Fazla kilolu yetişkin kadınlarda kısa dönem uygulanan yüksek proteinli diyetlerin antropometrik ölçümler, beden imajı algısı ve yeme davranışına etkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma fazla kilolu kadınlarda kısa dönem yüksek proteinli zayıflama diyetinin, beden imajı algısında ve yeme davranışında yarattığı değişimler açısından standart proteinli zayıflama diyeti ile karşılaştırılması amacıyla deneysel olarak planlanmıştır. Araştırma, özel bir sağlıklı yaşam merkezine başvuran, beden kütle indeksi (BKİ) 25,0-30,0 kg/m2 olan 60 kadın ile yürütülmüştür. Katılımcılar iki gruba ayrılarak 6 hafta boyunca vücut ağırlığı kaybı için deney grubuna (YP) yüksek proteinli (E%20-25), kontrol grubuna (SP) standart proteinli (E%12-15) diyet tedavisi uygulanmıştır. Araştırmanın başlangıcında katılımcıların demografik özellikleri, beslenme alışkanlıkları, antropometrik ölçümleri, 24 saatlik besin tüketim kayıtları alınmış, Beden Şekli Anketi (BŞA) ve Hollanda Yeme Davranışı Anketi (HYDA) uygulanmıştır. Altı haftalık diyet tedavisi sonunda katılımcıların antropometrik ölçümleri alınmış, BŞA ve HYDA tekrar uygulanmıştır. Araştırmanın sonunda her iki grubun da ağırlık (YP: -6,5±1,18; SP:-5,1±1,90), BKİ (YP:-2,4±0,45; SP:-2,0±0,68), bel çevresi (YP: -6,8±2,00; SP: -4,8±1,49), vücut yağ yüzdesi (YP:-5,2±0,97; SP:-4,4±2,19) düzeyleri başlangıç değerlerine göre düşüş göstermiş (tümü için p<0,001), tüm ölçümlerdeki düşüş YP grubunda SP grubunda göre daha yüksek bulunmuştur (tümü için p<0,001). Her iki grubun da beden memnuniyetsizliği (YP:-22,6±29,26; SP:-26,1±25,25, p<0,001), duygusal yeme (YP:-11,2±11,06; SP:-11,7±7,68) ve dışsal yeme (YP:-8,6±7,59; SP: -9,2±6,07) puanları başlangıç değerlerine göre anlamlı düşüş göstermiş (tümü için p<0,001), gruplar arasında farklılık saptanmamıştır (tümü için p>0,05). Sonuç olarak, kısa dönemde yüksek proteinli diyet tüketiminin antropometrik ölçümler ve vücut kompozisyonu üzerine daha etkili olduğu, ancak beden memnuniyetsizliği ve yeme tutumu üzerine standart proteinli diyetten farklı bir etkisi olmadığı saptanmıştır. Hızlı ağırlık kaybı sağlayan ancak uzun dönemde olası etkileri henüz net olarak açıklanamayan diyetler yerine, yeterli ve dengeli bir beslenme programının uygulanması, sağlığın korunması ve geliştirilmesi için daha etkili ve güvenilirdir.This study was planned as an experimental study to compare a short-term high-protein weight loss diet with a standard protein weight loss diet in terms of changes in body image perception and eating behaviour in overweight women. The study was conducted with 60 women with a body mass index (BMI) of 25.0-30.0 kg/m2 who applied to a private wellness centre. Participants were divided into two groups and high-protein diet (HP) was administered to the experimental group (HP) and standard-protein diet (SP) was administered to the control group (SP) for body weight loss for 6 weeks. At the beginning of the study, demographic characteristics, dietary habits, anthropometric measurements, 24-hour food consumption records of the participants were taken, and Body Shape Questionnaire (BSQ) and Dutch Eating Behaviour Questionnaire (HDQ) were applied. At the end of the six-week diet treatment, anthropometric measurements of the participants were taken and the BFS and HYDA were applied again. At the end of the study, weight (YP: -6,5±1,18; SP: -5,1±1,90), BMI (YP: -2,4±0,45; SP: -2,0±0,68), waist circumference (YP: -6,8±2,00; SP: -4,8±1,49), body fat percentage (YP: -5,2±0,97; SP: -4.4±2.19) levels decreased compared to the baseline values (p<0.001 for all), and the decrease in all measurements was higher in the HP group than in the SP group (p<0.001 for all). Body dissatisfaction (YP: -22.6±29.26; SP: -26.1±25.25, p<0.001), emotional eating (YP: -11.2±11.06; SP: -11.7±7.68) and external eating (YP: -8.6±7.59; SP: -9.2±6.07) scores of both groups showed a significant decrease compared to baseline values (p<0.001 for all) and no difference was found between the groups (p>0.05 for all). In conclusion, it was found that high-protein diet consumption was more effective on anthropometric measurements and body composition in the short term, but it did not have a different effect on body dissatisfaction and eating behaviour than the standard protein diet. The implementation of an adequate and balanced nutrition programme is more effective and reliable for the protection and promotion of health, rather than diets that provide rapid weight loss but whose possible long-term effects have not yet been clearly explained.