Parkinson hastalarında anksiyete ile konstipasyon yaşam kalitesi arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırma, Parkinson hastalarının yaşamış oldukları anksiyete ve konstipasyon yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma, Haziran 2022 ve Mayıs 2023 tarihleri arasında, Kocaeli Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Polikliniği'nde Parkinson tanısıyla takip edilen 235 Parkinson hastası ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri, Hasta Tanıtım Formu, Hamilton Anksiyete Ölçeği (HAMA) ve Konstipasyon Yaşam Kalitesi Ölçeği (KYKÖ) kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde; sayı, yüzdelik, Min, Maks. Değerleri, ortalama, standart sapma, varyansların homojenliği Levene testi, Bağımsız örnekler t testi, tek yönlü varyans analizi, çoklu karşılaştırmalarda Duncan testi ve ölçek puanlarının birbirleri ile karşılaştırılmasında Pearson korelasyon ve kısmi korelasyon analizlerinden yararlanılmıştır. Araştırmaya katılan Parkinson hastaları 36-67 yıl aralığında olup, yaş ortalaması 50,7±7,0 yıldır. Hastaların, %79,1'inin erkek, %95,3'ü evli, %83,0'ı ailesiyle birlikte yaşadığı ve %69,8'inin apartman dairesinde oturduğu, %66,8'inin tuvalet tipinin alafranga olduğu belirlenmiştir. Hastaların %76.6'sında hastalık süresi ortalamasının 1-4 yıl, %75,7'sinde Parkinson dışında hastalık bulunmadığı, %31,5'inin ailesinde bir Parkinson hastası bulunduğu saptanmıştır. Hastaların %48,9'unda kabızlık şikâyetinin 1-2 yıl önce başladığı, %62,1'inin günlük sıvı tüketiminin 1-2 litre olduğu, %99,6'sının egzersiz yapmadığı, %29,4'ünün ellerinde titreme şikayeti ile doktora gittiği, %65,1'inin ilaçlarını düzenli kullanmadığı, hastaların hastalıkla birlikte anksiyete yaşadığı ve hiçbirinin anksiyete stres tedavisi almadığı saptanmıştır. Hastaların %94,9'unun sağlığını orta düzey olarak algıladığı görülmüştür. HAMA ve KYKÖ puanlarının ortalama seviyelerde olup, hastalarının bazı sosyodemografik özellikleri ile ilişkilidir. Parkinson hastalarında anksiyete ile konstipasyon yaşam kalitesi arasındaki ilişki anlamlı bulunmuştur (F=7,477; p<0,001). Regresyon analizi sonuçlarına göre; HAMA toplam puanları KYKÖ toplam puanları üzerine etkilidir. Bu sonuçlar doğrultusunda; Parkinson hastalarının sıvı alımlarının artırılması, beslenmelerinin düzenlenmesi ve anksiyete düzeylerinin düşürülmesi için düzenli aralıklarla eğitimlerin verilmesi ve psikolojik desteğin sağlanmasının önemli olduğu düşünülmektedir.This study was conducted to evaluate the relationship between anxiety and constipation quality of life experienced by Parkinson's patients. The research was carried out with 235 Parkinson's patients who were followed up with the diagnosis of Parkinson's in Kocaeli Universty Training and Research Hospital Neurology Polyclinic between June 2022 and May 2023. The data of the study were obtained by using the Patient Description From, the Hamilton Anxiety Scale (HAMA) and the Constipation Quality of Life Scale (QQQI). In the analysis of data; number, percent, Min, Max, Values, mean, standard deviation, homogeneity of variances Levene test, Independent samples t-test, one-way analysis of variance, Duncan test in multiple comparisons, and Pearson correlation and partial correlation analyzes were used to compare the scale scores with each other. Parkinson's patients participating in the study ranged from 36 to 37 years, with a mean age of 50.7±7.0 years. It was determined that 79.1% of the patients were male, 95.3% were married, 83.0% lived with their families, 69.8% lived in an apartment, 66.8% of them were European toilet type. It was found that 76.6% of the patients had an average disease duration of 1-4 years, 75.7% had no disease other than Parkinson's, and 31.5% had a family history of Parkinson's disease. Constipation started 1-2 years ago in 48.9% of the patients, 62.1% had 1-2 liters of daily fluid consumption, 99.6% did not exercise, 29.4% went to the doctor with tremor in their hands, 65.1% It was determined that one of the patients did not use their medications regularly, the patients experienced anxiety wtih the disease, and none of them received anxiety-stress treatment. It was observed that 94.9% of the patients perceived their health as moderate. HAMA and KYKO scores are at average levels and are associated with some sociodemographic characteristics af their patients. The relationship between anxiety and constipation quality of life was found to be significant in Parkinson's patients (F=7,477; p<0,001). According to the results of the regression analysis; HAMA total scores are affective on KYKO total scores. In line with these results; It is thought that it is important to provide training and psychological support at regular intervals in order to increase fluid intake, regulate their diet and reduce anxiety levels in Parkinson's patients. Keywords: Parkinson, Constipation, Anxiety, Life quality