Revitalizing Old Belgrade Through Macro Scale Green Corridors: A Green Infrastructure Approach

Abstract

Bu çalışma, Sırbistan'ın başkenti Belgrad'ın metropoliten yeşil yapısını, özellikle yeşil altyapının stratejik bir bileşeni olarak makro ölçekli yeşil koridorların işlevine odaklanarak, tarihi kentsel çekirdeği olan Eski Belgrad'ın canlandırılması bağlamında incelemektedir. İklim değişikliği, kentsel parçalanma, düşük ekolojik bağlantı ve kamusal yeşil alan eksikliği gibi artan sorunlar, modern şehirlerin daha sürdürülebilir, sağlıklı ve dirençli kentsel bağlamlar geliştirmek için yeşil altyapı planlaması gibi stratejilere ihtiyaç duymasına neden olmaktadır. Bu bağlamda, özellikle makro ölçekli yeşil koridorlar (kentsel alanlardan geçen büyük, kesintisiz ve birbirine bağlı açık ve bitkilendirilmiş alan ağları), ekolojik uyumu teşvik etmek, insan refahını artırmak ve şehrin hızlı kentsel genişleme ve otomobil odaklı gelişim sonucunda kaybolan mekânsal mantığını yeniden kurmak için son derece etkili araçlar olarak sunulmaktadır. Başkent Belgrad, özellikle de tarihî merkezi, böyle bir müdahale için açık bir örnektir. Eski Belgrad, en büyük ve en değerli kültürel ve tarihî miras rezervlerine ve en önemli yeşil alanlara en büyüğü Kalemegdan Parkı ve Topčider olmak üzere sahip önemli bir kültürel ve tarihî bölgedir. Ne yazık ki bu alanlar birbirinden kopuktur; altyapı, yoğun trafik yolları ve plansız kentsel büyüme ile kesilmiştir. Bu alanların çevresel, rekreasyonel ve sosyal potansiyelleri, ekolojik ya da yaya sürekliliği sağlanamadığı için nihayetinde zayıflamaktadır. Bu araştırma, makro ölçekli yeşil koridorların, bu alanları birbirine bağlayarak anlamlı bir ekolojik ve kültürel peyzaj oluşturmak suretiyle böyle bir canlandırmanın itici gücü olabileceğini öne sürmektedir. Anlatı temelli bir literatür taraması yaklaşımı temelinde, bu çalışma, Madrid Río (İspanya), New York'taki High Line (ABD), Paris'teki Promenade Plantée (Fransa), Ruhr bölgesindeki Emscher Peyzaj Parkı (Almanya), Seul'ün Yeşil Kuşağı (Güney Kore), Singapur Park Bağlantı Ağı ve São Paulo Metropolitan Yeşil Kuşağı (Brezilya) gibi yedi uluslararası makro ölçekli yeşil koridor örneğini analiz etmektedir. Bahsi geçen projeler, coğrafi, sosyoekonomik ve planlama bağlamlarının çeşitliliği ve kent yenilemesini teşvik etme, biyolojik çeşitliliği artırma, aktif hareketliliği teşvik etme ve atıl alanların yeniden kullanımı konularındaki kanıtlanmış başarılarına göre seçilmiştir. Karşılaştırmalı analiz yoluyla, araştırma bu projelerin temel planlama fikirlerini, tasarım stratejilerini ve yönetişim biçimlerini ortaya koymaktadır. Bu bulgular daha sonra Eski Belgrad'ın kentsel morfolojisi, yeşil altyapı eksiklikleri ve kültürel peyzajı bağlamında değerlendirilmiştir. Bu durum, kentsel, mimari ve doğal alanları birbirine bağlayan, ekolojik işlevi kamusal alanın iyileştirilmesi, kültürel mirasın korunması ve uzun vadeli kentsel dayanıklılığın artırılması ile uyumlu hale getiren makro ölçekli yeşil koridorların gerçekleştirilmesine yönelik kavramsal bir çerçeve ve mekânsal stratejiye katkı sağlar. Son olarak, tez, yeşil altyapı ve sürdürülebilir kentsel gelişim literatürüne katkı sunmakta, küresel düzeyde yönlendirilen ancak yerel düzlemde kök salan yeşil koridor stratejilerinin, Belgrad gibi tarihsel olarak karmaşık şehirlerde daha sağlıklı, daha bağlantılı ve daha kapsayıcı (kentsel) gelecekleri yeniden hayal etmede nasıl etkili olabileceğini vurgulamaktadır. ANAHTAR KELİMELER: Yeşil Koridorlar, Ekolojik Bağlantı, Kentsel Canlandırma ve Yeşil Altyapı

This study explores the metropolitan green structure of Serbia's capital, Belgrade in the context of the revitalization of the Old Belgrade, its historical urban core, with particular focus on the function of the macro-scale green corridors as a strategic component of green infrastructure. Growing challenges such as climate change, urban fragmentation, low ecological connectivity, and lack of public green space, are making modern cities in need of strategies like green infrastructure planning for developing more sustainable, healthy and resilient urban contexts. Within these terms, macro-scale green corridors (large, continuous and interconnected networks of open and vegetated areas that cut through urban areas), in particular, have been presented as highly effective tools to stimulate ecological harmony, human welfare and the reestablishment of the spatial logic of the city which has been lost as a result of its rapid urban expansion and of car-oriented development. The capital of Belgrade, especially its historical center, is an obvious case for such an action. The Old Belgrade is an important cultural and historical region, with the largest and most valuable reserves of cultural and historical heritage and the most significant green surface the largest being the Kalemegdan Park and Topčider. Unfortunately, these spaces are disconnected from each other, cut off by infrastructure, congested traffic routes, and unplanned urban growth. Their combined environmental, recreational and social potential is ultimately undermined through failure to achieve that either ecological or pedestrian continuity. This research proposes that macro-scale green corridors can act as the driver of such a rejuvenation, by linking them with one another in a consequential ecological and cultural landscape. Based on a narrative literature review approach, the paper draws upon an analysis of more than seven international cases of macroscopic green corridors, such as the Madrid Río (Spain), the High Line in New York (USA), the Promenade Plantée in Paris (France), the Emscher Landscape Park in the Ruhr area (Germany), the Seoul's Greenbelt (South Korea), Singapore's Park Connector Network and the Metropolitan Green Belt São Paulo, Brazil. The projects in question were chosen on the basis of their rich variety of geographical, socioeconomic and planning contexts as well as according to their proved effectiveness in promoting urban regeneration, biodiversity enhancement, active mobility and regeneration of wastelands. Through comparative analysis, the research discovers the principal planning ideas, design strategies, and governance forms underlining the projects. These results are further placed into the context of Old Belgrade's urban morphology, green infrastructure deficiency and the cultural landscape. This instance contributes to a conceptual framework and spatial strategy for the realization of macro-scale green corridors in Old Belgrade which would connect both the urban, architectural and the natural and align ecological function with public space improvement, preservation of cultural heritage and increase in urban resilience in the long run. Finally, the thesis adds to the literature on green infrastructure and sustainable urbanism, highlighting how globally driven, locally anchored green corridor strategies can become instrumental in re-imagining healthier, more connected, and more inclusive (urban) futures in historically intricate cities of the likes of Belgrade. KEYWORDS: Green Corridors, Ecological Connectivity, Urban Revitalization and Green Infrastructure