Laktasyon dönemindeki annelere uygulanan farklı beslenme programlarının sağılan sütün miktarı ve içeriği üzerine etkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Yaşamın ilk altı ayında bebeğin en önemli besin kaynağı olarak yalnızca anne sütü almasının bebek için yeterli olması nedeniyle, anne sütünün miktarı ve bileşimi hakkında doğru ve güncel bilgilere sahip olmak önem taşımaktadır. Annenin diyetinin, sütün miktarı ve bileşimi üzerindeki etkisi konusu henüz bir netlik kazanmamıştır. Bazı ülkelerde olduğu gibi Türkiye'de de bu konuda yeterli çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışma, annenin beslenmesi ile anne sütünün miktarı ve bileşimi arasındaki ilişkiyi daha iyi anlamak ve uygulamada daha etkili olmak amacıyla, 24-35 yaş arası 1-6 aylık (4-24 haftalık) laktasyon sürecinde olan 72 anne ile deneysel bir çalışma olarak yürütüldü. Annelere ilk hafta sağlıklı beslenme, ikinci hafta karbonhidrattan, üçüncü hafta proteinden, dördüncü hafta yağdan ve beşinci hafta ise sıvıdan zengin beslenme programı uygulandı. Haftalık beslenme programlarına göre süt miktarı belirlenip ilk üç haftada anne sütü örneklerinin analizi yapıldı. Anne sütü örnekleri bazı amino asitler, laktoz ve B2 vitamini açısından değerlendirildi. Tüm annelerin sağlıklı beslenme, karbonhidrattan zengin ve proteinden zengin beslenme programlarına göre, yağdan zengin beslenme programı sonrası sütün miktarı istatistiksel olarak daha düşüktü (p<0,05). İlk hafta uygulanan sağlıklı beslenme programına göre karbonhidrattan zengin beslenme programı sonrasında sütteki glutamik asit, serin, glisin, histidin, tirozin, valin, izolösin, lösin, lizindeki artışın istatistiksel olarak anlamlı olduğu görüldü (p<0.05). Üçüncü hafta uygulanan proteinden zengin beslenme programındaki aspartik asit, glutamik asit, glisin ve lizin amino asitleri ilk haftada uygulanan sağlıklı beslenme programına göre ölçülen değerlerden fazla bulundu (p<0,05). Sütün laktoz içeriğinin sağlıklı beslenme programına göre karbonhidrattan zengin beslenme programı sonrasında azaldığı, proteinden zengin beslenme sonrasında arttığı tespit edildi (p<0.05). Sağlıklı beslenme programına göre hem karbonhidrattan zengin beslenme hem de proteinden zengin beslenme programı sonrasında sütün riboflavin içeriğinde azalma olduğu bulundu (p<0.05). Araştırmanın sonucunda; anne sütünün besin bileşiminin ve miktarının annenin beslenmesinden etkilendiği bulundu. Emzirme döneminde annenin beslenmesinde makro ve mikro besin ögelerinin dengeli alınmasını sağlamak, anne sütünün bileşimini ve miktarını etkileyebileceği için bebeğin büyümesi ve gelişiminde son derece önemlidir.The fact that during the first six months of life, the baby relies solely on breast milk as the most important source of nutrition makes it essential to have accurate and up-to-date information about the quantity and composition of breast milk. The impact of the mother's diet on the amount and composition of breast milk is still not fully understood, and there is a lack of sufficient research on this topic in Turkey, as in some other countries. To better understand the relationship between maternal nutrition and the quantity and composition of breast milk and to be more effective in practice, a experimental study was conducted with 72 mothers between the ages of 24 and 35, who were in the lactation period of 1-6 months (4-24 weeks). The mothers were subjected to a weekly nutrition program starting with healthy eating in the first week, followed by a diet rich in carbohydrates in the second week, a diet rich in protein in the third week, a diet rich in fat in the fourth week, and finally a diet rich in fluids in the fifth week. The milk quantity was determined according to the weekly nutrition programs, and breast milk samples were analyzed in the first three weeks. The breast milk samples were evaluated for certain amino acids, lactose, and vitamin B2 content. Statistically, after the diet rich in fat, the milk quantity was lower compared to the healthy eating, carbohydrate-rich, and protein-rich diets (p<0.05). After the healthy eating program in the first week, there was a statistically significant increase in glutamic acid, serine, glycine, histidine, tyrosine, valine, isoleucine, leucine, and lysine in the milk following the carbohydrate-rich diet program (p<0.05). After the protein-rich diet applied in the third week, aspartic acid, glutamic acid, glycine, and lysine amino acids were found to be higher compared to the values measured after the healthy eating program in the first week (p<0.05). It was observed that the lactose content of breast milk decreased after the carbohydrate-rich diet compared to the healthy eating program, while it increased after the protein-rich diet (p<0.05). Both the carbohydrate-rich and protein-rich diets caused a decrease in the riboflavin content of the breast milk compared to the healthy eating program (p<0.05). In conclusion, the study found that the nutritional composition and quantity of breast milk were influenced by the mother's diet. Ensuring a balanced intake of macro and micronutrients in the mother's nutrition during the breastfeeding period is of utmost importance as it can affect the composition and quantity of breast milk, which in turn plays a crucial role in the baby's growth and development.