Böbrek nakli sonrası fiziksel aktivitenin yaşam kalitesine etkisi

Abstract

Bu araştırma, böbrek nakli hastalarının fiziksel aktivite düzeylerinin yaşam kalitesine etkisini incelemek amacıyla tanımlayıcı ve ilişki arayıcı yöntemle yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini, İstanbul'da bir üniversite hastanesinin Transplantasyon Polikliniği'nde izlenen, 18-65 yaş arasında, böbrek nakli ameliyatından sonra en az 3 ay geçmiş olan, araştırmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden 205 hasta oluşturdu. İleri seviyede kalp yetersizliği bulunan, rejeksiyonu olan, ciddi nörolojik rahatsızlığı olan ve egzersiz yapmasına engel olacak kas iskelet sistemi problemi olan hastalar çalışmaya dahil edilmedi. Veriler; sosyo-demografik özellikleri belirlemek için araştırmacılar tarafından hazırlanan Hasta Bilgi Formu, fiziksel aktivite seviyesini belirlemek için Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi kısa formu (UFAA) ve yaşam kalitesini belirlemek için Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi WHOQOL- BREF Ölçeği kullanıldı. Verilerin analizinde; Shapiro-Wilk testi, sayı-yüzdelik hesaplamaları, t testi, Man-Whitney U testi, Kruskal Wallis testi, Dunn-Bonferroni post-hoc testi, Pearson ki- kare testi ile Fisher-Freeman-Halton exact test kullanıldı. Araştırma sonucunda, Böbrek nakli hastalarının yaş ortalaması 43,92±10,53 yıl (Min=18; Mak=65), %56,6'sı erkek, %70,2'si evli, %50,7'si ilköğretim mezunu, %65,4'ü hiç çalışmamakta, diyaliz süreleri ortalaması 59,81±63,51 ay (Min=0; Mak=240), böbrek nakil süreleri ortalaması 93,98±71,12 ay (Min=3; Mak=360), %20,5'nin böbrek hastalığı etyolojisinin bilinmeyen nedenden oluştuğu ve %68,8'inde verici tipinin canlı donör olduğu bulundu. UFAA sınıflamasına göre hastaların WHOQOL-BREF-Tr fiziksel sağlık, psikolojik ve sosyal ilişkiler alt boyut puanları bakımından istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu saptandı. Hastaların UFAA-MET puanları ile WHOQOL-BREF-Tr sosyal ilişkiler alt boyut puanları arasında pozitif yönde çok zayıf düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı ilişki olduğu belirlendi.ABSTRACT THE EFFECT OF PHYSICAL ACTIVITY ON THE QUALITY OF LIFE AFTER KIDNEY TRANSPLANTATION The aim of this study was to investigate the effect of physical activity on the quality of life in patients with kidney transplantation. The sample of the study consisted of 205 patients between 18-65 years old who had been followed in the Transplantation Policlinic of a university hospital in Istanbul, after at least 3 months after kidney transplantation and voluntarily attended to participate in the study. Patients with advanced heart failure, rejection, severe neurological disorder and musculoskeletal problems that prevented exercise were excluded from the study. Data; To determine the socio-demographic characteristics, the Patient Information Form prepared by the researchers, the International Physical Activity Questionnaire short form (UFAA) to determine the level of physical activity and the World Health Organization Quality of Life WHOQOL-Bref Scale were used to determine the quality of life. In the analysis of the data, number-percentage calculations, t-test, Shapiro-Wilk test, Man-Whitney U test, Kruskal Wallis test, Dunn-Bonferroni post-hoc test, Pearson chi-square test and Fisher-Freeman-Halton exact test were used. As a result of the study, the average age of kidney transplant patients was 43.92±10.53 years (Min=18; Mak=65), 56.6% were male, 70.2% were married, 50.7% were primary school graduates, 65.4% of them was not working, average dialysis time was 59.81±63.51 months (Min=0; Mak=240), kidney transplant time average is 93.98±71.12 months (Min=3; Mak=360), 20.5% of kidney disease etiology was due to unknown reason and 68.8% of donor type was live donor. According to the UFAA classification, there was a statistically significant difference in terms of WHOQOLBREF-Tr physical health, psychological and social relationships sub-dimension scores. It was determined that there was a very weak and statistically significant relationship between the patients' UFAA-MET scores and WHOQOL-BREF-Tr social relations subscale scores.