Okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ile öğretmenlerin iş doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Sultangazi örneği)

Abstract

Eğitim örgütlerini oluşturan yapılar içinde önemli yere sahip olan öğretmenlerin davranışları ve tutumları günümüzde de farklı nitelikteki araştırmaların konusu olmaya devam etmektedir. Bu araştırma okul yöneticilerinin kullandıklarının güç kaynakları ile öğretmenlerin iş doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini 2015-2016 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili Sultangazi ilçesindeki MEB'e bağlı devlet ortaokullarında görev yapan 1100 kadrolu öğretmen oluşturmaktadır. Örneklem sayısı olarak 215 kişi alınmıştır. Araştırma için Sultangazi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'nden gerekli izinler alınmıştır. Araştırmada veri toplamak için 2 ölçekten yararlanılmıştır. Bunlardan birisi Koşar tarafından geliştirilen ve 33 maddeden oluşan Güç Tipi Ölçeği adlı ölçek, diğeri de Hackman ve Oldham tarafından geliştirilmiş olan ve Taşdan tarafından okul ve öğretmenler için uyarlanan 14 madden oluşan İş Doyum Ölçeğidir. İlk ölçekte ayrıca araştırmaya katılan öğretmenlerin demografik özelliklerini belirlemeyi amaçlayan Kişisel Bilgiler Bölümü yer almıştır. Araştırmada verilerin çözümlenmesi için istatistik paket programı kullanılmıştır. Ayrıca araştırmada Frekans Analizi, Bağımsız t Testi, Anova (Post-Hoc: LSD), Cronbach's Alpha, Pearson Korelasyon testleri de kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin algısına göre okul yöneticilerinin güç kaynaklarından en çok ödül gücünü en az da zorlayıcı gücü kullandıkları belirlenmiştir. Araştırmada okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişkiye bakıldığında, ödül gücü ve kişilik güçleri ile iş doyumu arasında pozitif doğrusal anlamlı ve güçlü bir ilişki belirlenmiştir. Buna göre ödül gücü ve kişilik güçleri faktörü ortalaması arttıkça iş doyumunda arttığı gözlemlenmiştir. Araştırmada iş doyumu ile yasal güç arasında da pozitif doğrusal anlamlı bir ilişkinin varlığı belirlenmiştir ancak bu ilişki ödül gücü ve kişilik gücü faktörleri kadar güçlü bir ilişki değildir. Araştırmadan elde edilen diğer bir sonuca göre iş doyumu ile zorlayıcı güç arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki belirlenmemiştir. Anahtar kelimeler: Güç, iş doyumuBehaviors and attitudes of teachers who have important positions in the structures that constitute educational organizations continue to be the subject of researchers of different qualities. This research was conducted to determine the effects of school administrators' power sources on teachers' job satisfaction level. The scope of the research is composed of 1100 permanent teachers working in state secondary schools affiliated to the Ministry of National Education in the province of Sultangazi in Istanbul in the academic year of 2015-2016. The permissions were obtained from the Sultangazi District National Education Directorate fort he research. The number of samples was 215. Two scales were used to collect data in the study. One of them is a scale called Power Type Scale which is developed by Koşar and consists of 33 items and the other is a Job Satisfaction Scale which is developed by Hackman and Oldham and consists of 14 materials adapted by Taşdan for schools and teachers. The first scale also included the Personal Information section which aims to determine the demographic characteristics of the teachers participating in the survey. A statistical program was used to analyze the data in the study. In addition, Frequency Analysis, Independent t-Test, ANOVA (Post-Hoc: LSD), Cronbach's Alpha and Pearson Correlation tests were also used in the research. As a result of the study, according to the perception of the teachers, it was determined that school administrators use the most reward power from power sources and the least coercive power. İn the study it has been determined that school directors use the reward power most from their power sources, then they use their personality power, and then their legal power, lastly they use compelling power least. When the relationship between the power sources used by the school administrators and the job satisfaction of the teachers was examined in the research, a positive linear and strong relation between reward power and personal power and job satisfaction was determined. There is also a positive linear relationship between job satisfaction and legal power in the survey, but this relationship is not as strong as reward power and personality power factors. According to another result obtained from the research, no statistically significant relationship between job satisfaction and compulsive power was determined. Keywords: Power, Job Satisfaction