Sermaye yeterliliği açısından operasyonel risk ve bankacılık sektöründe uygulanması

Abstract

Risk kavramı, geçmişten günümüze gelen ve rekabet ortamının gün geçtikçe artması ile birlikte günümüzde yeni riskleri' de beraberinde getirmiştir. Bankacılık risklerinden en önemlileri olan operasyonel risk, kredi riski ve piyasa riski hala bankalar için büyük bir sorun arz etmesine rağmen bu riskleri önceden belirleyerek riski minimum hale getirmeyi başarabilmektedirler. Operasyonel riskin getireceği kayıpları önlemek için bankacılık sektöründe denetlemelerin düzenli yapılması, sermayenin önceden ayrılması bankalar için önem arz etmektedir. Bankaların risklerini indirgemek adına piyasa disiplinin gelişimi, sermaye ölçümünü geliştirmek ve finansal istikrarın sağlanması için Basel Komitesi 1988 yılında Basel I ( Sermaye Yeterliliği Uzlaşısı) yayımlamıştır. Basel I kriterleri sermaye hesaplaması yapan ilk ülkelerden biri de Türkiye olmuştur. Kredi riskini baz alan Basel I kriterlerinin yetersiz kalmasından dolayı Komite 1999 yılında düzenlemesi yapılan kriterleri 2004 yılında son haliyle Basel II adı altında tekrar yayımlanmıştır. Basel II kriterlerinin geliştirilmesi krizlerin azalması için yardımcı olmuştur. Bu çalışmanın birinci bölümünde risklerin tanımlanması ve bankacılık sektörünün hangi risklerle karşı karşıya olduğu incelenmiş daha sonra bunlar ayrıntılı olarak anlatılmıştır. İkinci bölümünde ise, operasyonel riskin etkileri ve operasyonel riskin ölçümünde kullanılan yaklaşımlar sıralanmıştır. Üçüncü bölümde, Basel komitesinin belirlemiş olduğu Basel I ve Basel II sermaye uzlaşısı ele alınmış olup daha sonra operasyonel riske ilişkin alınan önlemler açıklanmıştır. Döndüncü bölümde, Türkiye' de ve Dünya' da yaşanan bankacılık krizleri ve skandalları ele alınmıştır. Beşinci bölümde, operasyonel risk verileri ile ilgili standartlar incelenmiş, sermaye yeterliliği ve piyasa riski hesaplamaları yapılmıştır. Son olarak operasyonel risk ile ilgili anket çalışması yapılmıştır.

The concept of risk has brought new risks together with today's ever-increasing competition and increasing competition. Operational risk, credit risk and market risk, which are the most important banking risks, are still a big problem for the banks, but they are able to determine these risks in advance and minimize the risk. Regular inspections in the banking sector to prevent operational risks are important for the banks to pre-allocate the capital. The Basel Committee published Basel I (Capital Adequacy Consensus) in 1988 to develop market discipline, improve capital measurement and ensure financial stability in order to reduce the risks of banks. Turkey is one of the first countries to use Basel I criteria to make capital calculation. Due to the insufficiency of the Basel I criteria based on credit risk, the Committee revised its criteria in 1999, which was reissued in 2004 under the name Basel II. In the first part of this study, the identification of the risks and the risks faced by the banking sector were examined and then explained in detail. In the second part, operational risks and approaches used to measure operational risk are listed. In the third chapter, the Basel I and Basel II capital consensus, which the Basel committee identified, was discussed and then the measures taken regarding the operational risk were explained. In the fourth chapter, banking crises and scandals in Turkey and in the world are discussed. In the fifth chapter, the standards related to operational risk data were examined and capital adequacy and market risk calculations were made. Finally, a survey on operational risk has been conducted.