Yetişkin bireylerin diyet ve diyetisyen algısının diyet sürdürülebilirliği ve yeme alışkanlıklarına etkisi

Abstract

Günümüzde vücut ağırlığı artışının temelinde enerji dengesizliği olsa da bu den-gesizliğe yol açan çok sayıda faktör bulunmaktadır. Genetik, sosyal, duygusal, bilişsel ve çevresel faktörler obeziteye neden olabilmektedir. Obezite kişide psikolojik iyilik halini bozarak duygu durum değişikliği ve beden memnuniyetsizliği yaratmakta ve kişide yeme alışkanlıklarını etkilemektedir. Vücut ağırlığının geri kazanımı, çok kez diyet denemeleri birçok kişi de diyete ve diyetisyene ön yargılı yaklaşımı geliştirerek diyete yeniden başlama konusunda ikilem yaratmaktadır. Bu çalışmada anket ve ölçek kullanılmıştır. 5 aşamalı anketin ilk bölümünde da-nışanın diyet algısının incelenmesi, kilo verme sürecinde danışanın diyete bakış açısı, üçüncü bölümde danışanın diyetisyen algısı ve diyetisyenin sürece etkisi incelenmiştir. Dördüncü bölümde 33 maddeden Hollanda Yeme Alışkanlığı Anketi ( DEBQ), son bölümde diyet sürdürülebilirliği soruları yer almaktadır. Araştırma sonuçlarına göre katılımcıların %82,3'ü (n=256) kadın, %17,7'si (n=55) erkektir. Araştırma grubunu oluşturan katılımcıların %49,2'si (n=152) 18-35 yaş aralığında ve %50,8'inin (n=158) 36-65 yaş aralığında bireylerden oluştuğu görülmek-tedir. Dünya Sağlık Örgütünün belirlediği Beden Kütle İndeksi değerleri çerçevesinde katılımcıların % 33,8'inin normal kilolu, %35,4'ünün fazla kilolu ve %30,9'unun obez sınıflandırmasında yer aldığı gözlenmektedir. Elde edilen anket sonuçlarında diyetin kendileri için neyi ifade ettiği sorusuna verilen yanıtlar arasında en sık tekrarlanan fre-kans %82,6 ile sağlıklı beslenme ve %74,5'i için aynı zamanda kilo verme anlamına gelmektedir. Kadın katılımcıların ağırlıklı olarak fiziksel görüntüleri için diyet yapmaya başvurdukları, erkek katılımcıların ise sağlık sorunları amacıyla diyet yapmaya başvur-dukları görülmüştür. Bu durum cinsiyetin diyet algısını etkilediğini göstermektedir. Di-yetisyen seçiminde kendileri için önemli olan kriterlere ilişkin sorulan soruda frekans analizi sonuçlarına göre en önemli faktörün diyetisyenin motive etmesi olduğu bulun-muştur. Bu durum birey için motivasyonu destekleyici konuşmanın önemli olduğunu göstermektedir. Yeme alışkanlıkları anketi sonucu değerlendirildiğinde duygusal, dışsal ve kısıtlayıcı yeme düzeylerinin cinsiyete, çalışma durumuna, ilk diyete başlama yaşına, tartılma sıklığına göre değişkenlik gösterdiği ve istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar oluşturduğu görülmüştür. Çalışmadan elde edilen bulgular doğrultusunda diyetisyenin bireydeki kısıtlayıcı, duygusal ve dışsal yeme tutumu ile ilgili fikir sahibi olması, motivasyonu destekleyici konuşma, diyet sürdürülebilirliği, diyet ve takip şeklinin planlanması, sağlık sorunu olan obeziteye karşı etkili olacak yöntemlerin geliştirilmesi ve uygulanması desteklenmelidir. Çalışma sonucunda elde edilen verilerin pozitif veya ters yönlü etkisinin saptanması ile literatüre katkıda bulunması hedeflenmektedir. Anahtar kelimeler: Diyet ve Diyetisyen Algısı, Kilo Vermek, Yeme AlışkanlığıAlthough energy imbalance is the basis of weight gain today there ara many fac-tors that cause this imbalance. Genetic, social, emotional, cognitive and anvironmental factors can cause obesity. Obesity creates mood changes and body dissatisfaction by disrupting the psychological well- being of the person and effects the eating hobits of the person regaining the lost weight many times diet trials create a dilemma for many people tp start again by developing a preconceived approach to diet. Questionnaire and scale were used in this study. In the first part of the fivestage questionnaire, general information was examination of the clientis pereption of diet the effect of the clients dietition and dietition on the process were examined in the third part. Dutch eating habits questionnaire (DEBQ) consists of 33 items in the fourth sec-tion and diet sustainability questions are included in the last section. According to the results obtained from the studies. 82,3 % (n=256) of the parti-cipont in the research group were female and 17,7% ( n=55) were male (n=158) were male (n=158) ıt is soon that it consists of individuals between the ages of 36 and 65 49,2 % (n=152) of the participont forming the research group are in the 18-35 age RANGE Within the framework of the BMI values determined by the world health organization 33.8 % of the participoints were normal weight 35,4 % were overweight and 30,9 % of them, observed to the be included in the obese classification at the sama time, the Dutch eating habits questionnaire was used in the survey. The most frequently repeated frequency among the answers given to thee questions of what diet means for them in the survey result obtained is healthy eating with 82,6 % and weight loss for 74,5 % at the same time. It is seen that female porticiponts mainly resort too dieting for their fhysical appearance while male participonts resort to dieting for health problems. This shows that affects the perception of diet. According to the results of the frequency analysis in the question asked about the criteria that are important fort hem in the selection of a dietition it was found that the most important factor was the motivation of the dietition. This situation shows that speaking that supports motivation is important for the indivi-dual when the results of the eating habits questıonnaire were evaluated it was seen that emotional, external ans resrictive eating levels varied accordingto gender, working sta-tus, age of starting a diet, frequency of weighting and statistically significant resutls. In line withthe findings obtained from the study, it should be supported that the dietition has an idea about external eating attitude of the individual, motivational spe-ech, diet sustainability, planning of diet and follw-up the development and implementa-tion of methods that will be effective aganist obesity which is a health problem. It is aimed to contritube to the literatüre by determing the positive or adverse effects of the data obtained as a result of the study Key words: Diet and Dietitian Perception, Lose Weight, Eating Habits