Multipl skleroz'lu kadınlarda yaşam doyumu ve eş desteği ilişkisi

Abstract

Bu çalışma, Multiple Skleroz (MS) hastalığı nedeniyle tedavi gören kadınların yaşam doyumu ve eş desteğini arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın örneklemini, Kasım 2018- Mayıs 2019 tarihleri arasında, Kocaeli Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Nöroloji Servisi ve polikliniklerine başvuran 185 kadın hasta oluşturmuştur. Veriler, tanımlayıcı veri formu, Yaşam Doyum Ölçeği (YDÖ) ve Eş Desteği Ölçeği (EDÖ) ile elde edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde, sayı yüzdelik hesaplamaları, t testi, Anova testi, Man Whitney U testi, Kruskal Wallis testi, korelasyon ve regresyon analizi kullanılmıştır. Katılımcıların %35,7'sinin 1-5 yıldır MS hastası olduğu, %26,5'inin hastalığının günlük işlerine engel olmadığını belirttiği, %15,7'sinin başka kronik hastalığı olduğu ve %9,2'sinin ailesinde MS hastası başka bireyler olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların %43,8'inin idrar kaçırma şikayeti olduğu, %50,3'ünün bakım desteği aldığı ve %13,5'inin yardımcı cihaz kullandığı saptanmıştır. Katılımcıların %25,9'u psikolojik destek aldığını, %44,3'ü psikolojik desteğe ihtiyaç duyduğunu ve %30,8'i psikiyatrik ilaç kullandığını ifade etmiştir. Katılımcıların YDÖ puan ortalaması 16,40±5,13 ve EDÖ puan ortalaması 66,37±15,10 olarak bulunmuştur. Katılımcıların YDÖ ile EDÖ puan ortalaması arasında pozitif yönde yüksek düzeyde ilişki saptanmıştır (p<0,01). Katılımcıların çalışma durumu, gelir durumu, MS'in günlük işlere engel olma durumu, psikolojik desteğe ihtiyacı olduğunu düşünme durumu, evlenme şekli, eşi ile ilişkisinin nasıl olduğu, eşinin günlük işlerde ve çocuk bakımında yardımcı olma durumu ile YDÖ ve EDÖ arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmıştır (p<0,05). MS hastası olan kadınların günlük işlerine yerine getirmekte büyük desteğe ihtiyaçları vardır. Çevrelerinden aldıkları fiziksel ve sosyal destek tedavi süreçlerini olumlu yönde etkilemektedir. Hastaların yakınları ve hizmet veren sağlık çalışanlarının süreçte verdikleri destek oldukça önem taşımaktadır. Hasta yakınlarına verilen eğitim ve hizmet içi eğitimler ile bilinçlendirilme faaliyetlerinin yapılması gerektiği düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Multipl Skleroz, Yaşam doyumu, Eş desteği.This study aims to define the correlation between life satisfaction and partner support of women receiving multiple sclerosis (MS) treatment. The data has been acquired from 185 female patients who applied to Kocaeli University Research and Practice Hospital, Neurology Clinic between November 2018 – April 2019. Data was pooled with definitive data sheets for Life Satisfaction Scale (LSS) and Partner Support Scale (PSS). Correlation and regression analyses, student t-test, ANOVA, Man Whithney U test and Kruskal Wallis test has been used for data analysis and percentile calculations. Data show that 35.7% of the participants were diagnosed with MS for 1-5 years, 26.5% state that disease does not affect daily life tasks, 15.7% has other chronic diseases and 9.2% has family member with MS. 43.8% of the participants have urinary incontinence, 50.3% receive care support and 13.5% use ancillary device. The analysis reveals that 25.9% of the participants receive psychological support while 44.3% state that they need such support and 30.8% use psychiatric medication. Average LSS score is found as 16.40±5.13 and PSS score average as 66.37±15.10. There is high correlation in positive direction between average LSS and PSS scores (p<0.01). Significant difference has been found between employment status, financial income, the level of impediment in daily tasks due to MS, the thought of need of psychological support, the marriage type, the relation with the partner, the help from partner in daily tasks and LSS and PSS (p<0,05). Women diagnosed with MS need huge support to fulfill their daily tasks. The physical and social support coming from their environment positively affects their treatment process. The support coming from the relatives of the patients and health care providers is critical in the entire treatment process. Educational programme provided to patients' families and in-service trainings for staff should be considered as awareness activities. Key Words: Multiple Sclerosis, Life satisfaction, Partner support