşük ve orta düzey pozitif ilişki saptanırken koruyucu/istekçi ve otoriter aile tutumları ile zihinsel, duygusal ve davranışsal iletişim becerileri arasında düşük ve orta düzey negatif ilişki saptanmıştır. Demokratik anne baba tutumu ve öz-şefkat arasında düşük düzeyde pozitif ilişki bulunurken otoriter anne baba tutumu ve koruyucu/istekçi anne baba tutumu ile öz-şefkat arasında düşük ve orta düzey negatif ilişki bulunmuştur. Ergenlerin demografik özellikleri ile anne-baba tutumları, iletişim becerileri ve öz-şefkat düzeyleri arasında anlamlı ilişkiler olduğunu ortaya çıkarmaktadır. Bulgular, literatür ışığında tartışılmış ve önerilere yer verilmiştir.The aim of this study is to examine the effects of perceived democratic, authoritarian and protective parental attitudes on adolescents' self-compassion levels and communication skills. In this study, it was investigated whether adolescents' perception of parental attitudes, self-compassion levels and communication skills differ depending on variables such as gender, age, number of siblings, sibling rank, educational status of parents, and family income. This study was carried out on a total of 390 students from high schools in Istanbul in the 2022-2023 academic year. As a result of the research, a significant relationship was found between perceived parental attitude and self-compassion levels and communication skills. A low and moderate positive relationship was found between the democratic family attitude perceived by adolescents and their mental, emotional and behavioral communication skills, while a low and moderate negative relationship was found between protective/demanding and authoritarian family attitudes and mental, emotional and behavioral communication skills. There was a low level of positive relationship between democratic parenting attitude and self-compassion, while a low and moderate negative relationship was found between authoritarian parental attitude and protective/demanding parental attitude and self-compassion. It reveals that there are significant relationships between the demographic characteristics of adolescents and their parental attitudes, communication skills and self-compassion levels. The findings were discussed in the light of the literature and suggestions were presented.