George Orwell'ın Burmese Days isimli romanının ve Türkçe çevirisinin Paul Bandıa'nın üç katmanlı çeviri analizi yaklaşımı çerçevesinde karşılaştırmalı bir incelemesi

Abstract

Bu çalışmada George Orwell'ın kalem aldığı Burmese Days isimli romanın ve Deniz Canefe tarafından yapılan çevirisinin Sömürgecilik Sonrası Çeviribilim kuramları çerçevesinde karşılaştırmalı olarak bir incelenmesinin yapılması amaçlanmıştır. Paul Bandia'nın Üç Katmanlı Çeviri Analizi Modeli üzerinden gerçekleştirilen bu incelemede öncelikle kaynak metin 'temsil', 'öteki', melez', 'taklit', 'direniş', 'temsil', 'güç ilişkileri' ve 'kültürel asimilasyon' gibi sömürgecilik sonrası temalar açısından incelenmiştir. Orwell'ın eserinde mevcut olan sömürgecilik sonrası özelliklerin, özellikle de Burmalı bireylerin ve kültürlerinin nasıl tasvir edildiğinin incelenmesi birinci aşamayı oluşturmaktadır. İlk aşamadaki analizin amacı, metindeki temaları ve bakış açılarını anlamak için bir temel oluşturmaktadır. Sonrasında bu temaların erek metinde nasıl aktarıldığı ve çevirmenin kapsayıcı mı yoksa ötekileştirici mi bir dil kullandığı kaynak ve erek metinler karşılaştırmalı olarak incelenerek saptanmaya çalışılmıştır. Bu aşama çevirmenin orijinal eserin doğasında bulunan kültürel ve dilsel problemleri nasıl ele aldığını kapsar. Bandia'nın modelinin son aşamasında, Türkçe çevirinin Orwell'ın Burmalı karakterlerin ve kültürün tasvirine ilişkin üslubu ve amaçlarıyla ne ölçüde uyumlu olduğunu değerlendirmek için karşılaştırmalı bir analiz yapılır. Bu karşılaştırmalı yaklaşım, çevirmenin seçimlerine, dilsel ve kültürel boşlukları doldurmak için yaptığı olası uyarlamalara nedensellik katmayı hedeflemektedir. Her iki metni inceleyerek, kaynak metnin özünü korurken onu erek kitleye erişilebilir kılmak için kullanılan çeviri stratejilerini irdelemektir. Bu analiz çeviri sürecinde karşılaşılan direnç düzeyini ortaya çıkarmayı ve çevirmenin Orwell'ın anlatısına ilişkin sömürgecilik sonrası unsurları korumada karşılaştığı problemleri vurgulayarak benzer metinlerin çevirileri için fikir vermeyi hedeflemektedir. Metinleri sömürgecilik sonrası bir mercekten inceleyerek, sömürgeci anlatıların çevirisinde 'kültürel temsilin', 'güç dinamiklerinin' ve dilsel dönüşümlerin inceliklerine ışık tutmayı amaçlamaktadır. Anahtar kelimeler: Çeviri eleştirisi, Sömürgecilik sonrası çeviribilim, Üç katmanlı çeviri analizi, Dirençli çeviri, Temsil.This study aims to make a comparative analysis of George Orwell's novel Burmese Days and its translation by Deniz Canefe within the framework of Postcolonial Translation Studies theories. In this analysis, which is based on Paul Bandia's Three Layered Translation Analysis Model, the source text is first analyzed in terms of postcolonial themes such as 'representation', 'other', 'hybridity', 'mimicry', 'resistance', 'representation', 'power relations' and 'cultural assimilation'. The first stage analyzes the postcolonial features present in Orwell's work, in particular the portrayal of Burmese individuals and their culture. The aim of the analysis in the first stage is to provide a basis for understanding the themes and perspectives in the text. Then, how these themes are conveyed in the target text and whether the translator uses an inclusive or marginalizing language is determined by comparing the source and target texts. This stage involves how the translator addresses the cultural and linguistic problems inherent in the original work. In the final stage of Bandia's model, a comparative analysis is conducted to assess the extent to which the Turkish translation is in line with Orwell's style and intentions regarding the portrayal of Burmese characters and culture. This comparative approach aims to reason the translator's choices and possible adaptations to fill linguistic and cultural gaps. By analyzing both texts, the translation strategies used to make the source text accessible to the target audience while preserving its essence can be explored. This analysis aims to reveal the level of resistance encountered in the translation process and to provide ideas for translations of similar texts by highlighting the problems the translator faces in preserving the postcolonial elements of Orwell's narrative. By analyzing the texts through a postcolonial lens, it aims to shed light on the nuances of 'cultural representation', 'power dynamics' and linguistic transformations in the translation of colonial narratives. eywords: Translation criticism, Postcolonial translation studies, Three-tier translation, Resistant translation, Representation.