Öğretmenlerin algılarına göre yönetici söylemleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmanın amacı, devlet ilkokul, ortaokul ve liselerinde görev yapan öğretmenlerin algılarına göre yönetici söylemleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarının düzeyini, öğretmen algılarının, öğretmenlerin bazı kişisel değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini belirlemek; yönetici söylemlerine ilişkin algılar ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiyi ve söylemlerin örgütsel bağlılığı ne kadar yordadığını ortaya koymaktır. Bu çalışma, genel tarama modellerinden tekil ve ilişkisel tarama modelleri olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemi farklı büyüklükteki 60 okulda görev yapan ve tabakalı örnekleme yöntemi ile seçilen 469 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında elde edilen veriler, örgütsel bağlılığı ölçmek için Allen ve Meyer (1990) tarafından geliştirilen; Meyer, Allen ve Smith (1993) tarafından yeniden gözden geçirilen, Dağlı, Elçiçek ve Han (2018) tarafından Türkçe'ye uyarlanan 'Örgütsel Bağlılık Ölçeği (ÖBÖ)' kullanılmıştır. Yönetici söylemlerini ölçmek için araştırmacı tarafından geliştirilen 'Yönetici Söylemleri Ölçeği' kullanılmıştır. Araştırma neticesinde ölçeklerden toplanan verilerin tümü, SPSS 21 paket programı ile çözümlenmiştir. Araştırma bulguları incelendiğinde yönetici söylemlerinin örgütsel bağlılığı yordadığı gözlenmiş olup, ilham verici yönetici söylemlerinin istatistiki olarak örgütsel bağımlılığı manidar bir biçimde etkilediği saptanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, yönetici söylemleri ile örgütsel bağlılık ve bu değişkenlerin alt boyutları arasında anlamlı ilişkiler olduğu saptanmıştır. Örgütsel bağlılık ile Yönetici Söylemleri Ölçeğinin ilham verici söylem alt boyutu arasında olumlu yönde orta düzeyde, eleştirel söylem ve ben dili boyutları arasında ise olumsuz yönde düşük düzeyde bir ilişkinin var olduğu saptanmıştır. Öğretmenlerin yönetici söylemlerine ilişkin algıları 'branş, medeni durum ve öğrenim durumu' değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği saptanmamıştır. Ayrıca çalışmaya katılan kadın katılımcıların eleştirel söylem düzeyleri erkek katılımcılara oranla daha yüksek olduğu görülmüştür. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarına ilişkin algıları 'cinsiyet, branş, medeni durum öğrenim durumu' değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği görülmektedir. Araştırma neticesinde gerçekleştirilen öğretmenlerin mesleki kıdemine göre örgütsel bağlılığa ilişkin betimsel istatistik bulguları sonucunda; 31-40 yaşındaki öğretmenlerin duygusal bağlılık düzeylerinin 41-50 yaş ve 50 yaş üzeri öğretmenlerin duygusal bağlılık düzeylerinden anlamlı bir biçimde daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Örgütsel bağlılığın genelinde ve normatif bağlılık boyutlarında 11-20 yıl kıdeme sahip öğretmenlerin ortalamaları 1-10 yıl kıdeme sahip öğretmenlerin ortalamalarından yüksek olduğu saptanmıştır. Duygusal bağlılık boyutunda ise 11-20 yıl kıdeme sahip öğretmenlerin ortalamalarının 30 ve üzeri kıdeme sahip öğretmenlerin ortalamalarından anlamlı bir biçimde yüksek olduğu saptanmıştır.The aim of this research is to reveal the relationship between organizational commitment and manager discourses according to the perceptions of teachers working in primary, secondary and high schools. Also, it is aimed to determine whether teachers' perception levels of organizational commitment and managers discourse change with respect to some personal variables of teachers. It is also aimed whether the discourse of the managers predicts the organizational commitment. This research is designed in correlational scanning model. The sample of the study consists of 469 teachers working in 60 schools of different sizes and selected by stratified sampling method. The Organizational Commitment Scale (OCS) and The Manager Discourses Scale are used to gather the date. The Organizational Commitment Scale (OCS) was developed by Meyer, Allen and Smith (1993) and it was adapted into Turkish by Dağlı, Elçiçek, and Han (2018). and The Manager Discourses Scale was developed by the researcher. As a result of the research, all of the data collected from the scales were analyzed with the SPSS 21 package program. When the research findings are examined, it is observed that manager discourses predict the organizational commitment. It is also determined that inspiring manager discourses statistically significantly affect the organizational commitment. According to the results of the research, it was determined that there were significant relationships between the manager's discourse and organizational commitment and the sub-dimensions of these variables. It was determined that there was a moderate positive correlation between organizational commitment and the inspirational discourse, the sub-dimension of the Managers Discourses Scale. And it is determined that there is a low negative correlation between organizational commitment, critical discourse and egocentric discourse, the sub-dimensions of the Managers Discourse Scale. It is seen that the perceptions of the teachers regarding the discourse of the administrators did not show a significant difference according to the variables of 'branch, marital status and educational status'. In addition, it is observed that the critical discourse levels of female participants are higher than male participants. According to the results of the research, it is seen that the perceptions of teachers regarding their organizational commitment do not show a significant difference according to the variables of 'gender, branch, marital status, educational status'. As a result of the descriptive statistical findings on organizational commitment regarding the professional seniority of the teachers, it has been determined that the emotional commitment levels of the teachers aged 31-40 are significantly higher than the emotional commitment levels of the teachers aged 41-50 and over the age of 50. It has been determined that the average of teachers with 11-20 years of seniority is higher than the average of teachers with 1-10 years of seniority in general organizational commitment and normative commitment dimensions. In the dimension of emotional commitment, it was determined that the average of teachers with 11-20 years of seniority was significantly higher than the average of teachers with 30 or more seniority.