Ateşten Gömlek romanının İngilizce ve Almanca çevirileri aracılığıyla Milli Mücadele'nin Avusturya, Amerika ve Hindistan'da yeniden çerçevelenmesi üzerine bir inceleme

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Halide Edib Adıvar'ın Ateşten Gömlek romanının Amerika, Hindistan ve Avusturya'da yayımlanan çevirileri üzerinden karşılaştırmalı ve betimleyici bir inceleme yaparak bu erek bağlamlarda Türkiye'de yirminci yüzyılın ilk çeyreğinde gerçekleşen Milli Mücadele'ye dair oluşturulan toplumsal ve siyasi gerçekliğin nasıl çerçevelendiğini sorgulamaktır. Bu amaçla, Ateşten Gömlek'in Amerika ve Hindistan'da yayımlanan iki İngilizce ve Avusturya'da yayımlanan Almanca erek metinleri ile bu erek metinlere ait yanmetinler, Mona Baker'ın yazılı ve sözlü çevirilerin incelenmesi amacıyla oluşturduğu kuramsal yaklaşımı ve 'yeniden çerçeveleme' kavramı kapsamında incelenmiştir. Çalışmamız, kaynak metne aracılık eden kişilerin, çevirilerinde ve/veya yanmetinlerinde başvurdukları yeniden çerçeveleme yöntemleri aracılığıyla, uluslararası boyutta gerçekleşmiş bir siyasi ve silahlı çatışma içeren Milli Mücadele'ye dair toplumsal ve siyasi gerçekliğin oluşturulmasında ve/veya şekillendirilmesinde etkin rol oynadıklarını göstermiştir.

The aim of the present study is to make a comparative and descriptive analysis over the three translations of Ateşten Gömlek, the novel by Halide Edib Adıvar, published in America, India and Austria and to examine how the social and political reality regarding the National Struggle, which occurred in the first quarter of the 20th century, is reframed in those target contexts. For this purpose, Ateşten Gömlek's three target texts, two of which are English, published in America and India while the other is German, published in Austria, as well as their paratexts were analysed in the scope of the Mona Baker's theoretical approach to study translated texts and utterances, and the concept of 'reframing'. As a result, our study suggests that through the reframing strategies the agents have resorted within their translations and/or paratexts, they have played an active role in constituting and/or shaping the social and political reality regarding the National Struggle, which includes an international political and armed conflict.