Alkol madde kullanım bozukluğu tanısı alan bireylerde sosyal işlevsellik, tedavi motivasyonu ve tedaviye uyum arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, alkol madde kullanım bozukluğu tanısı alan bireylerde sosyal işlevsellik, tedavi motivasyonu ve tedaviye uyum düzeyini belirlemek, birbirleriyle arasındaki ilişkiyi incelemek amacı ile yapılmıştır. Bu araştırma tanımlayıcı araştırma yöntemi ile yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini AMATEM polikliniğine bir yılda başvuran madde kullanım bozukluğu olan 390 birey oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, Sosyodemografik Form, Kısa İşlevsellik Değerlendirme Ölçeği, Tedavi Motivasyonu Anketi ve Tıbbi Tedaviye Uyum Oranı Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde ortalama, standart sapma gibi tanımlayıcı istatistiksel yöntemler, demografik verilere dair frekans dağılımları (sayı, yüzde, ortalama, standart sapma), bağımsız örneklem t testi, ANOVA, korelasyon analizleri kullanılmıştır. Alkol madde kullanım bozukluğu olan bireylerin işlevselliklerinin orta düzeyin üstünde olduğu saptanmıştır. Bireylerin çalışma süresi, gelir durumu, eğitim durumu, tedavi alma durumlarının sosyal işlevselliğini etkilediği tespit edilmiştir. Katılımcıların özerklik puanları arttıkça içsel motivasyon ve yardım arayışı motivasyon puanları arttığı belirlenmiştir. Mesleki işlevsellik puanları arttıkça dışsal motivasyon ve tedaviye güvensizlik motivasyon puanlarının arttığı görülmüştür. Mali işlevsellik puanları arttıkça içsel motivasyon puanının arttığı saptanmıştır. Bilişsel işlevsellik puanları arttıkça dışsal, içsel, yardım arayışı ve tedaviye güvensizlik motivasyon puanlarının arttığı saptanmıştır. Kişilerarası ilişkiler işlevsellik puanları artıkça dışsal motivasyon ve tedaviye güvensizlik motivasyon puanlarının artığı, tedaviye uyumlarının azaldığı görülürken boş zaman işlevsellik puanları arttıkça içsel motivasyon ve tedaviye güvensizlik motivasyon puanlarının arttığı tespit edilmiştir. Tedaviye uyum puanları artıkça tedaviye güvensizlik puanlarının azaldığı tespit edilmiştir. Bu çalışmanın sonucunda alkol madde kullanım bozukluğu tanısı olan bireylerin sosyal işlevsellik düzeyleri orta düzeydedir ve sosyal işlevselliğin tedavi motivasyonu ile tedavi uyumları arasında ilişkisi olduğu görülmüştür. Bağımlılık tanısı alan bireylerin bir işte devam etmesi kolaylaştırılarak, eğitim düzeyini artırıcı önlemler ele alınarak, ayrıca, yatarak tedavi alma durumları ve kullandıkları madde türü gibi değişkenler dikkate alınarak işlevselliklerini artırıcı yöntemler planlanması önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: sosyal işlevsellik, madde kullanım bozukluğu, alkol kullanım bozukluğu, tedavi uyumu, tedavi motivasyonuThis study was conducted to determine the level of social functionality, treatment motivation and adherence to treatment in individuals diagnosed with alcohol and substance use disorder, and to examine the relationship between them. This research was conducted with the descriptive research method. The sample of the study consisted of 390 individuals with substance use disorder who applied to the AMATEM outpatient clinic in one year. The data of the study were obtained by using the Sociodemographic Form, Brief Functioning Rating Scale, Treatment Motivation Questionnaire and Medical Treatment Adherence Scale. Descriptive statistical methods such as mean and standard deviation, frequency distributions of demographic data (number, percentage, mean, standard deviation), independent sample t-test, ANOVA, and correlation analyzes were used in the evaluation of the data. It has been determined that the functionality of individuals with alcohol and substance use disorder is above the moderate level. It has been determined that individuals' working time, income, education level, and receiving treatment affect their functionality levels. It was determined that as the autonomy scores of the participants increased, their intrinsic motivation and help seeking motivation increased. It was observed that as occupational functionality scores increased, extrinsic motivation and motivation to distrust treatment increased. It was observed that as their financial functionality scores increased, their intrinsic motivation increased. It was determined that as cognitive functioning scores increased, extrinsic motivation, intrinsic motivation, help seeking motivation and treatment distrust motivation increased. It was observed that as the interpersonal relations functionality scores increased, the extrinsic motivation and treatment distrust motivation scores increased, and their adherence to treatment decreased. It was determined that as the leisure functionality scores increased, the intrinsic motivation and treatment distrust motivation scores increased. It was determined that as treatment compliance scores increased, treatment distrust scores decreased. As a result of this study, the social functionality levels of individuals diagnosed with alcohol and substance use disorder were moderate, and it was observed that social functionality had a relationship between treatment motivation and treatment compliance. It is recommended to plan methods to increase the functionality of individuals diagnosed with addiction, by making it easier to continue in a job, by taking measures to increase their education level, and by taking into account variables such as their inpatient treatment status and the type of substance they use. Keywords: social functionality, substance use disorder, alcohol use disorder, treatment compliance, treatment motivation