YENİ DÜNYA DÜZENİNİN OLUŞUMU: EKONOMİK VE SOSYOLOJİK ANLAMDA YENİ DÜNYA DÜZENİNİN ETKİLERİ

Abstract

Ekonomik gelişme ile eş tutulan güç unsurunun devletler açısından öneminin anlaşılması ile birlikte ekonomikkalkınmaya yönelik faaliyetler gündeme gelmiştir. Sanayi Devrimi sonucunda artan üretim ile daha müreffehbir yaşama ulaşılsa da bu gelişme yeterli görülmemiş ve zamanla daha büyük kazanımlar elde edebilmeyeyönelik atılımlar yapılmıştır. Ekonomik gelişmelerin teknolojik gelişmelerle iç içe geçmesi sonucunda küreselanlamda bir pazar ortaya çıkmış ve ticari faaliyetlerde sınır kavramı giderek ortadan kalkmaya başlamıştır.Ancak gelişmeler her zaman istenen sonuçları doğurmamıştır. Nitekim dünya genelinde ekonomik anlamdasorunların ortaya çıktığı “kriz” dönemlerinin de yaşandığı bilinmektedir. II. Dünya Savaşı’ndan sonra ekonomikanlamda yaşanan olumsuz durumlar ülkelerin bu durumlardan kurtuluş çareleri aramasını beraberindegetirmiştir. Bu çare arayışları geçmiş dönemler için uygun ve tecrübe edilmiş bir sistem olan kapitalist sisteminyeniden yapılandırılmasını gündeme getirmiştir. Eski sistemin canlandırılmasına yönelik bu çabalar isesonuçları itibariyle oldukça büyük eleştirilere maruz kalan “yeni dünya nizamatı”, “yeni dünya sistemi” veya“yeni dünya düzeni” adı verilen yapının ortaya çıkması sonucunu doğurmuştur.Amaç: çalışmada “yeni dünya düzeni” olarak ifade edilen yapının ekonomik, sosyal vb. olgularla küreselanlamda yaptığı etkileri ve bu bağlamda dünyada değişen veya gelişen güç dengelerini ortaya koymakamaçlanmıştır.Yöntem: Çalışmanın amacı doğrultusunda literatürde benzer konularla ilgili çalışmalarda yer verilen hususlarincelenerek bir araya getirilmiş ve bir derleme çalışma oluşturulmuştur.Bulgular: Yeni dünya düzeni olarak adlandırılan sistem ekonomik krizler açısından belirli çözümler veyarahatlamalar sağlamakla birlikte belli başlı problemlerin temel kaynağı olma özelliğine sahiptir. Nitekim yenidünya düzeni uygulamaları ile özellikle çalışanların sorunlar yaşaması ile gelişen olaylar ekonomik anlamdakikrizin sosyal bir krize dönüşmesi sonucunu doğurmuştur.Özgünlük: Konuya ilişkin konuların sosyolojik açıdan bir arada ele alınması nedeniyle çalışma literatüre katkısağlayacaktır.