Şizofreni tanısı alan kadın hastaların içselleştirilmiş damgalama ve işlevselliği ile bakım vericilerinin duygu dışavurumu arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, şizofreni tanısı alan kadın hastalarının içselleştirilmiş damgalama ve işlevselliği ile bakım vericilerinin duygu dışavurumu arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Tanımlayıcı ve karşılaştırmalı tipte gerçekleşen araştırmanın örneklemini; Eylül 2020 - Aralık 2020 tarihleri arasında bir Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesinde yatan şizofreni tanısı konan 120 kadın hasta ve 120 hasta yakını oluşturdu. Verilerin toplanmasında sosyo-demografik bilgi formu, Ruhsal Hastalıklarda İçselleştirilmiş Damgalama Ölçeği (RHİDÖ), Şizofrenide İşlevsel İyileşme Ölçeği (ŞİLÖ), Duygu Dışavurumu Ölçeği (DDÖ) kullanılmıştır. Veriler; tanımlayıcı analizler, Mann Whitney-U, Kruskal Wallis, Spearmann ve Lojistik regresyon ile analiz edildi. Damgalanmaya karşı direnç ve kalıp yargıların onaylanması alt ölçek puanı ile düşmancıl eleştirel oluş, aşırı ilgi koruma kollama müdahale ve DDÖ toplam puan arasında anlamlı zayıf pozitif korelasyon tespit edilmiştir. ŞİLÖ alt ölçek puanları ile düşmancıl eleştirel oluş, aşırı ilgi koruma kollamama müdahale alt ölçek puanları ve DDÖ toplam puan arasında anlamlı zayıf negatif korelasyon tespit edilmiştir. Çalışmada, hastaların yatış nüks sıklığı arttıkça hasta yakınlarının düşmancıl eleştirel oluş, aşırı ilgi koruma kollama müdahale ve toplam DDÖ puanları istatistiksel açıdan anlamlı olarak artış göstermektedir (p<0,001). Psikiyatrik hastalık süresi ile düşmancıl eleştirel oluş puanları anlamlı zayıf pozitif korelasyon tespit edilmiştir (p=0,048, rho=0,178). DDÖ toplam üzerine psikiyatrik hastalık süresi 0,478 katsayı (p=0,001) ile etki ettiği tespit edilmiştir. Düşmancıl eleştirel oluş alt ölçeği üzerine yatış sayısı 0,289 kat sayı ile (p=0,010) etki ettiği tespit edilmiştir. Araştırma sonucuna göre, bakım vericilerdeki duygu dışavurumu ile hastaların içselleştirilmiş damgalanma ve işlevselliği arasında ilişki olduğu saptanmıştır. Tüm bu sonuçlar doğrultusunda, hasta yakınlarındaki yüksek duygu dışavurumunu ve hastalardaki içselleştirilmiş damgalanmayı azaltmak, işlevselliği arttırmak için sosyal beceri eğitimleri, hasta ve bakım vericilerinin olumlu aile ilişkisini artıracak eğitim ve destekleyici psikoeğitim çalışmaları yapılabilir.

The aim of this study is to examine the relationship between internalized stigmatization and functionality of female patients diagnosed with schizophrenia and their caregivers' emotional expression. Descriptive and comparative design research sample conducted 120 patient relatives and 120 woman patients diagnosed with schizophrenia hospitalized in a Mental Health and Neurological Diseases Training and Research Hospital between September 2020 and December 2020. Socio-demographic information form, Internalized Stigmatization Scale for Mental Illnesses (ISMI), Functional Recovery Scale in Schizophrenia (FRSS), Expressed Emotion Scale (EE) were used to collect the data. Data; Descriptive analyzes were analyzed by Mann Whitney-U, Kruskal Wallis, Spearmann and Logistic regression. A significant weak positive correlation was found between resistance to stigmatization and the approval of stereotypes subscale score, and hostile criticality, over-attention-seeking, intervention, and the total score of EE. Significant weak negative correlation was found between the FRSS subscale scores and the hostile criticality, excessive attention-seeking intervention subscale scores, and the total score of EE. In the study, as the frequency of hospitalization relapse increases, the hostile criticality, over-attention-seeking, intervention and total EE scores of the patients' relatives increase statistically significantly (p <0.001). A significant weak positive correlation was found between the duration of psychiatric illness and the hostile criticality scores (p = 0,048, rho = 0,178). It was determined that the duration of psychiatric illness with a coefficient of 0,478 (p = 0,001) was found to have an effect on the total EE. It was determined that the number of hospitalizations affected the hostile criticism subscale with a coefficient of 0,289 (p = 0,010). According to the results of the study, it was found that there was a relationship between emotional expression in caregivers and internalized stigmatization and functionality of the patients. In line with all these results, social skills training, education and supportive psychoeducation studies that will increase the positive family relationship of patients and caregivers can be carried out to reduce the high expression of emotion in the patient's environment and internalized stigmatization in patients, and to increase functionality.