ASSESSMENT OF THE FOOTBALL REFEREES' INTERPRETATIONS ON THE LAWS OF THE GAME

Abstract

Bir futbol maçının zevkli, heyecan verici, Fair Play ilkeleri içersinde, bol gollü geçmesinde ve bitmesinde veya düzensiz, olaylı, kavgalı bir hava içersinde oynanmasında hakemin rolü son derece önemlidir. Dünya futbolunun en üst kurumu olan FIFA; Futbol Oyun Kurallarının tüm dünyada standart bir yaklaşımla yorumlanmasını amaçlamaktadır. Böylece futbolda; hakeme, medyaya, futbolcuya, yorumcuya, seyirciye ve yöneticiye göre farklı yorumları ortadan kaldırmak istemektedir. Bu amaçla, Dünya Futbol Federasyonları Birliği FIFA tarafından hazırlanarak ülke federasyonlarına 24 maç pozisyonu gönderilmiş ve bu pozisyonlarda hakemler tarafından verilmesi istenen kararlar belirtilmiştir. Araştırmamız; 2007 2008 futbol sezonu için, Türkiyenin çeşitli illerinden gelerek Süper Lig, Süper Lig Yardımcı, A Klasman, B Klasman C Klasman ve C Klasman Yardımcı Hakem Kadroları- na Yükselme Kurslarına katılan 336 hakem üzerinde uygulanmıştır. Araştırmaya katılan hakemlere; araştırma ile ilgili ayrıntılı bilgi verildikten sonra, değerlendirme kâğıtları dağıtılmıştır. 24 pozisyondan oluşan FIFA görüntüleri tek tek izlettirilerek, her pozisyondan sonra pozisyonla ilgili yorumlarının kâğıtlara işaretlenmesi istenilmiştir. Pozisyon görüntüleri çok net olup, herkesin rahat görebileceği dev ekranlardan hakemlere izlettirilmiştir. Değerlendirme kâğıtları, her pozisyonla ilgili teknik ve disiplin kararı olmak üzere iki bölümden oluşmuştur. Değerlendirme formu üzerindeki teknik kararlarının dört, disiplin kararlarının ise 3 yanıt seçeneği bulunmaktadır. Teknik kararlar; Faul Yok , Endirekt Serbest Vuruş , Direkt Serbest Vuruş ve Penaltı seçeneklerinden, Disiplin Kararları ise; Kart Yok , İhtarve İhraç seçeneklerinden oluşmaktadır. Hakemlerin her pozisyon için verdikleri kararların yüzdeleri hesaplanmış ve yorumlar bu değerler üzerinden yapılmıştır. 24 pozisyondan oluşan FIFA görüntüleri ile ilgili araştırmaya katılan 336 hakemin verdikleri yanıtlar değerlendirildiğinde; hakem başına düşen doğru yanıt ortalaması 14, yanlış yanıt ortalaması ise 10dur. Futbol Hakemlerinin hatalı karar vermelerinin çok çeşitli nedenleri bulunmaktadır. Bunlardan bazılarını ele aldığımızda; eğitim eksikliği, maç sırasında iyi pozisyon alamamaları, pozisyona uzak kalmaları, yorgunluk, seyirci baskısı, medya baskısı, futbolcu baskısı, pozisyonu yanlış algılama ve yorumlama, kural bilgisinin yetersizliği, vd. sayılabilir. Bu nedenler çok çeşitlilik gösterebilir. Hakemlerin hatalı karar verme nedenleri hakkında, bugüne kadar var olan genel kanı, daha çok hakemlerin maçlarda yaşadığı olumsuz koşullara bağlı olduğu yönündeydi. Bu çalışmamız; maçlarda yaşanan bütün bu olumsuz koşullar ortadan kaldırıldığında ve hakemlere ekran başında kuralları çok net olan pozisyonlar izlettirildiğinde, verdikleri kararların da standart olmadığını ortaya koymaktadır.