Çokuluslu işletmelerde sosyal sorumluluk ilkeleri, çocuk işçiliği ve etik kodlar

Abstract

Bu çalışma Çokuluslu Şirketler, sorumlulukları ve çocuk işçilerine dair konuları ele almaktadır. Çokuluslu Şirketler, kısa bir kavram tanımı yapacak olursak, birçok ülkede pazara sahip olan şirketlerdir. Çokuluslu Şirketlerin, çokuluslu olmayan şirketler gibi belli başlı sorumlulukları vardır. Bu sorumlulukları 2 ana başlık altında kurum içi ve kurum dışı sorumluluklar olarak ayırabiliriz. Kurum içi sorumluluklar, çalışanlara, hissedarlara ve yöneticilere karşı iken; Kurum dışı sorumluluklar ise, rakiplere, müşterilere, tedarikçilere, çevreye, topluma ve hükümete karşıdır. Geçmişten günümüze kadar her alanda varlığını sürdüren bir konu olan çocuk işçiler, elbette ki çokuluslu şirketler açısından da önemliliği arz edilmektedir. Çocuk işçiliği konusu M.Ö. dahi konu olarak ele alındığı günümüze kadar ulaşan kaynaklar arasında yer almaktadır. Her alanda çocuklar işçi olarak çalıştırılmış ve bunun başlıca nedeni ise maliyetlerin minimuma indirgeme çabası olarak gösterilmiş veya gösterilmeye çalışılmıştır. Ancak çocukların işçi olarak çalıştırılmasının hiçbir mazereti olamaz. II. Dünya Savaşı'ndan sonra yapılan çalışmalar, konseyler ve anlaşmalar her alan da olduğu gibi çocuk işçiliğinde de dönüm noktası olmuştur. Ancak günümüzde görüldüğü üzere yapılan bu çalışmalar belli bir noktada yetersiz kalmaktadır. Bu çalışmada ayrıca Çokuluslu Şirketler için önemli olarak ele alınan bir diğer konu etik kodlardır. Etik kodlar, Dünya'daki örgütler tarafından tüm dünya için geçerli kılınan ve Çokuluslu Şirketlerin olmazsa olmazları arasında yer alan belli başlı ilkeler ve prensiplerdir.

This paper deals with issues related to multinational companies, their responsibilities and children labor. Multinational Companies are the companies that have a market share in many countries. These companies have certain responsibilities, such as non-multinational companies, too. These responsibilities can be divided into 2 main headings as internal and external responsibilities. While the internal responsibilities are against employees, shareholders and managers; Off-agency responsibilities are against competitors, customers, suppliers, the environment, society and the government. Child workers, is a subject that has existed in all areas from past to present. They are of course very important for multinational companies, too. Child labor is one of the main sources for companies that reached from past to the present day. Children were employed as laborers in all areas and the main reason for this was seen as attempts to be minimize labor costs. However, this is not an excuse for employing children as workers. The works, councils and agreements made after World War II have been a turning point in child labor as in every field. However, as seen today, these studies are inadequate at a certain point. In this study, another issue is investigated to be considered as important for Multinational Companies. This is ethical codes. Ethical codes are the major directives of various organizations which are applicable by the whole world.