İstanbul'da öğrenim gören üniversite öğrencilerinde özyeterlilik ve strese yatkınlık düzeylerinin sosyal fobiyi yordamadaki rolü

Abstract

Bu araştırma, bireylerin öz yeterlik (kişinin yeterli düzeyde performans gösterdiğine dair inanç) ve strese yatkınlık düzeylerinin sosyal fobi (diğerleri tarafından yargılanacağını ve toplum içindeyken rezil olacağını düşünerek kendisini toplumdan soyutlama durumu) üzerindeki etkisi incelenerek, bu hususta bir kaynak oluşturma amacı taşımaktadır. Araştırmanın örneklemini, Türkiye'nin İstanbul ilinde yaşayan, üniversitede okuyan ve katılımcıların 235'i kadın (%48,6), 249'u erkektir (%51,40). Örneklem, olasılıklı yöntem içerisinde bulunan, tabakalı seçim esasına dayanmakta olup, İstanbul'da herhangi bir üniversitede öğrenim görmekte olan, 18 yaş ve üzeri bireylerden oluşturulmuştur. Örneklemi oluşturan katılımcıların yaşları 19-41 (ort:22,92 ss:2,35) arasında değişmektedir. Katılımcılara veri toplamak amacıyla sırasıyla Sosyodemografik Veri Formu, Genel Öz yeterlik Ölçeği, Strese Yatkınlık Ölçeği ve Liebowitz Sosyal Kaygı Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin analizi için; SPSS (Statistical Package Program for Social Science) for Windows 21.0 programından faydalanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına bakıldığında; öz yeterlik, strese yatkınlık ve sosyal kaygı arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlayan çalışmanın sonuçlarına göre; öz yeterlik toplam puanındaki artış sosyal kaygı toplam puanı ile kaygı, kaçınma alt boyutundaki artışı yordamaktadır. Yılmama ve sürdürme çabasındaki artış sosyal kaygı toplam puanı ile kaygı, kaçınma alt boyutundaki azalmayı yordamaktadır. Sonuçlara göre kendine zaman ayırma ile strese yatkınlık düzeyindeki artış kaçınma ve sosyal kaygı düzeyindeki artışı yordamaktadır. Bedene yönelik faaliyet ve sosyal destek boyutunun, kaçınma boyutu ile sosyal kaygı düzeyini istatistiksel olarak anlamlı yordamadığı anlaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Öz yeterlik, Strese Yatkınlık, Sosyal Kaygı, Sosyal FobiThis study aims to create a resource on this issue by examining individuals' self-efficacy (belief that they show a high level of performance) and their susceptibility to stress on social phobia (the state of isolation from the society by evaluating the fact that they will be judged by others and by thinking shame in society). The sample of the study, living in Turkey's Istanbul province, 235 of the participants in college studying and female (48.6%), 249 were male (51.40%). The sample is based on the stratified selection, which is included in the probabilistic method, and is composed of individuals aged 18 and over who are studying at any university in Istanbul. The ages of the sample participants ranged from 19-41 (mean: 22.92 sd: 2.35). Primary Sociodemographic Data Form, General Self-Efficacy Scale, Stress Tendency Scale and Liebowitz Social Anxiety Scale were used to collect data on ages. For data analysis; SPSS (Statistical Package Program for Social Science) Windows 21.0 program was used. Looking at the results of the research; according to the results aimed at examining the relationship with self-efficacy, susceptibility to stress and social anxiety; The increase in the self-efficacy score predicts the social anxiety total score in the anxiety, avoidance sub-type. The increase in not giving up and maintaining effort predicts the decrease in the social anxiety score and the anxiety, avoidance sub-dimension. According to the results, the increase in stress level with self-allocation and avoidance and social anxiety. It was understood that the physical activity and social support dimension did not significantly predict the avoidance dimension and social anxiety level. Keywords: Self-efficacy, Tendency to Stress, Social Anxiety, Social Phobia