Türkiye'de kamuyu aydınlatma ve yatırımcıyı korumada bağımsız denetimin rolü

Abstract

Bireysel yatırımcıların sayısının dünya genelinde artışı ile birlikte onların hakları da önem kazanmıştır. Geçmiş yıllarda bireysel yatırımcılar, kurumsal yatırımcıların gerisinde kalmışlardır. Fakat mevcut süreçte bireysel yatırımcıların durumu büyük önem arz etmektedir ve özellikle devlet yönetimleri bu konuya önem atfetmektedirler. Çünkü bireysel yatırımcılar ile birlikte yatırım dünyasının, borsaların ve genel finans dünyasının çerçevesi de genişlemiştir. Bu durum da beraberinde kamu aydınlatma gerçeğini getirmiştir. Yatırımcıların korunmasına dair yeterli düzeyde kanun söz konusu olsa da asıl önemli olan onların aydınlatılması ve haklarının korunmasıdır. Bu nedenle dünya genelinde tüm yatırımcıların korunmasına dair kanunlar kamu aydınlatma ile birlikte ele alınmaktadır. Bu noktada ise diğer bir önemli unsur, bağımsız denetimdir. Bağımsız denetim ile amaç genel olarak kurumlara dair detaylı ve nitelikli bilgiler edinmek ve bu bilgilere istinaden de tüm yatırım çevrelerinin bilgilendirilmesidir. Öte yandan bağımsız denetim sayesinde usulsüzlüklerin tespiti ve böylelikle de bu usulsüzlüklerin yatırımcıların üzerindeki etkilerinin azaltılmasın çalışılmaktadır. Türkiye de son 15 yıllık süre zarfında bu konuda ciddi şekilde hukuki çabalar gösteren bir ülkedir. Özellikle AB ile olan ilişkilerin de etkisi ile Türkiye kamuyu aydınlatma ve bağımsız denetim konularında gelişmiş ve gelişmekte olan diğer ülkelerin hukuki yapılanmalarını örnek almaktadır. Bu tez çalışması da kamuyu aydınlatma ve bağımsız denetim kavramlarını incelerken, öte yandan Türkiye'nin bu kavramlara bakış açısını ve uygulamalarını ele almaktadır. Aynı zamanda tez çalışması içerisinde Türkiye'de konunun uygulanış sürecinde ön plana çıkan kurumlar ve sistematik ele alınmaktadır. Anahtar Kelimeler: Aydınlatma, Bağımsız, Denetim, Kamu, Yatırımcı.With the increasing numbers of personal investors all around the world, the rights of them have gained importance, too. In the past years, personal investors had stayed behind the corporate investors. However, in the current time, the situation of personal investors needs great attention and especially governments pay very much attention on this issue; because the frame of investment world, stock markets and general finance world has widened, too. This situation brought the reality of public disclosure on investors with it. Although there are sufficient laws for the protection on investors, the most important one is the public disclosure and the protection on their rights. That is why the laws, which are related to the protection on all the investors, are handled with the necessity of public disclosure together. Right in this point, the other important factor is the independent audit. The basic purpose with independent audit is to get information as detailed and qualified and to inform all the investment environment due to this information. On the other hand, it is struggled to identify the irregularities and to reduce the effects of these irregularities on investors by the independent audit. Turkey is a country, which makes legal efforts on this issue in the last 15 years. Especially, Turkey takes the legal structures of developed and developing countries as an example by the effects of relations with the EU on public disclosure and independent audit. While this study of thesis investigates the concepts of public disclosure and independent audit, it also handles the view of Turkey to these concepts and this country's practices. At the same time, the featured institutions and the systematic are evaluated in the practice process of Turkey in this thesis. Keywords: Audit, Disclosure, Independent, Investor, Public.