İstanbul ilinde özel dal hastanelerinde çalışan hemşirelerde işyeri nezaketsizliği, örgütsel sinizim, görev bağımlılığı ve iş tatmini arasındaki ilişkiler

Abstract

Bu araştırma; ülkemizde sağlık sektörü çalışanları üzerinde yapılan araştırmalar incelendiğinde özelikle kadın çalışanların yüksek sayıda olduğu hemşirelik mesleğindeki; işyeri nezaketsizliği, örgütsel sinizm, görev bağımlılığı ve iş tatmini düzeylerinin incelendiği kesitsel bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini, İstanbul'da faaliyet gösteren kamuda hizmet veren 4 özel dal eğitim ve araştırma hastanesinde çalışan hemşireler oluşturmaktadır ve çalışmada örnekleme yöntemi olarak kolayda örnekleme yöntemi kullanılmış olup, 659 hemşireye ulaşılmıştır. Araştırmanın pilot çalışmasında İstanbul Avrupa Yakasında bulunan Metin Sabancı Baltalimanı Kemik Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesinde çalışan toplamda 120 hemşireden oluşan evrenin tamamına ulaşılmaya çalışılmış ve araştırmaya katılmayı kabul eden 64 adet hemşireden veri formu toplanarak anketin geçerlilik ve güvenilirlik analizleri ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın ilk aşamasında Cortina ve ark. (2001) tarafından geliştirilen, Gök ve ark. (2019) tarafından Türkçe 'ye uyarlanan ve 7 maddeden oluşan İşyeri Nezaketsizliği Ölçeği, hemşirelerin işyeri nezaketsizliği algılamalarını belirlemek amacıyla uygulanmıştır. Araştırmanın devamında ise örgütsel sinizme ilişkin algının ölçülmesinde Brandes ve ark. (1999) tarafından geliştirilmiş olan, Güzeller ve Kalağan (2008) tarafından Türkçe'ye uyarlanan ve 13 maddeden oluşan Örgütsel Sinizm Ölçeği uygulanmıştır ve bu ölçekte bilişsel, duyuşsal ve davranışsal olmak üzere üç boyut yer almaktadır. Bu ölçekler ile birlikte görev bağımlılığına ilişkin algının ölçülmesinde Kiggundi (1983) tarafından geliştirilen, başlatılan görev bağımlılığı ve teslim alınan görev bağımlılığı olmak üzere iki boyuttan oluşan; Görev Bağımlılığı Ölçeği ve iş tatminine ilişkin algının ölçülmesinde Chinyere ve Onuoha (2015) tarafından geliştirilen İş Tatmini Ölçeğinin Türkçe'ye uyarlaması gerçekleştirilmiştir. Uygulama verileri analiz edilirken, Kruskal-Wallis H testi, tanımlayıcı istatistik, bağımsız T testi, üçlü karşılaştırmalarda ANOVA kullanılmıştır. Üçlü karşılaştırmalarda anlamlılığın sebebi araştırılırken LSD gibi Post Hoc analizlerinden faydalanılmıştır. Bunlara ek olarak açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri de yapılmıştır. Ayrıca değişkenler arasındaki ilişki korelayson analizi ile incelenmiştir. Analizde SPSS 23.0 (Statistical Package For Social Science) programı kullanılmıştır. Analizler sonucunda, işyeri nezaketsizliğinin yüksek, görev bağımlılığının düşük, örgütsel sinizmin yüksek, iş tatmininin düşük olduğu görülmektedir. Korelasyon analizi sonucunda, görev bağımlılığı ile işyeri nezaketsizliği ve örgütsel sinizm arasında düşük düzeyde pozitif ilişki, örgütsel sinizm ile işyeri nezaketsizliği arasında yüksek düzeyde pozitif ilişki, iş tatmini ile işyeri nezaketsizliği arasında orta düzeyde negatif ilişki ve iş tatmini ile örgütsel sinizm arasında yüksek düzeyde negatif ilişki bulunmaktadır. Anahtar Kelimeler: İşyeri Nezaketsizliği, Örgütsel Sinizm, Görev Bağımlılığı, İş Tatmini.This research is a cross-sectional study examining the levels of workplace incivility, organizational cynicism, task dependency, and job satisfaction, especially among female nurses, in the nursing profession where female employees are particularly numerous in our country, as observed in previous studies conducted on healthcare sector employees. The population of the study consists of nurses working in 4 private specialty training and research hospitals serving in the public sector in Istanbul. The study used a convenience sampling method, reaching 659 nurses. In the pilot study of the research, an attempt was made to reach the entire population consisting of a total of 120 nurses working at the Metin Sabancı Baltalimanı Bone Diseases Training and Research Hospital on the European side of Istanbul. Data were collected from 64 nurses who agreed to participate in the research, and the validity and reliability analyses of the questionnaire were conducted. In the first stage of the research, the Workplace Incivility Scale, developed by Cortina et al. (2001), adapted into Turkish by Gök et al. (2019), consisting of 7 items, was applied to determine nurses' perceptions of workplace incivility. In the continuation of the research, the Organizational Cynicism Scale, developed by Brandes et al. (1999) to measure the perception of organizational cynicism, adapted into Turkish by Güzeller and Kalağan (2008), consisting of 13 items and including three dimensions: cognitive, affective, and behavioral, was applied. In addition to these scales, the Task Dependency Scale, developed by Kiggundi (1983) to measure the perception of task dependency, consisting of two dimensions: initiated task dependency and received task dependency, and the Turkish adaptation of the Job Satisfaction Scale developed by Chinyere and Onuoha (2015) were also conducted. During the analysis of the application data, the Kruskal-Wallis H test, descriptive statistics, independent T test, and ANOVA in triple comparisons were used. Post Hoc analyses such as LSD were used to investigate the cause of significance in triple comparisons. In addition, exploratory and confirmatory factor analyses were also performed. Furthermore, the relationship between variables was examined through correlation analysis. SPSS 23.0 (Statistical Package For Social Science) program was used for the analysis. As a result of the analyses, it is observed that workplace incivility is high, task dependency is low, organizational cynicism is high, and job satisfaction is low. The correlation analysis result indicates a low-level positive relationship between task dependency and workplace incivility and organizational cynicism, a high-level positive relationship between organizational cynicism and workplace incivility, a moderate-level negative relationship between job satisfaction and workplace incivility, and a high-level negative relationship between job satisfaction and organizational cynicism. Keywords: Workplace Incivility, Organizational Cynicism, Task Dependency, Job Satisfaction.