Milli Kütüphane Kâşif Veritabanında kayıtlı Çinceden Türkçeye edebi çevirilerin özbetim metinlerinde çevirmenin görünürlüğü

Abstract

Öz-betim metinleri, çevirmenlerin okuyucularıyla yazarın gerisinde kalmadan kendi sesi/varlığı aracılığıyla iletişim kurmalarına yarayan araçlardır. Bu nedenle, çevirmenlerin görünürlüğü tartışmalı olsa da, çevirmenlerin çeviri süreçleri üzerine öz-düşünümsel bir bakış açısıyla yazdıkları metinler, çeviri çalışmaları için birincil veri olarak büyük önem taşımaktadır. Öz-betim metinleri, çevirilerin ön kapak, arka kapak, iç sayfalarında ve çevirmenler tarafından yazılan önsöz/notlarda yer alan tanımlamalardır. Bu çalışma, 1944-2019 yılları arasında Çinceden Türkçeye edebi çevirilerin öz-betim metinlerini incelemekte ve çevirmenlerin kimlik ifadeleri aracılığıyla görünürlüğünü araştırmaktadır. Ayrıca Cumhuriyet döneminde Çinceden Türkçeye yapılan çevirilerin bibliyografyasını da sunan bu çalışma, Çinceden Türkçe'ye yapılan çevirilerin yüksek lisans düzeyinde kapsamlı bir analizini sunan ilk çalışma olup Çince'den çevrilmiş edebi metinlerin anlaşılmasına katkı sağlamaktadır.

Self-description texts are the tools for translators to communicate with their readers through their own voice or presence without falling behind the author. Therefore, although the visibility of translators is controversial, texts written by translators from a self-reflection point of view on translation processes are of great importance as the primary data for translation studies. Self-description texts can be defined as the texts on the front cover, back cover, inside pages of the translation, in prefaces, or translator's note. The present study examines the self-description texts in literature translated from Chinese into Turkish between 1944 and 2019 and explores the visibility of translators through their statements on the translator's identity. Presenting a bibliography of the literary works translated from Chinese, the present thesis is the first to comprehensively analyze literary translations from Chinese into Turkish at the master's level, thus contributing to understanding literary translations from Chinese in the Republican era.