Obez ve fazla kilolu bireylerde psikolojik sağlamlık ve yeme bağımlılığı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada obez ve fazla kilolu yetişkin bireylerin psikolojik sağlamlıkları ve yeme bağımlılığı arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma, Ocak-Mart 2023 tarihi aralığında İstanbul ilinde faaliyet gösteren özel bir Beslenme ve Diyet Danışmanlık Merkezi'ne başvuran, 18-65 yaş aralığındaki (±S;36,32 ±9,53 yıl) fazla kilolu yetişkin birey ile yürütülmüştür. Araştırma kapsamına alınan katılımcıların genel özelliklerinin sorgulandığı ve antropometrik ölçümlerine yönelik soruların yer aldığı bir 'soru formu', 'Yale Yeme Bağımlılığı Ölçeği (YFAS)' ve 'Yetişkinler için Psikolojik Sağlamlık Ölçeği' uygulanmıştır. Araştırmaya BKİ ≥25 kg/m² olan gönüllü 94 kişi (36 erkek, 38,3%; 58 kadın, 61,7%) katılım sağlamıştır. Bireylerin %39,4'ünde yeme bağımlılığı varlığı saptanmıştır. Yetişkinler için Psikolojik Sağlamlık Ölçeği toplam skor ortalaması 125,02±17,34 puandır. Yeme Bağımlılığı ölçeği toplam skor ortalaması 7,2±4,51 puan olarak saptanmıştır. Erkek ve kadın bireylerin Yale yeme bağımlılığı ölçek puanının anlamlı bir farklılığı olmadığı belirlenmiştir. Buna göre, kadınlarda Yale yeme bağımlılığı ölçek puanı erkeklere göre daha yüksektir. Düzenli uyuyan bireylerin YFAS ölçek ve psikolojik sağlamlık ölçek puanları uyku düzeni olmayan bireylerin ölçek puanlarına göre istatistiksel açıdan yüksek bulunmuştur. Fazla kilolu yetişkin bireylerde psikolojik sağlamlık ve yeme bağımlılığı arasında negatif korelasyon bulunmuştur. Buna göre psikolojik sağlamlık düzeyleri arttıkça, yeme bağımlılığı seviyelerinin azaldığı belirlenmiştir. Psikolojik sağlamlık düzeyi en düşük seviyede olan iki grubun yeme bağımlılık düzeyi, psikolojik sağlamlılık düzeyi en yüksek olan grubun yeme bağımlılık düzeyinden anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur. Fazla kilolu bireyler psikolojik sağlamlık kavramı konusunda bilinçlendirilmeli, bireylere yeme farkındalığı oluşturmalı ve beslenme eğitimleri verilmelidir. Bireylerin yeme bağımlılıkları dikkatli bir şekilde değerlendirilmeli ve bireyler multidisipliner bir yaklaşımla takip edilmelidir. Anahtar Kelimeler: Psikolojik sağlamlık, Yeme bağımlılığı, ObeziteIn this study, it was aimed to examine the relationship between psychological resilience and food addiction in adult obese and overweight individuals. This study was conducted with overweight adult individuals aged 18-65 years (±S; 36.32 ±9.53 years) who applied to a private Nutrition and Diet Counseling Center operating in Istanbul between January and March 2023. In this study, a 'survey form' including questions about sociodemographic characteristics and anthropometric measurements of individuals, 'Yale Eating Addiction Scale (YFAS)' and 'Psychological Resilience Scale for Adults' were applied. 94 volunteers (36 male 38.3%; 58 female 61.7%) with BMI ≥25 kg/m² participated in the study. Food addiction was found in 39.4% of the individuals. The mean score of the Psychological Resilience Scale for Adults is 125.02±17.34 points. The total score of the Eating Addiction Scale was determined as 7.2±4.51 points. Psychological Resilience sub-dimension social competence score average; were found to be 20.8±5.24 and 23.2±4.50 in slightly overweight and obese individuals, respectively. It is statistically significant between these two averages. The YFAS scale score of the individuals who slept regularly was found to be higher than the scale scores of the individuals who did not have a sleep pattern (p<0.05). A negative correlation was found between psychological resilience and food addiction in overweight adults. Accordingly, it was determined that as the levels of psychological resilience increased, the levels of food addiction decreased. The level of food addiction of the two groups with the lowest level of resilience (Q1 and Q2) was found to be significantly higher than the level of addiction to food of the group with the highest level (Q4) of resilience (p<0.05). Overweight individuals should be made aware of the concept of psychological resilience, eating awareness should be created and continuous nutrition education should be given. Food addictions of individuals should be carefully evaluated and individuals should be followed with a multidisciplinary approach.