Evde bakım hizmeti alan ampüte bireylerin beden imajı algılarının, depresyon durumlarının ve yaşam kalitelerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırma, ampüte bireylerin sosyal yaşamlarına dönüş sürecinde ve sonrasında yaşadıklarını, hissettiklerini, deneyimlerini, karşılaştıkları güçlükleri ve başa çıkma yöntemlerini anlatabilmelerini sağlamak, uyum sürecinde yaşanan zorlukları, yaşam kalitelerini ve depresyon düzeylerini ortaya çıkarmak, bulunan bilimsel sonuçları yayınlayarak bu konuda farkındalığı arttırmak amacını gütmektedir. Araştırma 1-30 Mayıs 2019 tarihleri arasında Erzurum ilinde Evde Sağlık Hizmeti alan, çalışmaya katılmayı kabul eden 4'ü kadın 7'si erkek 11 kişi ile gerçekleştirildi. Araştırmaya katılmayı kabul eden hastalara, araştırmacı tarafından gerekli açıklamalar yapıldıktan sonra, anketler yüz yüze görüşme yöntemi ile dolduruldu. Araştırma, tanımlayıcı tipte nicel desende tasarlandı. Araştırmanın yöntemi, tarama yöntemi olarak belirlenmiştir. Araştırma verilerinin toplanmasında, araştırmacı tarafından literatür doğrultusunda oluşturulan sosyodemografik özellikleri içeren Hasta Tanıtım Formu, 'Ampüte Vücut İmaj Skalası-Revize (AVİS-R)', 'Kısa Form SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği' ve 'Beck Depresyon Ölçeği' kullanıldı. Araştırma için elde edilen veriler, betimsel istatistik yöntemleri ve Mann Whitney-U analizi ile incelendi. Veriler SPSS 22.0 paket programı ile analiz edildi. Ampütasyonlu bireylerin yaşam kalitesini arttırabilmek çok yönlü değerlendirme, bilgi, çaba ve zaman istemektedir. Psikolojik faktörler asla göz ardı edilmemelidir. Ameliyat sonrası evde bakım sürecinde hastaların sağlık profesyonellerine ulaşım imkânları arttırılarak evde bakım kalitesi yükseltilebilir. Anahtar Kelimeler: Evde bakım, Ampütasyon, Yaşam kalitesi, Depresyon.

The aim of this study is to provide amputee individuals telling about their experiences, difficulties and coping methods during and after returning to their social lives, to reveal the quality of life and depression levels, and to raise awareness on this issue by publishing scientific results. The study was carried out with 11 people (4 female, 7 male) receiving home health service in Erzurum province between 1-30 May 2019 who agreed to participate in the study. After the necessary explanations were made by the researcher, the questionnaires were filled in by face-to-face interview method for the patients who agreed to participate in the study. The research was designed in a quantitative design. The research method was determined as the screening method. Data were collected by using the Patient Identification Form which included sociodemographic characteristics developed by the researcher in the ligth of literature, Amputated Body Image Scale-Revised (AVIS-R)' form, 'Short Form SF-36 Quality of Life Scale' form and 'Beck Depression Scale' form. Descriptive statistics and Mann Whitney-U analysis were used for data analysis. All data were processed into SPSS 22.0 package program and analyzed through SPSS program. Improving the quality of life of amputated individuals requires multi-faceted evaluation, knowledge, effort and time. Psychological factors should never be ignored. The quality of home care can be improved by increasing the accessibility of patients to health professionals during the postoperative home care process. Keywords: Home care, Amputation, Quality of life, Depression.