Sağlık çalışanlarında beslenme okuryazarlığı ve beslenme alışkanlıkları ilişkisi

Abstract

Beslenme; anne karnından başlayarak ölene kadar yaşam boyu devam eden bir eylemdir. Beslenme okuryazarlığı ise beslenmenin sağlıklı ve doğru şekilde olması için gerekli olan bilgi, beceri, tutum ve davranışların bütünüdür. Sağlık çalışanlarının, toplumdaki bilgilendirici rolünden dolayı beslenme okuryazarlığı ile ilgili doğru bilgilere sahip olması beklenmektedir. Bu çalışma, beslenme okuryazarlığı düzeyinin ve beslenme okuryazarlığına etki eden faktörlerin ve bunların üç faktörlü yeme ölçeği ile ilişkinin saptanması amacıyla, Mayıs-Temmuz 2021 tarihleri arasında Sinop İli ve ilçelerinde görev yapmakta olan 92 sağlık çalışanı üzerinde yürütülmüştür. Araştırmanın verileri; katılımcıların genel özellikleri, antropometrik ölçümleri ve beslenme alışkanlıklarına ilişkin sorular içeren anket formu, beslenme okuryazarlığı ölçeği ve üç faktörlü beslenme anketi ile toplanmıştır. Çalışmaya katılanların %52,2'sinin aile hekimi olduğu, %38'inin hemşire olduğu ve %9,8'inin sağlık personeli olduğu saptanmıştır. Tüm sağlık çalışanlarının beslenme okuryazarlık düzeyi yeterli bulunmuştur. Beslenme okuryazarlığının alt gruplarından beslenme bilgisi ile cinsiyet ve öğün sayıları arasında anlamlı ilişki bulunmuş (p<0,05) erkeklerin daha çok 2 öğün kadınların ise sıklıkla 3 öğün tükettiği tespit edilmiştir. Beslenme okuryazarlığı ile öğrenim durumu ve meslekler arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p>0,05). Kontrolsüz yeme faktörü kadınlarda erkeklerden daha düşük bulunmuş, fakat aralarındaki fark anlamlı bulunmamıştır (p>0,05). Bilinçli kısıtlama faktörü ortalaması erkeklerde yüksek bulunmuş ve iki grup arasında anlamlı farklılık saptanmıştır (p<0,05). Toplumun beslenmeyle ilgili bilinçlenmesinde sağlık çalışanlarının da etkisi büyüktür. Sağlık çalışanlarının beslenmeyle ilgili doğru bilgi edinmesi ve uygulayabilmesi için eğitim programlarıyla sürdürülebilir bir şekilde desteklenmesi önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Beslenme, Beslenme alışkanlıkları, Beslenme okuryazarlığı, Sağlık çalışanları Tarih: 21/10/2021Nutrition is a lifelong process that starts in the womb and continues until death. Having said that, nutrition literacy is all of the information, skills, attitude and behaviours required for a healthy and proper nutrition. Due to their role as a guide in the society, health professionals are expected to have correct information on nutrition and literacy. This study was conducted with 92 health professionals working in Sinop province and its districts between May-July 2021 in order to determine the level of nutrition literacy, the factors affecting it and the relationship between these and nutritional habits according to the three-factor eating questionnaire. The data of the study - general characteristics of participants, their anthropometric measurements, and a questionnaire containing questions about their dietary habits - were collected with a nutrition literacy scale and a three-factor eating questionnaire survey. It was determined that 52.2% of the participants were family physicians, 38% of them were nurses and 9.8% of them were health professionals. The nutritional literacy level of all the participant health professionals was found to be sufficient. A significant relationship was found between nutrition knowledge, which is one of the subgroups of nutrition literacy, the gender and the number of meals (p<0,05). No significant relationship was found between nutrition literacy, educational status and occupations (p>0.05). Uncontrolled eating factor was found to be lower in women compared to men, but the difference between them was not significant (p>0.05). The mean of the conscious restraint factor was found to be higher in men and a significant difference was found between the two groups (p<0.05). Health professionals play a key role in raising public awareness of healthy nutrition. It is recommended to support health professionals in a sustainable way with training programs for them to acquire and apply the accurate information about nutrition. Keywords: Eating habits, Nutrition, Nutrition literacy, Health professionals Date: 21/10/2021