Yoğun bakım hemşirelerinin COVİD-19 korkusu ile sağlık algısı arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırma; pandemi dönemin de yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin sağlık algılarının COVID-19 Korkusu üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmış olup kesitsel, tanımlayıcı ve ilişki arayıcı yapıdadır. Araştırmanın evrenini İstanbul'da bir şehir hastanesinin yoğun bakım ünitelerinde görev yapmakta olan 140 hemşire; araştırmanın örneklemini ise pandemi döneminde yoğun bakım ünitelerinde aktif çalışan araştırmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden 108 hemşire oluşturmuştur. Etik kurul ve kurum izinleri alındıktan sonra verilerin toplanmasında sosyo-demografik bilgileri içeren Kişisel Bilgi Formu, Diamond ve arkadaşlarının 2007 yılında geliştirmiş olduğu Sağlık Algısı Ölçeği ile Ahorsu ve arkadaşlarının 2020 yılında geliştirdiği ülkemiz için geçerlilik güvenilirliği Ladikli ve arkadaşları tarafından yine aynı yıl yapılmış olan COVID-19 Korkusu Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde SPSS 26.0 versiyonu kullanılmıştır. Hemşirelerin bireysel, mesleki, sosyodemografik özellikleri ile ölçek puanlarının değerlendirilmesi tanımlayıcı analizler ile yapıldı. Araştırma sorularının sınanması amacıyla bağımlı ve bağımsız değişkenler arasında değişkenlerin türüne göre ikili bağıntı analizleri ve çoklu regresyon analizi uygulandı. Araştırmaya katılan yoğun bakım hemşirelerinin sağlık algısı puan ortalaması 52,08±6,480; COVID-19 korkusu puanı 16,49±5,946 bulundu. Bağıntı analizleri sonucunda COVID-19 korkusu ile Sağlık Algısı ölçek puanı ve alt boyutları arasında anlamlı negatif yönlü bir ilişki bulundu. Bu bulgu, sağlık algısı yüksek olan yoğun bakım hemşirelerinin COVID-19 korkusu ölçek puanının düşük olduğunu göstermektedir. Bu araştırmada ayrıca COVID-19 korkusu ile üçüncü doz aşı türü ve eğitim düzeyi arasında negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulundu. Buna göre, üçüncü doz aşıda viral vektör tabanlı aşı yerine mRNA aşısı olan olgularda COVID-19 korkusu puanında 8,195 puan, eğitim düzeyinin her kademe artışında ise 2,695 puan azalma bulgulanmıştır. Anahtar Kelimeler: Pandemi, COVID-19 Korkusu, Sağlık Algısı, Hemşire

This cross-sectional, descriptive study was conducted to assess the effect of health perceptions of nurses working in intensive care units during the pandemic on the fear of COVID-19. The study population consisted of 140 nurses working in intensive care units of a city hospital in Istanbul whereas the sample of the study consisted of 108 nurses who who were active in intensive care units during the pandemic period and gave informed voluntary consent to participate in the study. After obtaining the ethical approval and institutional permission data were collected using the Personal Information Form containing socio-demographic information, Health Perception Scale developed by Diamond et al. in 2007, and also the COVID-19 Fear Scale developed by Ahorsu et al. in 2020 which was validated by Ladikli et al. in the same year for our country. SPSS version 26.0 was used for the statistical analysis of the data. Evaluation of nurses' individual occupational sociodemographic characteristics and scale scores was carried out with descriptive analyses. Study questions were tested with bivariate and multivariate analyses between dependent and independent variables. Average health perception scores of the intensive care nurses who participated in the study was 52,08±6,480, COVID-19 fear score was 16,49±5,946. Study results showed a statistically significant negative association between COVID-19 Fear and Health Perception scores. This finding indicates that intensive care nurses with higher health perception have lower fear of COVID-19. Also, a statistically significant negative association was found between fear of COVID-19 and education level as well as the type of third-dose vaccine. Subjects who opted to have mRNA vaccine as opposed to a viral vector vaccine had 8,195 lower Fear of COVID-19 scores while this score showed a reduction of 2,695 points with every increase in education category. Keywords: Pandemic, Fear of COVID-19, Health Perception, Nurse.