Sağlık sistemlerinin karşılaştırılmasına alternatif bir yaklaşım: Sağlık sistemi endeksinin oluşturulması

Abstract

Bu çalışma, bir sağlık sistemi endeksinin oluşturulması ve kümeleme analizi kullanılarak ülkelerin gruplandırılması yoluyla sağlık sistemlerinin karşılaştırılmasına alternatif bir yaklaşım önermektedir. Çalışmada, uluslararası kabul görmüş kaynaklardan sağlık sonuçları, kapsam ve erişim gibi sağlık çıktıları ve harcama ve iş gücü gibi girdiler hakkında veri toplanmıştır. Veriler, daha sonra kümeleme analizi yoluyla ülkeleri gruplandırmak için kullanılan sağlık sistemi endeksini oluşturmak için kullanılmıştır. Çalışmanın temel amacı, ülkeleri sağlık sistemi çıktılarına göre gruplandırmak ve bu ülke grupları arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları ortaya çıkarmaktır. Çalışmanın sonuçları, benzer sağlık sistemi çıktılarına sahip ülkeler arasında net modeller ve benzerlikler olduğunu ortaya koymuştur. İlk kümenin (Almanya, İsviçre, İzlanda, Norveç, İtalya, Fransa, Danimarka, Avusturya ve Avustralya'dan oluşan), iyi sağlık sonuçları olan yüksek performanslı sağlık sistemlerine sahip olduğu düşünülmektedir. Ancak ikinci kümede yer alan ülkelerin (İsveç, Finlandiya, Slovenya, Güney Kore, Letonya, Yeni Zelanda, İsrail, Kanada, Belçika ve Birleşik Krallık'tan oluşan) bu birinci kümeye dahil olabilmeleri için 1000 kişiye düşen sağlık personeli sayısını artırmak, kişi başına düşen sağlık harcamalarını artırmak, daha kaliteli hizmet sunarak temel bakım hizmetlerinden memnun olan nüfusu artırmak ve yüz bin kişi başına düşen önlenebilir hastalıklardan ölüm sayısını azaltmak gibi belli başlı göstergelerde olumlu gelişmeler göstermeleri gerekmektedir. Bu eylemler sayesinde, ortalama yaşam sürelerini artırmak mümkün olacaktır. Üçüncü kümede yer alan ve Türkiye'nin de içinde bulunduğu ülkelerin bu kümeye dahil olabilmesi için sağlık hizmetlerinden memnuniyeti artırması, kapsanan nüfus oranını artırması ve önlenebilir hastalıklardan ölüm oranını düşürmesi gerekmektedir. Bu çalışmanın sonuçları, iyileştirme alanlarını belirlemek ve sağlık sistemi reformu için stratejiler geliştirmek için kullanılabileceğinden, politika yapıcılar ve sağlık uzmanları için önemli çıkarımlara sahip olacağı değerlendirilmektedir. Anahtar Kelimeler: Sağlık Sistemleri, Karşılaştırma, Sağlık Sistemi Endeksi, Kümeleme Analizi, Ülke gruplaması Tarih:This study proposes an alternative approach to comparing healthcare systems by creating a health system index and clustering countries using cluster analysis. Data was collected on health outcomes, inputs such as expenditures and workforce, and outputs such as scope and access from internationally recognized sources. The data was then used to create a health system index that was used to cluster countries using cluster analysis. The main aim of the study was to group countries based on their healthcare system outputs and to identify similarities and differences between these country groups. The results of the study showed clear patterns and similarities between countries with similar health system outputs. The first cluster, consisting of Germany, Switzerland, Iceland, Norway, Italy, France, Denmark, Austria, and Australia, was believed to have high-performing healthcare systems with good health outcomes. However, in order for the countries in the second cluster (Sweden, Finland, Slovenia, South Korea, Latvia, New Zealand, Israel, Canada, Belgium, and the United Kingdom) to be included in the first cluster, they need to increase the number of healthcare personnel per 1000 people, increase per capita health expenditures, increase the population satisfied with basic care services by providing higher quality services, and reduce the number of preventable deaths per 100,000 people. These actions will make it possible to increase average life expectancy. For the countries in the third cluster, including Turkey, to be included in the second cluster, they need to increase satisfaction with healthcare services, increase the proportion of the population covered by healthcare services, and reduce the mortality rate from preventable diseases. The results of this study are deemed to be of significant importance to policy makers and healthcare experts, as they can be used to identify areas for improvement and develop strategies for healthcare system reform. Keywords: Healthcare Systems, Comparison, Healthcare System Index, Clustering Analysis, Country grouping Date: