Öğretmenlerin iş-aile çatışma düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada öğretmenlerin yaşadıkları iş- aile çatışmasının farklı değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla öğretmenlerin işten aileye ve aileden işe yaşadıkları çatışmanın, cinsiyet, yaş, kurum, branş, mesleki tecrübe, yönetsel görevi olma, medeni durum, evlilik yılı, eşin çalışma durumu, çocuk sahibi olma ve çocuk sayısı, haftalık ders saatleri, okulda ders dışı faaliyetin olması, okulda kalma süresi, etüt programlarına katılım ve günlük işlerine (ev, aile büyüğü, eş, çocuk ve hobileriyle ilgilenme durumlarına) zaman ayırabilmeleri açısından incelenmiştir. Bu araştırma betimsel tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmaya İstanbul İli Kadıköy, Ataşehir ve Maltepe ilçelerinde rastgele seçilen 22 okulda görev yapan kendilerine ulaştırılan ölçekleri doldurmaya istekli 310 öğretmen dahil edilmiştir. Araştırmanın verileri İş-Aile Yaşam Çatışması Ölçeği ile toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde yüzde frekans, ortalama, standart sapma, parametrik testlerde t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılırken nonparametrik testlerde Mann Whitney-U Testi ile Kruskal Wallis testi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin orta düzeyde iş →aile çatışması yaşamasına karşın düşük düzeyde aile →iş çatışması yaşadığı görülmüştür. Özel kurumda çalışan öğretmenlerin kamu kurumlarında çalışanlara göre daha fazla iş-aile çatışması yaşadığı, sınıf öğretmenlerinin diğer branşlardaki öğretmenlere göre daha az işten aileye yönelik bir çatışma yaşadığı, görev süreleri 3-6 yıl olan öğretmenlerin 12 yıl üzerindeki öğretmenlere göre yaşadığı aileden işe yönelik bir çatışmanın daha fazla olduğu, eşi tam ve yarı zamanlı çalışan öğretmenlerin eşi çalışmayan öğretmenlere göre daha fazla iş-aile çatışması yaşadığı, öğretmenlerin haftalık ders saati sayılarının iş-aile çatışmasına neden olduğu, okulda her gün kalan öğretmenlerin haftanın belli günlerinde kalan öğretmenlere göre iş-aile çatışması yaşadığı ve son olarak öğretmenlerin günlük ev işlerine, aile büyüklerine, eşlerine, çocuklarına, hobilerine zaman ayıramadıkları ya da yetersiz zaman ayırdıkları görülmüştür. Anahtar Sözcükler: Öğretmenlik, İş - aile çatışmasıThis study aims to investigate the work-family conflict experienced by teachers according to different variables. Accordingly, the characteristics of the work-family and family-work conflict experienced by teachers have been analysed in terms of gender, age, institution, branch, vocational experience, administrative task, marital status, marriage date, spouses working status, having a child, child number, weekly class hours, rush hours, having extra lessons and sparing time to daily their routines (home,family elder, spouse, child and hobbies). Descriptive survey model was used in the study and the study was conducted on 310 volunteer teachers to fill the questionnaires, who are currently employed in randomly selected 22 school in Kadıköy, Ataşehir ve Maltepe districts in Istanbul province. Work - family conflict scale was applied to measure work-family conflict and a personal information form was applied so as to get necessary information. The obtained data were analysed and interpreted by using frequency percent, average, standard deviation, t-test, one-way analysis of variance, Mann Whitney-U Test and Kruskal Wallis test. The study concludes that teachers have work-family conflict according to lots of variables. Teachers working in private schools have more work-family conflict than those working in public schools and form teachers have more work-family conflict than branch teachers. The study also shows that teachers whose experience is between 3-6 years have less work-family conflict than the teachers whose experience is more than 12 and the teachers whose wives are working a part-time or full time have more work-family conflict than the teachers whose wives are not working. In addition , the study demonstrates that teachers' weekly class hours cause work-family conflict, thus, teachers working every weekdays have more work-family conflict than the ones working few days in a week. Finally the study shows that teachers don't spare enough time to their daily housework, family elders, their spouses, children, hobbies. Key Words: Teaching, work family conflict